خلاصة:
درک سطوح تابآوری شهری و برنامهریزی برای کاهش اثرات مخاطرات مختلف، نقشی کلیدی در مدیریت بحرانهای شهری دارد. بر همین اساس، هدف از انجام این پژوهش، شناسایی محدودههای با تابآوری مختلف در مناطق یازدهگانه کلانشهر شیراز بهمنظور مقابله با بحران سیل است. پژوهش حاضر با روش Fuzzy-AHP و مبتنی بر معیارهای سطح امدادرسانی (زیرمعیارهای تراکم مراکز آتشنشانی، اورژانس، مراکز درمانی، بیمارستان، نیروی انتظامی و هلال احمر)، وضعیت محل سکونت (زیرمعیارهای تراکم محلهای اسکان موقت، تراکم جمعیتی و فضاهای اشغالشده)، وضعیت دسترسی (زیرمعیارهای تراکم نوع شریانی و عرض معابر)، بافت فرسوده و وضعیت قرارگیری تجهیزات، به شناسایی محدودههای با سطوح تابآوری مختلف (ضعیف، متوسط، خوب و خیلی خوب) میپردازد. بررسی سطح امدادرسانی نشان داد که ضعف امدادرسانی در محدودههای دور از مرکز شهر وجود دارد. بنابراین افزایش خدمات اضطراری در محلات و مناطق دور از مرکز شهر شیراز در این مکانها پیشنهاد میشود. به لحاظ معیارها و زیرمعیارهای بررسی شده در این پژوهش، تابآوری ضعیفتر عموماً در شرق و شمال غرب شهر دیده شد. نتایج این پژوهش میتواند در فاز پیشگیری و آمادگی مدیریت بحران، مد نظر مدیران اجرایی قرار گیرد.
Understanding the levels of urban resilience and planning to reduce the effects of various risks has a key role in managing urban crises. The purpose of this research is to identify areas with different resilience in the eleven districts of the Shiraz metropolis in order to deal with the flood crisis. The current research is based on the Fuzzy-AHP method and uses the criteria of the level of relief (sub-criteria of the density of firefighting centers, emergency, medical centers, hospitals, law enforcement, and Red Crescent), the state of residence (sub-criteria of the density of temporary accommodation places, population density and spaces Occupied), access status (sub-criteria of the density of arterial type and width of passages), worn texture and equipment placement status, identifies areas with different levels of resilience (weak, medium, good and very good). Examination of the level of relief showed that there is a weakness of relief in areas far from the city center. Therefore, it is suggested to increase the emergency services in the neighborhoods and areas far from the center of Shiraz in these places. In terms of criteria and sub-criteria examined in this research, weaker resilience was generally seen in the east and northwest of the city. The results of this research can be considered by executive managers in the phase of crisis management prevention and preparation.
ملخص الجهاز:
بنابراین در این پژوهش ضمن استفاده از معیار سطح امدادرسانی (زیرمعیارهای تراکم مراکز آتشنشانی، اورژانس ، مراکز درمانی، بیمارستان ، نیروی انتظامی و هلال احمر)، وضعیت محل سکونت (زیرمعیارهای تراکم محل های اسکان موقت ، تراکم جمعیتی و فضاهای اشغال شده )، وضعیت دسترسی (زیرمعیارهای تراکم نوع شریانی و عرض معابر)، بافت فرسوده و وضعیت قرارگیری تجهیزات از روش Fuzzy-AHP در نرم افزار ArcMAP٨١ نیز به عنوان سیستم پشتیبان تصمیم در راستای توجه به میزان تاب آوری شهر شیراز و شناسایی محدوده های با تاب آوری مختلف بهره گرفته شد.
(به تصویر صفحه رجوع شود)شکل (٢): معیارها، زیرمعیارها و اوزان استفاده شده در تولید نقشه ی تاب آوری Fig (2): Criteria, sub-criteria and weights used in mapping of resilience (به تصویر صفحه رجوع شود) شکل (٣): روند انجام پژوهش Fig (3): Research Flowchart ٣- نتایج و بحث نتایج فعالیت پژوهشی عبدالعظیمی و همکاران (١٣٩٩) مؤید آن است که ٢٧٥٤ هکتار از شهر شیراز در معرض خطر خیلی زیاد سیل ، ٦٠٧٦ هکتار در معرض خطر زیاد، ١٧٣٩٠ در معرض خطر متوسط ، ١٣٤١٨ هکتار در معرض خطر کم و ٦٦٥٨ هکتار در معرض خطر بسیار کم قرار دارد.
در شکل ٨ (و) نیز محدوده های مستعد خطر کم سیل نشان داده شده است که در این نقشه (شکل ٨ و) بخش های شمالی و شمال غرب کلان شهر شیراز از تاب آوری ضعیفی برخوردارند.