خلاصة:
اقتصاد روستایی بهعنوان یکی از مهمترین ابعاد توسعه پایدار سکونتگاههای روستایی، وابسته به عوامل متعددی است. در میان عوامل موثر بر توسعه پایدار اقتصاد روستایی، شاخص درآمد از مولفههای کلیدی است که برخورداری از سطح قابل قبولی از آن، میتواند در تامین رفاه و آسایش روستاییان موثر باشد. با توجه به چالشهای متعدد جامعه روستایی ایران، بررسی و تحلیل وضعیت درآمد آنها و همچنین شناسایی عوامل موثر بر سطح درآمد جامعه روستایی، میتواند بستر شناختی لازم را برای سیاستگذاری و برنامهریزی در خصوص تقویت سطح درآمد و به تبع آن توسعه اقتصاد روستایی فراهم نماید. از اینرو هدف این پژوهش کمی و کاربردی، بررسی و تحلیل فضایی سطح درآمد و شناسایی عوامل کلیدی مرتبط با آن در مناطق روستایی ایران است. داده های مورد نیاز از مرکز آمار ایران در سال 1400 اخذ شده و برای تجزیه و تحلیل آنها، از نرمافزارهای SPSS و Arc GIS استفاده شده است. نمایش فضایی سطح درآمد در استانهای کشور نشان داد اکثر مناطق روستایی مرزی، در سطوح محروم و بسیار محروم واقع شدهاند. نتایج همبستگی میان سطح درآمد و متغیرهای مستقل پژوهش نشان داد چهار متغیر برخورداری از زیرساختهای رفاهی، درصد باسوادی، درصد شاغلین بخش خدمات و شاغلان با 49 ساعت کار معمول و بیشتر، با سطح درآمد روستاییان ارتباط آماری معنیدار و مثبت داشتهاند و سه متغیر درصد شاغلین بخش کشاورزی، درصد روستانشینی و فاصله از مرکز (پایتخت)، با متغیر وابسته پژوهش رابطه آماری معنیدار منفی داشتهاند. نتایج رگرسیون چندگانه نشان داد دو متغیر برخورداری از زیرساخت های رفاهی و درصد شاغلین بخش خدمات، بهترتیب با ضرایب رگرسیونی 615/ 0 و 512/ 0، در مدل نهایی برازش شده (با تبیین 6/ 63 درصد از واریانس درآمد جامعه روستایی ایران) قرار گرفتهاند و در تبیین واریانس درآمد، اثرگذار هستند.
Rural economy, as one of the most important dimensions of sustainable development of rural settlements, is dependent on several factors. Among the factors affecting the sustainable development of the rural economy, the income index is one of the key components. Having an acceptable level of it can be effective in ensuring the well-being and comfort of the villagers. Considering the many challenges of the rural society of Iran, investigating and analyzing their income status and also identifying the factors affecting the income level of the rural society can provide the necessary cognitive platform for policy making and planning regarding the strengthening of the income level and consequently development. Rural economy. Therefore, the aim of this quantitative and applied research is to investigate and spatially analyze the level of income and identify the key factors related to it in rural areas of Iran. Required data obtained from Iran Statistics Center in 2022 and SPSS and Arc GIS software have been used for data analysis. Spatial display showed the income level in the provinces of the country Most of the border rural areas are located at deprived and very deprived levels. The results showed the correlation between the level of income and the independent variables of the research, four variables of having welfare infrastructure, Literacy percentage, The percentage of employees in the service sector and Employees with 49 hours of regular work and more, They have had a statistically significant and positive relationship with the income level of villagers and Three variables of the percentage of employees in the agricultural sector, The percentage of rural population and distance from the center (capital), have had a statistically significant negative relationship with the dependent variable of the research.
ملخص الجهاز:
با توجه به نکات زیر: ١- محدودیت های بودجه دولت و سازمان های متولی افزایش سطح رفاه جوامع ، مطالعات مرتبط با وضعیت درآمدی مناطق روستایی، میتواند در شناسایی نواحی آسیب پذیر و برنامه ریزی برای بهینه سازی سیاست های حمایتی از نواحی محروم مؤثر واقع گردد (علیاکبری صبا و همکاران ، ١٣٩٥: ٣٤)؛ ٢- ازآنجایی که شناسایی عوامل مؤثر فصلنامه روستا و توسعه پایدار فضا Quarterly Journal of Village and Space Sustainable Development دوره چهارم ، شماره یکم ، پیاپی ١٣، بهار ١٤٠٢، صفحات ١٠١-١١٦ Spring 2023, Vol. 4, No. 1, Serial Number 13, PP 101-116 1 بر توزیع درآمد، یکی از مهم ترین مسائل اقتصادی فضایی در عصر حاضر است و مبنایی برای اقدامات مناسب برای مطالعات منطقه ای است (٣١٣ :٢٠٢٢ ,Lorinc and Kaposzta)؛ ٣- وابستگی توزیع برابر / نابرابر درآمد به متغیرهای متعددی مانند توسعه انسانی، آزادسازی تجارت ، رشد جمعیت ، تفاوت در دستمزدها، مالیات سرسام آور، تبعیض قومیتی، تبعیض جنسیتی (٥٥ :٢٠١٧ ,Rehman and Rashidi) و ٤- چالش های متعدد و فزاینده جوامع روستایی کشورمان در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، زرساختی، کالبدی، زیست محیطی و ...