خلاصة:
یکی از زیارتنامه های معتبر در زیارت امام حسین(ع)، زیارتنامه اربعین آن حضرت است که در روز اربعین خواندن آن بسیار سفارش شده تا جایی که طبق روایت امام حسن عسکری(ع) یکی از علامت های مومن، زیارت امام حسین(ع) در روز اربعین شمرده شده است. این زیارتنامه گنجینه ای ناب در باب شناخت آموزه امامت ولایت است. در این نوشتار برآنیم تا با تحلیل فرازهایی از این زیارتنامه، این آموزه شیعی - یعنی اعتقاد به امام به عنوان حجت خداوند بر خلقش - و اوصاف ویژگی های او را بازشناسیم.
ملخص الجهاز:
"امام حجت خداوند بر بندگان در فرازی از زیارتنامۀ اربعین اینگونه امام را خطاب میکنیم : واشهد ان الأئمة من ولدک کلمة التقوی، واعلام الهدی، والعروة الوثقی، والحجة علی اهل الدنیا؛ و گواهی میدهم که امامان از فرزندانت، اصل تقوا، و نشانه های هدایت، و دستگیرۀ محکم، و حجت بر اهل دنیا هستند.
سید رضی (1386) روایتی را از حضرت علی(ع) در نهجالبلاغه میآورند که حضرت به زیبایی به خالی نبودن زمین از حجج الهی و اوصاف ویژگیهای آنها اشاره مینماید؛ که میتوان با مقایسه و تطبیق فرازهای زیارت اربعین بر مفاد روایت زیر مویدی بر صدور این زیارتنامه از امام معصوم از یکسو، و از سوی دیگر تاییدی بر محتوای امامشناسی این زیارت دانست: اللهم بلی لا تخلو الأرض من قائم لله بحجة إما ظاهرا مشهورا و إما خائفا مغمورا لئلا تبطل حجج الله و بیناته و کم ذا و أین أولئک أولئک و الله الأقلون عددا و الأعظمون عند الله قدرا یحفظ الله بهم حججه و بیناته حتی یودعوها نظراءهم و یزرعوها فی قلوب أشباههم هجم بهم العلم علی حقیقة البصیرة و باشروا روح الیقین و استلانوا ما استوعره المترفون و أنسوا بما استوحش منه الجاهلون و صحبوا الدنیا بأبدان أرواحها معلقة بالمحل الأعلی أولئک خلفاء الله فی أرضه و الدعاة إلی دینه (قصار 147)؛ پروردگارا!
رجعت امام در فرازی دیگر از این زیارتنامه اینچنین امام حسین(ع) را خطاب مینماییم: واشهد ان الأئمة من ولدک کلمة التقوی، واعلام الهدی، والعروة الوثقی، والحجة علی اهل الدنیا، واشهد انی بکم مؤمن، وبایابکم موقن؛ و گواهی میدهم که امامان از فرزندانت، اصل تقوا، و نشانههای هدایت، و دستگیرۀ محکم، و حجت بر اهل دنیا هستند و گواهی میدهم که من بهیقین مؤمن به شمایم، و به بازگشتتان یقین دارم."