خلاصة:
هدف از این مطالعه واکاوی وضعیت دمای زمستانه ایران در زمان حاکمیت پرفشار سیبری در ایرانزمین میباشد. برای این منظور دادههای دمای روزانه زمستانه 283 ایستگاه سینوپتیکی کشور برای طی دوره آماری 1341 تا 1390 از سازمان هواشناسی کشور استخراج گردیده است. سپس بهمنظور استخراج الگوی پرفشار سیبری دادههای فشار تراز دریا در محدوه جغرافیایی 10- تا 100 درجه شرقی و 10 تا 70 درجه شمالی از پایگاه وابسته به سازمان ملی جو و اقیانوسشناسی ایالت متحده آمریکا استخراج گردیده است. سپس با اجرای تحلیل خوشهای بر روی داده های تراز دریا در فصل زمستان الگوی پرفشار سیبری شناسایی شده است. بهمنظور ارزیابی و اعتبارسنجی شناسایی الگوی پرفشار سیبری از شاخص اعتبارسنجی دیویس-بولدین (DBI)، شاخص سیلهوته (SI)، تحلیل تابع تشخیصی(DFA)، تحلیل کامینز (k-M) بهره گرفتهشده است. نتایج حاصل از این مطالعه بیانگر این است که توزیع مکانی میانگین دمای روزانه بهشدت تحت تأثیر سامانه پرفشار سیبری قرار دارد بهطوریکه در زمان سیطره این سامانه بر اقلیم ایران، در اکثر نقاط ایران دما بهشدت کاهشیافته است که دراینبین سهم ماه دی بیشتر میباشد. این سامانه با جهت شرقی-غربی بیشتر از سمت شمال شرق و غرب دریای خزر به ایران وارد شده و سبب ریزش هوای سرد بر اقلیم ایران میگردد بهطوریکه علاوه بر اینکه ضخامت جو بهشدت کاسته شده فرارفت هوای سرد تقریباً بر سراسر اقلیم ایران حاکم شده است که در این میان در امتداد کوههای زاگرس و ارتفاعات شمال غرب این تغییرات مکانی دما بیشتر به چشم میخورد.
The purpose of this study is to analyze the winter temperature status of Iran during the Siberian High Rule in Iran. For this purpose, daily winter temperature data of 283 ynoptic stations of the country were extracted from the Meteorological Organization during the period of 1341 to 2011. Then, to extract the Siberian high-pressure model, ground-level pressure data were extracted from the US National Oceanic and Oceanographic Database. Then, by performing cluster analysis, the Siberian high pressure pattern is identified and extracted. In order to evaluate and validate the identification of Siberian High Pressure Pattern, Davis-Bouldin Validity Index (DBI), Silhouette Index (SI), Diagnostic Function Analysis (DFA), Cummins Analysis (k-M) have been used. The results of this study indicate that the spatial distribution of mean daily temperature is strongly influenced by the Siberian high pressure system, so that during the dominance of this system over the Iranian climate, the temperature in most parts of Iran has declined sharply, which is a higher share of December. This system enters Iran in the east-west direction more than northeast and west of the Caspian Sea and causes cold air to fall on the Iranian climate, so that in addition to the thickness of the atmosphere, cold air circulation almost dominates all over Iran. Along the Zagros Mountains and the northwestern highlands, these spatial variations in temperature are more pronounced.
ملخص الجهاز:
نتایج حاصل از این مطالعه بیانگر این است که توزیع مکانی میانگین دمای روزانه به شدت تحت تأثیر سامانه پرفشار سیبری قرار دارد به طوری که در زمان سیطره این سامانه بر اقلیم ایران ، در اکثر نقاط ایران دما به شدت کاهش مییابد که در این بین سهم ماه دی بیش تر میباشد.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل ٢: فراوانی پرفشار سیبری در طول ماه های زمستان Figure 3: The frequency of Siberian highs during the winter months حداقل میانگین روزانه دما در زمان حاکمیت پرفشار سیبری با ١٠/٦- درجه سانتیگراد در ماه بهمن مشاهده شده است (جدول ٢).
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل ٣: میانگین و ضریب تغییرات فصل زمستان در زمان حضور پرفشار سیبری Figure Figure 4: Average and coefficient of variation of winter season at the time presence of Siberian high pressure با توجه به این که این سامانه عمدتا از شمال شرق ایران اقلیم ایران را تحت تأثیر قرار میدهد (٢٠١٢ ,Masoudian).
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل ٥: توزیع مکانی میانگین و ضریب تغییرات دما در زمان حضور و عدم حضور پرفشار سیبری Figure 5: Spatial distribution of mean and temperature coefficients of variation in presence and absence of Siberian high pressure برای مثال ضریب تغییرات مکانی دما چه در زمان حضور و چه در زمان عدم حضور پرفشار سیبری امتداد کوه های زاگرس و ارتفاعات شمال غرب ایران از ضریب تغییرات مکانی زیادی برخوردار بوده است .
پرفشار مهاجر سیبری از اهمیت زیادی برخوردار است به طوریکه در زمان حاکمیت این سامانه ، هوای سرد از شمال غرب و شمال شرق وارد ایران شده و سبب سرمایش در این مناطق میشود ,٢٠١٣ ,Masoudian and Darand ,٢٠١١ ,.