خلاصة:
جوامع اسلامی دچار التقاط شدید فکری و رفتاری هستند. پس از چند سده پیشرفت تمدنی در جوامع اسلامی، هجوم دشمنان مختلف و جنگهای پیاپی و درگیریهای داخلی و نیز تکفیر مسلمانان از سوی برخی از مذاهب اسلامی، جامعه اسلامی عقب گردی به سمت و سوی جاهلیتی جدید داشت. این عقب گرد همراه با پذیرش فرهنگهای مسلطی بود که در سدههای اخیر توان علمی خود را در فن آوریهای مادی نشان داده و در این عرصهها پیشرفتهای چشمگیری داشتهاند. این گونه است که نوعی سبک زندگی التقاط در فکر و رفتار در جوامع اسلامی شکل گرفت که نه تنها عامل پیشرفت نشد، بلکه موجبات افزایش عقب افتادگی جوامع اسلامی و تسلط دشمنان دین و ملت شد. نویسنده در این مطلب بر آن است تا با بررسی سبک زیستی در جوامع اسلامی و علل مشکلات کنونی جهان اسلام، راه کار برونرفت را تبیین کرده و اثبات نماید که تنها راه همانا بازگشت به سبک زندگی اسلامی با بازخوانی و به کارگیری آموزههای قرآنی، اسلامی و عرفانی است. چرا که فرازمندترین و جامعترین سبک زندگی، برنامهای است که از تعالیم الهی و آموزههای وحیانی استخراج شده باشد. در این راستا دانشوران مسلمان نیزمتناسب با رویکرد علمی- فلسفی و آموختههای خود از اسلام و یافتههای خود به ارائه برنامه زندگی اقدام کردهاند. در این میان عرفا نیز طبق آموختههای خود از اسلام و یافتههای شهودی و باطنی، دستورالعملهایی را برای رسیدن به حیات معنوی و زندگی مطلوب بیان کردهاند.
ملخص الجهاز:
این گونه است که نوعی سبک زندگی التقاط در فکر و رفتار در جوامع اسلامی شکل گرفت که نه تنها عامل پیشرفت نشد، بلکه موجبات افزایش عقب افتادگی جوامع اسلامی و تسلط دشمنان دین و ملت شد.
(کاویانی، 1394: 39) در این میان فرازمندترین و جامعترین سبک زندگی، برنامهای است که از تعالیم الهی و آموزههای وحیانی استخراج شده است چون با فطرت همگام و همگون است و از جامعیت و شمول لازم نسبت به مراحل مختلف زندگی برخوردار است و با توجه به شئون گوناگون دنیوی و اخروی و مادی و معنوی برنامهریزی شده و میتواند علم و فناوری و زندگی تکنولوژیک امروزی را نیز به خدمت بگیرد.
در علوم اجتماعی سبک زندگی غیر از شیوه زندگی دانسته شده که در انگلیسی از آن به way of life یاد شده است؛ چرا که شیوه زندگی، مفهومی عام و کلی است که هر گونه شیوه و اسلوب زندگی را در همه تمدنها و ادوار تاریخ بشر اعم از دورانهای ماقبل مدرن و دوران جدید و حتی پسا مدرن را نیز در بر میگیرد.
روانشناسان اجتماعی به عملکرد فردی افراد در سبک زندگی توجه دارند، زیرا سبک خاص زندگی هر فردی نیز میتواند با دیگری از همان جامعه بلکه خانواده متفاوت و متمایز باشد.
اما نکته مهم در شکل گیری جامعه اسلامی توجه به ابعاد مختلف ویژگیهای جامعه مطلوب از منظر قرآن و سیرۀ اهل بیت علیهم السلام میباشد که میتواند به عنوان راهبردی کلیدی برای تحقق سبک زندگی اسلامی مد نظر قرار گیرد.