خلاصة:
یکی از مسائل مهم در بحث عرفان، بررسی مقامات عرفانی و تشریح درجات مختلف آنهاست که بهکرّات مورد توجّه عارفان قرار گرفته و هر یک دیدگاهها و برداشتهای خود را پیرامون آنها بیان کردهاند. بدون شک پیامبر اکرم (ص) یکی از عارفان بزرگ محسوب میشود و در تصاویری که از ایشان برجای مانده است، میتوان جلوههایی از زیباییشناسی عرفانی را مشاهده کرد. در پژوهش پیشرو محوریّت اصلی کار، بررسی رویکرد عرفانی امام خمینی (ره) و امام محمد غزالی در ارتباط با مقامات عرفانی با تکیه بر سه مقام توبه، رضا و توکّل است. پژوهش حاضر با رهیافت توصیفی - تحلیلی و استناد به منابع کتابخانهای بهویژه منابع مربوط به دیدگاهها امام خمینی (ره) و امام محمّد غزالی نگاشته شده. مهمترین نتایج آن بدین قرار است که این دو شخصیت عارفمسلک و بزرگ بهرغم توافق نظر در برخی از مسائل، گاه دیدگاههای متفاوتی نیز مطرح کردهاند تا جایی که گاه امام خمینی (ره) به نقد نظرات امام محمّد غزالی نیز پرداخته است. همچنین امام خمینی (ره) به بیان درجات هریک از مقامات مذکور پرداخته و با تامّل و دقّت بسیار بالایی آنها را تعریف و تبیین کرده، درحالیکه امام محمّد غزالی بیشتر به توصیف کلّی این مقامات مبادرت ورزیده است. به نظر میرسد که با توجه به فاصلۀ زمانی طولانی بین دورۀ زمانی حیات امام خمینی (ره) و امام محمد غزالی و نیز به دلیل استمرار و توسعۀ رویکردهای عرفانی توسط دیگر عارفان و بهرهمندی و توسعۀ دیدگاههای عرفانی امام خمینی تحت تاثیر آنان، ایشان توانسته است دیدگاههای جامعتری نسبت به عارفان قبل از خود پیرامون این مقامات عرفانی ارائه دهد.
اهداف پژوهش
واکاوی زیباییشناسی عرفانی در آثار امام محمد غزالی و امام خمینی (ره)؛
بررسی ویژگیهای بصری و مفهومی عرفان در تصاویر پیامبر (ص).
سوالات پژوهش
زیباییشناسی عرفانی در اندیشه غزالی و امام خمینی (ره) چه نمودی یافته است؟
ویژگیهای بصری و مفهومی عرفان چه بازتابی در تصاویر پیامبر (ص) داشته است؟
One of the important issues in the discussion of mysticism is the study of mystical authorities and the description of their various degrees, which have been repeatedly considered by mystics, and each of them has expressed their views and perceptions about them. In the present study, the main focus of the work is to study the mystical approach of Imam Khomeini and Imam Mohammad Ghazali in relation to mystical authorities based on the three positions of repentance, rejection and trust. The present study has been written with a descriptive-analytical approach and citing library sources, especially sources related to the views of Imam Khomeini and Imam Mohammad Ghazali, and the most important results are that these two personalities are mystics.And the elders, despite agreeing on some issues, have sometimes expressed different views, so much so that sometimes Imam Khomeini has also criticized the views of Imam Mohammad Ghazali. Also, Imam Khomeini has expressed the ranks of each of the above-mentioned officials and has defined and explained them with great reflection and accuracy, while Imam Mohammad Ghazali has tried to give a general description of these officials. It seems that due to the long time interval between the life of Imam Khomeini and Imam Mohammad Ghazali and also due to the continuation and development of mystical approaches by other mystics and the benefit and development of perspective. Under the influence of Imam Khomeini's mystical teachings, he was able to offer a more comprehensive view of these mystical authorities than mystics before him.