Abstract:
هدف این مقاله، بررسی تاثیر سیاستهای مالی (مخارج دولت و درآمدهای مالیاتی مستقیم) و پولی (ذخیرة قانونی بانک ها نزد بانک مرکزی و بدهی آنها به بانک مرکزی) بر وضعیت توزیع درآمد در اقتصاد ایران است. برای نشان دادن این تاثیرات از یک الگوی اقتصادسنجی کلان استفاده شده است. شاخص نشاندهندة وضعیت توزیع درآمد ضریب جینی است. ضرایب معادلات الگو از طریق روش حداقل مربعات معمولی و به صورت جداگانه برای دوره 86-1338 برآورد و پایایی هر کدام از این معادلات به وسیله آزمون دیکی- فولر تعمیم یافته بررسی شده است. برای نشان دادن اعتبار مدل، مدل برای دوره 86-1356 شبیهسازی و اعتبار آن توسط شاخص میانگین مجذور خطا تایید شده است. نتایج نشان میدهند که افزایش هر کدام از سه متغیر مخارج دولت، درآمد مالیاتهای مستقیم دولت و یا ذخایر قانونی بانکها نزد بانک مرکزی، باعث کاهش ضریب جینی میشود و افزایش بدهی بانکها به بانک مرکزی، ضریب جینی را افزایش میدهد. همچنین مشخص شده که در بین متغیرهای مذکور، تاثیر مخارج دولت بر ضریب جینی بیشتر از سایرین بوده است.
The aim of this paper is to review the effects of fiscal and monetary policies on the status of income distribution in Iran. Therefore, a Macro econometric Model is used to show the effects of government spending, direct income tax, trade bank’s legal deposits at the central bank and the central bank’s claims on trade banks. Gini coefficient is also used as an index of income distribution. Based on the results of augmented D-F test with macro data of Iran between 1338-86, each equation is estimated by OLS separately. To evaluate the performance of the model, a dynamic simulation between 1356-86 was performed and demonstrated that it is a reliable model with the use of mean square errors (MSE).
The results indicate that Gini coefficient decreases as government spending, direct income tax and the trade bank’s legal deposits at the central bank increase. But Gini coefficient increases when the central bank’s claims on trade banks increase. It was also found that the effect of government spending on Gini coefficient is more prominent than others.
Machine summary:
در اين مقالـه از الگـوي کـلان اقتصادسـنجي استفاده ميشود، زيرا که در اغلب کارهاي قبلي بـراي انـدازه گيـري تـأثير عوامـل مـؤثر بـر توزيع درآمد در اقتصاد ايـران از تـک معـادلات اقتصادسـنجي اسـتفاده شـده کـه بـه دليـل نداشتن نگاه سيستمي و يکپارچه به موضوع ، تأثير سياست هاي اقتصادي به درستي نشان داده نمي شوند.
براي بررسي اين موضوع ، مقاله در چهار قسمت تدوين مـي شـود: قسـمت اول ، مقدمه و ادبيات موضوع ؛ قسمت دوم، وضعيت توزيع درآمد در اقتصاد ايران ؛ قسمت سوم ، مباني تجربي و قسمت چهارم در برگيرندة تدوين الگو، برآورد و شبيه سازي است .
بـا اتخـاذ هـر سياسـتي (پولي و يا مالي ) ابتدا بازار مربوطه به صورت مستقيم تحت تأثير قرار گرفته و در ادامه ايـن تغيير به ساير بازارها (به واسطۀ ارتباطي که اين بازارها از طريق معادلات ارتباطي و اتحادها با همديگر دارند) منتقل مـي شـود و در نهايـت براينـد ايـن کـنش و واکـنش هـا خـود را در ضريب جيني نمايش ميدهد و باعث ميشود کـه ضـريب جينـي کـاهش (وضـعيت توزيـع درآمد بهتر) و يا افزايش (وضعيت توزيع درآمد بدتر) يابد.
04*K (-1) TAXDR=exp (LTAXDR) M2R=M2/P M2=M1+DT M1=CC+DD I=IP+IG+INVE INVE=GNP-AD AD=CONSUMP+G+IP+X-M+ERROR X=XOIL+XNO LGDP=log (GDP) XNO=exp (LXNO) LPM=log (PM) EX=exp (LEX) GDPCO=GDP-CONSUMP LGDPCO=log (GDPCO) M=exp (LM) LEA=log (EA) W=W (-1)*(1+ (GW/100)) UR= ((LF-LD)/LD)*100 WR=W/P APL=GDP/LD GP= ((P-P (-1)) /P (-1))*100 GNP=GNPL*LD GNPL=exp (LGNPL) LKL=log (KL) KL=K/LD K=K (-1) +I2-ST I2=IP+IG COILL=COIL/LD LCOILL=log (COILL) P=exp (LP) LM2=log (M2) LINVE=log (INVE) CC=exp (LCC) GDPN=GDP*P LGDPN=log (GDPN) DD=exp (LDD) DT=exp (LDT) LEE=log (EE) ALFA=CC/ (DD+DT) BETA=RESR/ (DD+DT) MU= (1+ALFA)/ (ALFA+BETA+GAMA) M2S==MU*H H=CBASSET+BBCBANK+GDCB+OTHERP M2SR=M2S/P GAMA=exp (LGAMA) LAD=log (LAD) GINI=exp (LGINI) LYD=log (YD) LWR=log (WR) شکل برآورد شده معادلات رفتاري و ارتباطي الگو CONSUMP = 926.