خلاصة:
نظارت اجتماعی یکی از مهمترین ابزارهای پیشگیری، کاهش و مقابله با جرایم و انحرافات اجتماعی و بلکه یکی از کارآمدترین اهرمها در کنار کاربست درست فرایند جامعهپذیری، برای تحقق و تداوم جامعه مطلوب است. اندیشمندان علوم اجتماعی با تبیین مفهوم نظارت اجتماعی و چگونگی عملکرد آن در جامعه، دیدگاهها و راهکارهای ارزشمندی را ارائه کردهاند. در این بین ادیان الهی بویژه مکتب اسلام آموزههای صریح و روشنی را در خصوص نظارت و مصادیق آن دارد. تحقیق حاضر به دنبال تبیین چیستی و معرفی مبانی نظری و مصادیق نظارت اجتماعی از دیدگاه امام علی (ع) در کتاب نهجالبلاغه است. گزارههای این کتاب نظام ارزشی، سیستم نظارت و کنترل فراگیر و جامعی را مطرح میکند که در آن، کارگزاران و مدیران جامعه و کسانی که عهدهدار بیتالمالاند. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و بر مبنای تجزیه و تحلیل دادههای انتخاب شده از متن کتاب، این مهم را مورد بررسی قرار داده است. یافتههای تحقیق حاکی از توجه به نظارت خداوند و مأموران او از سویی، و ضرورت به کارگیری نیروها و در پیش گرفتن سازوکارهایی در جهت نظارت بر عملکرد کارگزاران و کسانی است که بر بیتالمال دسترسی دارند و یا در ارتباط با مردم قرار میگیرند.
Social monitoring is one of the most important tools to prevent, reduce and deal with crime and social deviations, but also one of the most effective levers along with the proper use of the socialization process, for the realization and continuity of the desired society. Social science thinkers have provided valuable insights and solutions by explaining the concept of social monitoring and how it works in society. In the meantime, the divine religions, especially the school of Islam, have explicit teachings about its supervision and examples. The present study seeks to explain what and introduce the theoretical foundations and examples of social control from the perspective of Imam Ali (AS) in the book Nahj al-Balaghah. The propositions of this book introduce the value system, the system of comprehensive supervision and control in which the agents and managers of the society and those who are in charge of the treasury. ., and the need to use forces and adopt mechanisms to monitor the performance of agents and those who have access to the treasury or are in contact with the people.
ملخص الجهاز:
با قطعنظر از این اتفاق، در هر دو مقاله پاسخ به این پرسش یکسان مطرح بوده که «امیرالمؤمنین علی (علیهالسلام) چه شیوههایی از نظارت اجتماعی را بهطور غیرمستقیم برای مخاطبان خود به کار گرفته و چگونه این شیوهها در نهجالبلاغه منعکس شده است؟» ما در اینجا در مقام ارزیابی آن دو مقاله از حیث محتوایی نیستیم؛ ولی آنچه در پاسخ به پرسش تحقیق بیان شده، تمرکز بر روشهای غیرمستقیم در نظارت اجتماعی همانند: امر و نهی در قالب ترغیب یا توبیخ، امر و نهی در قالب هشدار، دعا، نفرین، اظهار شگفتی، طرح سؤال و مانند آن است.
7. تلاش برای انتخاب كارگزارانی شایسته شاید بتوان اهمیت و اولویت خدمت صادقانه به بندگان خداوند را همراه با دغدغه اینكه فرد مدعی خدمت، خطاكاری و یا خیانتی را مرتكب نشود، در این كلام حضرت علی (علیهالسلام) مشاهده کرد كه خطاب به مالکاشتر در انتخاب کارگزاران دولتی میفرماید: آنان را از میان مردمی با ویژگیهای زیر انتخاب کن؛ «وَ تَوَخَّ مِنْهُمْ (عُمَّال) أَهْلَ التَّجْرِبَةِ وَ الْحَیاءِ مِنْ أَهْلِ الْبُیوتَاتِ الصَّالِحَةِ وَ الْقَدَمِ فِی الْإِسْلَامِ الْمُتَقَدِّمَةِ» (نامه، 53)؛ یعنی: الف: افرادی باتجربه باشند؛ ب: افراد باحیا انتخاب شوند؛ ج: استخدام آنان پس از آزمودن ایشان باشد؛ د: از خاندان پاکیزه و باتقوا انتخاب شوند؛ ت: استخدام آنان بر مبنای مشورت وشایستهسالاری باشد؛ و افرادی دارای سابقه روشن در مسلمانی برگزیده شوند.
[In Persian] The Role of Social Determination in Interpretation Hassan Kheiri 1 Ali Zafar Mohebbi#$$002 > Received: 27/12/2020 Accepted: 02/01/ > Abst > A brief look at the various interpretation (of the Qur'an) books indicates the undeniable fact that each of them has been compiled with a specific tendency, method and point of view, and this has posed a significant distance and difference between these interpretations.