خلاصة:
مسأله تکفیر و تفسیق که مولود اختلافات فقهی و کلامی در بین مسلمانان است، از دیرباز عامل نزاع های خونین پیروان مذاهب اسلامی بوده است. این آسیب دینی فراتر از مسلمانان دامن امامان شیعه که خود اسلام مجسم بودند را نیز در بر گرفته است. با وجود روایات فراوان از رسول اکرم و امامان شیعه مبنی بر ممنوعیت تکفیرو تفسیق بی مورد، تاریخ اسلام شاهد تکفیرها و تفسیق هایی بوده که نتایج ناخشنودی از خود برجای گذاشته است.امروزه نیز جهان اسلام شاهد فرقه ای نوظهور با شعار سلفی گری است که ادعای نه چندان جدید تکفیر دیگر مذاهب اسلامی را مطرح می کند و غیر ا زخدو هر مذهب دیگری را غیر مسلمان می نامد و این در حالی است که هیچ مبنای قرآنی و سنت درباره تکفیر نمی توان یافت.این پژوهش به بررسی جایگاه تکفیر در سیره امامان شیعه پرداخته است تا در پرتو سیره آن بزرگواران که مفسران کلام خدا و جانشینان رسول او هستند، جایگاه تکفیر روشن شود.
The issue of takfir and tafsiq, which is the result of jurisprudential and
theological differences among Muslims, has long been the cause of bloody conflicts between
followers of Islamic religions. This religious damage extends beyond the Muslims to the Shiite
Imams, who themselves embodied Islam. Despite the many narrations from the Holy Prophet and the
Shiite Imams (as) about the prohibition of takfir and unnecessary tafsiq, the history of Islam has
witnessed takfirs and tafsiqs that have left unpleasant results. Even today, the Islamic world is
witnessing an emerging sect with the slogan of Salafism, which makes a not-so-new claim of takfir
of other Islamic religions and they call any religion other than that of themselves non-Muslim,
while there is no basis in the Qur'an and Sunnah for such a takfir. This study has examined the
position of Takfir in the tradition of the Shiite Imams (AS) in order to clarify the status of
Takfir in the light of the tradition of those nobles who are the interpreters of the words of God
and the successors of His Messenger.
ملخص الجهاز:
بنابراين مسلمان به کسي گفته مي شود که اقرار بـه شـهادتين داشـته باشـد و بـا ايـن اقـرار، شخص به عنوان يک مسـلمان ، حرمـت پيـدا مـيکنـد و رعايـت حقـوق او توسـط ديگـر مسلمانان ، لازم شمرده ميشود ولي ايمان از نگاه شيعه به اين مقدار، اطلاق نميشود؛ بلکـه مؤمن کسي است که علاوه بر شهادتين به متعلقات ايمان هم معتقد باشد که عبارت از قبول معاد، امامت ، جزئيات ديگري چون بهشت ، دوزخ و حساب و کتاب ، و علاوه بر اين هـا، در مقام عمل نيز داراي عمل صالح باشد که شرط نجات در روز قيامت است که در روايت امام رضا-عليه السلام - فرمود: ايمان عبارت از تصديق قلبي، اقـرار زبـاني و عمـل بـه ارکـان و اعضاء باشد (صدوق ، ١٣٧٨، ج ١، ٢٢٦).
اين مسأله که اسلام ، همان ظاهر است ، حقيقت قرآني و ريشه در سنت رسول خدا و سيرة اهل بيت دارد؛ قرآن کريم ميفرمايد: «به کسي کـه بـه شـما ابـراز اسلام ميکند، نگوييد: تو مؤمن نيستي»(نساء، ٩٤) همچنان که روايات بسياري در ايـن بـاره از امامان وارد شده است .
٥- جايگاه تکفير در سيرٔە امامان شيعه - عليهم السلام - سيرة امامان که برگرفته از قرآن است و ايشان مفسران وحي الهي هستند، بـا تمـام تـوان بـا تکفير و تکفيرگرايي مبارزه ميکردند و مسلمانان را از تکفير برحذر ميداشتند؛ قـرآن کـريم ميفرمايد: «اي مؤمنان ، چون در راه خداوند به سفر ميرويد خوب بررسي کنيد و به کسـي که به شما ابراز اسلام ميکند نگوييد: تو مؤمن نيستي».