خلاصة:
آشناسازی (پاگشایی، تشرف، گذار، نوآموزی و سرسپاری) عبارت از آیینها و مراسم و مناسکی است که در راستای ایجاد تغییر و تحول در زندگی فرد انجام میگیرد و از آن به مرگ (از بین بردن جهالت و نادانی و وضع کفرآمیز کودکی) و تولد دوباره (تعالی روحی و استعلای حیات) تعبیر میشود. با توجه به اعتقاد برخی از محققان از جمله «میرچا الیاده»، که اسطورهها و قصههای پریان را سرچشمه گرفته از آیینهای آشناسازی و دیگر آیینهای گذار یا بیان نمادین آن آیینها میدانند،در این مقاله، داستان برزونامه بهعنوان یک اثر حماسی و اساطیری از این دیدگاه، بررسی شده است. فرض نگارندگان بر این بوده است که این داستان، آیینها و مراسم آشناسازی (پاگشایی) را در خود نمودار میسازد و مبتنی بر ایدة مذکور و با تحلیل محتوایی داستان، قابل تطبیق بودن این داستان با مراسم آشناسازی را اثبات میکند. همه اجزا و مراحل مراسم آشناسازی از قبیل انزوا، جداسازی، بردن نوآموز به بیشه (بیابان)، آموزش و مدت آن، آزمون سخت (شکنجه) و زمان آن، و ... را میتوان در داستان مذکور مشاهده کرد. افزون براین، عناصر نمادین و کهن الگویی دیگری نیز در متن وجود دارد که با مضمون اصلی (آشناسازی)، مرتبط هستند و بر این اساس، تحلیل شدهاند.
Orientation, including familirization, visiting, transition, learning and subjucation, is a phenomenon that occurs to transform human life. It is also interpreted as the destruction of ignorance and childhood blasphemy as well as the revival of soul and transcendence of life. According to some researchers Mircea Eliade, myths and fairy stories originate from orientation ceremonies or transition customs and their symbolic expressions. In this article, Borzoo Nameh story is studied as a mythological and epic work. The assumption of this study is that the story represents all this customs and ceremonies. Based on the content analysis of the story, the story emerges to be compatible with the concept of orientation. All the components and levels of orientation can be observed in the story, including isolation, separation, taking the pupil to the grove, education and its time, hard exam and its time. Moreover, there are other symbolic and ancient components in the text which have communication with the main idea of the story.
ملخص الجهاز:
بررسی نمادهای آشناسازی در برزونامه (مقالۀ پژوهشی) نسیم پریزاده دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد تبریز 1 دکتر حمیدرضا فرضی دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد تبریز دکتر رستم امانی استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد تبریز چکیده : آشناسازی (پاگشایی، تشرف ، گذار، نوآموزی و سرسپاری) عبارت از آیین ها و مراسم و مناسکی است که در راستای ایجاد تغییر و تحول در زندگی فرد انجام میگیرد و از آن به مرگ (از بین بردن جهالت و نادانی و وضع کفرآمیز کودکی) و تولد دوباره (تعالی روحی و استعلای حیات ) تعبیر میشود.
بنابراین ، برزو بعد از طی این مدت ، دورۀ جدیدی را آغاز میکند و دلاور بی همتایی میشود: به شش ماه ، چونان شـد آن نامـدار که چون او نبـد یـک دلـاور سـوار چــو او نامــداری بــه تــوران نبــود نه گـوش کسـی نیـز هرگـز شـنود (کوسج ،٢٧:١٣٨٧) از طرف دیگر، آموزش برزو بوسیله دلاوران توران را که دشمن اجداد او هستند و جنبۀ اهریمنی دارند شاید بتوان این گونه توجیه کرد که بنا به تحقیق الیاده گاهی در مراسم آشناسازی، آموزش نوآموز بوسیلۀ شخصیت های افسانه ای که جنبۀ شیطانی دارند صورت میگیرد (الیاده ، ١٣٦٨: ٥٤ و ٧٢).
در این داستان نیز، برای برزو که مراسم اشناسازی را انجام میدهد پس از پشت سرگذاشتن مرگ (وضع کفرآمیز و جهالت و نادانی کودکی) و دست یافتن به تولد دوباره (زندگی جدید) نام جدیدی که داده میشود «پهلوان نو» است .