Abstract:
زمینه و هدف: عارف سنندجی یکی از شاعران گمنام دورۀ قاجار و معاصر ناصرالدین شاه بوده است. از دیوان عارف تاکنون سه نسخه شناسایی شده که دو نسخه در مجموعه ها و آرشیوهای شخصی کشور (یک نسخه در گیلان و نسخۀ دیگر در سنندج) و یک نسخه در کتابخانۀ اوقاف در شهر سلیمانیه کشور عراق نگهداری میشود. وی سالها در سنندج و شهر تالش در استان گیلان سکونت داشته است. در این مقاله با معرفی نسخه ای از دیوان اشعار وی سعی بر این است که اشعارش از منظر سطوح سبک شناسی مورد بررسی قرار گیرد.
روش مطالعه: این پژوهش بصورت توصیفی-تحلیلی انجام گرفته و نسخۀ دیوان شاعر، جامعۀ آماری تحقیق است که با خوانش آن، موارد سطوح سبکشناسی فیشبرداری شده و مقاله براساس تحلیل فیشها نوشته شده است.
یافته ها: بررسی ویژگیهای سبکی دیوان نشان میدهد شاعر انواع اوزان شعر فارسی را استفاده کرده است. این دیوان شامل قصاید، غزلیات، تضمینات، تخمیسات، ترجیعبند، مستزاد، رباعیات و مفردات است. از ویژگیهای شعری عارف در این دیوان مواردی مانند بکارگیری صنایع ادبی با مهارت و استادی، استفاده از ردیفهای فعلی کوتاه و طولانی و سوالی و نیز استفادۀ بجا و شاعرانه از صنایع ادبی در حوزۀ بدیع لفظی و معنوی است؛ در سطح ادبی، سرشار از آرایه های ادبی است و آرایه های تشبیه، استعاره و تلمیح بیشترین بسامد را دارند؛ در مختصات فکری نیز مضامین عرفانی و صوفیانه وجود دارد.
نتیجه گیری: عارف از شاعران پرکار دورۀ بازگشت ادبی است که در شاعری پیرو شیوۀ سخنسرایی شاعران بزرگ قبل از خود است. سروده هایش زبانی ساده دارد، اما در کاربرد انواع آرایه های ادبی شاعری تواناست و به موضوعات عرفانی و اخلاقی توجه بیشتر کرده است.
BACKGROUND AND OBJECTIVES: Aref Sanandaji was one of the anonymous poets of the Qajar period and a contemporary of Nasser al-Din Shah. It is kept in Sulaimaniyah, Iraq. He has lived in Sanandaj and Talesh city in Gilan province for many years. In this article, by introducing a copy of his poetry collection, an attempt is made to examine his poems from the perspective of stylistic levels.
METHODOLOGY: The research has been done in the form of a library and the version of the poet's divan is the statistical population of the research.
FINDINGS: An examination of the stylistic features of the divan shows that the poet has used a variety of Persian poetry weights., The use of current short and long lines and questions, as well as the appropriate and timely and poetic use of literary industries in the field of rhetorical and spiritual novel. At the literary level, it is full of literary arrays and arrays of simile, metaphor and allusion are the highest There are mystical and Sufi themes in the intellectual coordinates.
CONCLUSION: According to this study, it should be said that Aref is one of the most prolific poets of the literary return period who follows the style of speech of great poets before him in his poetic style. And morality has paid more attention.
Machine summary:
شيخ محمد خال ،١ قا ضيالق ضات شهر سليمانيه عراق ، در مقاله اي مف صل به زبان عربي که به معرفي ن سخه هاي خطي کتابخانه اش پرداخته است ، دربارة نسخه اي خطي از ديوان عارف سنندجي مينويسد: «ديوان فارسي شيخ محمود کردستاني، متخلص به عارف ، شامل ٦٨٥٠ بيت ا ست که با خطي زيبا و بديع نو شته شده ا ست .
com) Mohammad Ali Farsadi: Associate Professor of the Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran (Email: Moh. gozashti@iauctb.