خلاصة:
اگر برحسب نظریۀ استعارۀ مفهومی، شالودۀ تفکر بشری را استعاری دانسته و زبان را تنها یکی از بازنماییهای استعارههای مفهومی به حساب آوریم، باید بتوانیم استعارههای مفهومی را در بازنماییهای دیگری همچون تصاویر ثابت و متحرک، صداها، موسیقی و ... نیز ملاحظه کنیم. بر همین اساس، در اثر حاضر، مفهومسازیهای استعاری فیلم فروشنده بر اساس نظریۀ استعاره مفهومی لیکاف و جانسون (1980 , 2003) و نظریۀ استعارۀ چندوجهی فورسویل (2006, 2008) مورد بررسی قرار میگیرد. به همین منظور، بازنماییهای زبانی و غیر زبانی استعارههای مفهومی در سکانسهای مختلف این اثر تحلیل میشوند. با بررسی دادهها مشخص میشود که استعارههای مفهومی، به طور گسترده در این فیلم به کار گرفته شدهاند. برخی از این استعارهها مانند فیلم فروشنده بهمثابۀ نمایشنامۀ مرگ فروشنده یا تهران به مثابۀ نیویورک دهۀ چهل، کل روایت فیلم را در بر گرفتهاند و تشابه شرایط اجتماعی دو جامعه را مفهومسازی میکنند. برخی نیز همچون عماد بهمثابۀ مش حسن، یا عماد بهمثابۀ حیوان، برای شخصیتپردازی نقشها مورد استفاده قرار گرفتهاند.
In case, based on the theory of conceptual metaphor, we consider the foundation of human thought as metaphorical and consider language as only one of the representations of conceptual metaphors, we should be able to consider conceptual metaphors in other representations such as still and moving images, sounds, music, etc. Accordingly, in this research work, the metaphorical conceptualizations of the Salesman film are examined based on the conceptual metaphorical theory of Likoff and Johnson (1980, 2003) and the theory of Forswell Multidimensional Mkkketaphor (2006, 2008). For this purpose, linguistic and non-linguistic representations of conceptual metaphors are analyzed in different sequences of this work. Examination of the data reveals that conceptual metaphors are widely used in this film. Some of these metaphors, such as the Iranian film “ Salesman” as a play about US made film “ The Death of a Salesman” or Tehran as New York in the 1940s, pervade the entire narrative of the film and conceptualize the similarity of the social conditions of the two societies. And some, such as Emad as Mash Hassan or Emad as an animal, have been used to characterize the roles.
ملخص الجهاز:
در واقع، طبق نظر فورسویل، استعاره فقط مختص زبان و کلام نیست و در وجوه مختلفی، مانند صدا و تصویر نیز، خود را بروز میدهد و به شکلهای بسیار دیگری مانند فیلم، پویانمایی (کارتون)، کاریکاتور، نقاشی، مجسمه، آگهی تجاری و غیره قابل بازنمایی ا > با وجود عمر نهچندان زیاد استعارههای غیرزبانی، در سالیان اخیر تحقیقات گستردهای در مورد استعارههای مفهومی از جمله استعاره در آثار سینمایی صورت گرفته است؛ اما طبق بررسیهای نگارندگان، در حوزۀ سینما و فیلمهای ایرانی پژوهش مستقلی که به بازنمایی استعاره در آثار سینمایی بپردازد، انجام نشده است و اثر حاضر، نخستین پژوهش از این دست به حساب میآید.
در پژوهش حاضر، استعارههای زبانی و تصویری فیلم فروشنده اثر اصغر فرهادی، بر اساس نظریۀ استعارة مفهومی لیکاف و جانسون (1980 و 2003) و استعارة چندوجهی فورسویل (2006 و 2 Kövecses Lakoff & Johnson Forceville مورد تجزیه و تحلیل قرار خواهد گرفت و با بررسی دقیق فیلم، استعارههای موجود در نماها، کادرها و دیالوگها مورد شناسایی قرار میگیرد.
وقتی که شخصیت فیلم از زاویۀ پایینتری به تصویر کشیده میشود و او در موقعیت بالاتر یا روبهروی دوربین قرار دارد، نشان میدهد که او بر وضعیت خود کنترل دارد، بر همه چیز مسلط است و یا شاد است و هنگامی که دوربین از بالا او را فیلمبرداری میکند، وضعیت برعکس است؛ این امر، استعارۀ مفهومی تسلط داشتن (شاد بودن) بهمثابۀ بالا بودن و تسلط نداشتن (غمگین بودن) بهمثابۀ پایین بودن را بازنمایی میکند.