Abstract:
اجرای طرح هدفمند کردن یارانهها و اصلاح نرخ حاملهای انرژی موجب خواهد شد تا بسیاری ازتولیدکنندگان با استناد به افزایش قیمت نهادههای تولیدی در زیربخشهای اقتصادی و به تبع آن افزایش هزینههای تولید و افزایش قیمت تمام شده محصولات تولیدی خود،خواستار افزایش قیمت این محصولات شوند. لذا هدف اصلی این مقاله بررسی اثرات طرح هدفمندی یارانههای نهاده برق بر قیمت تمام شده محصول در زیربخشهای صنعتی است. در همین راستا و به جهت افزایش اعتبار نتایج، برآورد توابع هزینه لگاریتمی متعالی درچارچوب رویکرد پانل سیستمی طی دورة 1375 تا 1386 در زیربخشهای 23 گانه صنعت ایران به تفکیک کدهای ISIC به انجام رسیده است. طبق نتایج ناشی از این پژوهش میانگین کشش هزینهای نیروی کار، برق و سرمایه در سطح 23 کد ISIC صنعتی بهترتیب 0.16-، 0.32- و 0.52- حاصل شده است. ضمن آنکه بهطور مشابه میانگین کششهای قیمتی متقاطع نیروی کار و برق 0.51و سرمایه و برق0.84- میباشد. همچنین افزایش قیمت عوامل تولید از جمله برق سبب افزایش هزینههای تولید و در نتیجه کاهش تولید در زیربخشهای مختلف میگردد، بهعنوان نمونه افزایش درصدی قیمت برق بهطور متوسط سبب کاهش 0.009 درصدی تولید میشود. همچنین افزایش درصدی قیمت برق در سال 86 ، بین 0.03 تا 0.06 درصد هزینههای متوسط تولید را متاثر میسازد. تغییرات هزینههای متوسط تولید در بخش تولید فلزات اساسی بیشترین و در بخشهایی همانند بازیافت یا توتون و تنباکو کمترین است.
A substantial rise in the price of electricity, which took place within the subsidy reform program of the year 2011 in Iran, led to a heavy increase in production costs. This rise of production costs is expected to induce a considerable impact on the industrial output. The main goal of this study is to estimate the effects of increased electricity prices on the production costs and output of 23 industrial subsectors in the Iranian Economy. To this end, a multifactor translog cost function, with three factors of production, namely electricity, labor and capital, are adopted and estimated within a panel system framework. The impacts of any price liberalization on electricity demand depends on the price elasticity. However, income elasticity of demand is of crucial importance, especially for developing countries like Iran. Empirical results show that labor, electricity and capital demand are not price sensitive and their price elasticity’s are calculated as -0.16, −0.32 and -0.52. While the results indicate the existence of substitution possibilities between electricity and labor, electricity–capital inputs are complementary. This means that changes in electricity prices have an impact on labor demand and investment demand. Moreover, a 1% increase of electricity price leads to a -0.009% decrease of output and a 1% increase of electricity price causes the average cost of production to increase. This covers a range for 0.03% in recycling to 0.06% in basic metals sector.
Machine summary:
بررسي اثر افزايش قيمت برق بر فرايند توليد زيربخش هاي ٢٣ گانۀ صنعت رويکرد پانل سيستمي * 1 دکتر محمد نوفرستي ** زهره سليميان چکيده اجراي طرح هدفمند کردن يارانه ها و اصلاح نرخ حامل هاي انرژي موجب خواهـد شـد تـا بسياري از توليدکنندگان با استناد به افـزايش قيمـت نهـادههـاي توليـدي در زيـربخش هـاي اقتصادي و به تبع آن افـزايش هزينـه هـاي توليـد و افـزايش قيمـت تمـام شـده محصـولات توليدي خود، خواستار افزايش قيمت اين محصولات شـوند.
امروزه انواع توابع توليد نئوکلاسيک براي برآورد تقاضاي بـرق بـه خصـوص در بخـش صنعت به طور گسترده استفاده ميشود که تابع هزينۀ ترانسلوگ به دليل داشتن ويژگيهـايي از قبيل تغيير کشش هاي جانشيني يا بازده نسبت به مقياس متناسب با تغيير سطح محصول يـا نسـبت عوامـل توليـد، نسـبت بـه سـاير توابـع از ابزارهـاي مناسـب جهـت بـرآورد تقاضـاي نهادههاي توليد است (١٩٥٦ ,Wibe &Heathfield ).
سرمايه (از آمار سرمايه گذاري براي آن استفاده شده) با ساير عوامل مکمل است يعني افزايش قيمت ساير عوامـل بـه خصـوص مـواد اوليـه و بـرق سـبب کاهش سرمايه گذاري در صنايع ساخت و توليد ميشود که اين نتيجـه بـراي سياسـتگذاري در بخش هاي صنعت و انرژي اهميت بسياري دارد.
transcendental logarithm هزينه به شکل زير بيان گردد: (به تصویر صفحه رجوع شود) که در آن C نماد هزينۀ کل و i=L,K,E( Pi) نيز معرف قيمت عوامل توليد نيروي کار، سرمايه و انرژي است .
کشش هاي قيمتي خودي براي عامل توليد برق (به تصویر صفحه رجوع شود) مقايسۀ تطبيقي نتايج حاصل با نتايج بخش صنعت ساير کشورها در ارتبـاط بـا جانشـيني نهاده برق با کار و سرمايه به خصوص در کشورهاي ترکيه و مکزيـک حـاوي نکـات قابـل توجهي است .