خلاصة:
روایات دومین منبع شناخت دین پس از قرآن است، اما از آنجا که فاقد وجه اعجاز و مصونیت از تحریف است، در گذر زمان دستخوش آسیبهایی ازجمله تصحیف و تحریف و جعل شده است. اصلیترین راه بازشناسی روایات صحیح از غیر آن، عرضه بر قرآن و احراز عدم مخالفت با آن است. با توجه به کاربردی بودن مفهوم قناعت و اهمیت آگاهی از دیدگاه معصومان (ع) در این خصوص، در پژوهش حاضر ریشههای قرآنی و گونهشناسی بخشی از این روایات که در یکی از مهمترین مصادر شیعی، یعنی کتاب کافی، آمده است، به روش توصیفی تحلیلی بررسی شده است. از میان یازده حدیث این باب، پس از حذف مفاهیم مکرر به بررسی هشت حدیث پرداخته شده و هجده آیه بهعنوان ریشههای قرآنی این روایات معرفی گردیده و مشخص شده که ارتباط روایات این باب با آیات ذکرشده بیشتر از نوع جری و تطبیق و تفسیری و تنزیلی است.
Traditions are the second source of knowledge of religion after the
Quran, but since it is not a miracle and lacks immunity from distortion,
with the passage of time from the time of issuance, there have been
damaged, tamed and falsified, and the main way of revelation of the
correct narrations from the non-supplying of the Quran And not to
oppose it Considering the concept of contentment and the importance of
consciousness from the viewpoint of the infallible in this regard, in the
present research, the roots of the Qur'an and the typology of some of
these narratives, which have sufficed in one of the most important Shi'a
episodes, namely the book, have been considered. In addition, from
among the eleven hadiths of this book, after removing the concepts
repeatedly, eight hadiths were examined. In addition, the eighteen verses
were introduced as Quranic roots of these narrations it was revealed that
the relationship of these traditions with the verses mentioned It is more
of a kind of jerry than matching, interpretive, and degrading.
ملخص الجهاز:
همچنین برخورداری هر روایت از موضوعی که نقطهٔ اصلی در متن آن به شمار میآید و یکی از ملاکهای باببندی کتابهای روایی و ازجمله الکافی است، میتواند یکی از معیارهای این گونهشناسی تلقی شود، اما از آنجا که رابطه تنگاتنگ تبیینی میان قرآن و سنت وجود دارد (برای آگاهی تفصیلی از وجوه ارتباط قرآن و سنت و دلایل و مستندات آن، رک: نصیری، ۱۳۹۸؛ معارف و شریعتی نیاسر، ۱۳۹۵، ۲۵-۹) و در واقع تکتک روایات بیانگر حقایق قرآنی و در حقیقت تفسیر آیات قرآناند، گونهشناسی روایات، در قالب گونهشناسی روایات تفسیری میگنجد، چه بخشی از آیه در آن، مذکور باشد یا روایت ناظر به آیهای باشد که خود آیه در حدیث مذکور نیست، اما آن حدیث به بیان مراد خداوند در آن آیه پرداخته یا زمینه فهم آن را فراهم ساخته است (مهریزی، ۱۳۸۹).
همچنین در روایت دیگری که در این باب آمده به دست یافتن به «ملکه رضا» که از دیگر آثار قناعت است، اشاره شده و از امام علی (ع) نقل شده است: «مَنْ رَضِیَ مِنَ الدُّنْیَا بِمَا یُجْزِیهِ کَانَ أَیْسَرُ مَا فِیهَا یَکْفِیهِ وَ مَنْ لَمْ یَرْضَ مِنَ الدُّنْیَا بِمَا یُجْزِیهِ لَمْ یَکُنْ فیها شَیْءٌ یَکْفِیهِ (کلینی، ۱۴۲۹ق: ۳/۳۵۶): هر کس به آنچه از دنیا، به مقداری که برای او بس باشد راضی شود، کمترین (متاع) دنیا برایش کافی است و هر کس به آنچه کفایتش میکند راضی نشود، چیزی از دنیا کفایتش نکند.