خلاصة:
اهداف: افزودن ساختار جدید به بافت تاریخی از روشهای حفاظت شهری است که با مداخلات شدیدتری همراه و در نتیجه نیازمند توجّه بیشتری است. در این راستا، سازمانهای بینالمللی در تدوین اسناد خود به این موضوع پرداختهاند. بررسی این اسناد ازآنجاییکه مبنای تدوین استانداردها و دستورالعملهای طراحیاند، اهمّیت دارند. بااینوجود، تابهحال، کمتر بهطور دقیق مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتهاند. بر این اساس، در این پژوهش، به منظور صورتبندی موضع مطرح در این اسناد در قالب رویکردهای طراحی، چیستیشان پیگیری شد. ابزار و روشها: بدین منظور، با مطالعهی اسناد، دادههای مورد نیاز گردآوری، بر اساس مضمون و ساختار رویکرد طراحی کدگذاری و برای دستیابی به تصویر کلّی، کدهای حاصل به کمک مقایسهی تطبیقی و همچنین با کمّ یسازی و به کمک نرمافزار SPSS تحلیل شدند. یافتهها: دادههای گردآوری شده نشان میدهند که در موضع سازمانهای بینالمللی در مورد حفاظت به روش افزودن به بافت تاریخی، دو نگرش قابل تفکیک مطرح است. منشور ونیز ) 4691 ( منشور واشنگتن ) 4691 (، منشور اصول بررسی، حفاظت و مرمت ساختاری میراث معماری ) 3002 ( و منشور نیوزلند 3040 ( و منشور بورا ) 3042 ( قائل به ارجحیّ ت سندانگاری بر بافتشهریانگاری ( بافت تاریخی هستند. ولی سایر اسناد، هر دو نگرش را توآمان مطرح میکنند. با این تفاوت که در بیانیّهی تلاکسکالا ) 4693 ( و بیانیّهی سنآنتونیو ) 4669 ( این نگرش متآثر از نگاهی سنّتگرا و در باقی موارد بر مبنای نوگرایی است که نشان از غالب بودن این نگرش در اسناد دارد. برخاسته از همبستگی نگرش و رهیافت، در منشور ونیز، واشنگتن، اصول بررسی، بورا و نیوزلند، اجتناب از تغییر بر ضرورت تغییر ارجح است. سایر اسناد قائل به مدیریت تغییرند. با این تفاوت که در دو سند تلاکسکالا و سنآنتونیو این مدیریت در معنای سنتّی آن مطرح است و در باقی اسناد مدیریت با پذیرش گذر از عصر سنّت و آغاز عصر مدرن توصیه شده است. بنابراین رهیافت آخر، رهیافت غالب در اسناد است. متاثر از رهیافت، منشور ونیز، واشنگتن، اصول بررسی، بورا و نیوزلند به همانندی طرح پیشنهادی با بافت تاریخی توصیه کردهاند و باقی اسناد قائل به هماهنگی طرح به کمک ارجاع به ویژگیهای بافت تاریخی هستند که برخاسته از تفاوت در نگرش و رهیافت، در بیانیّه های تلاکسکالا و سنآنتونیو هماهنگی در معنای تبعیّ ت از سنّتهای طراحی در معماری و شهر است. ولی سایر و اغلب اسناد، هماهنگی در معنای طرحی متاثر از ویژگیهای بافت تاریخی و در صورت سازگاری، با بیانی معاصر به کار برده شده است. نتیجه گیری: بنابراین میتوان نتیجهگرفت در حالت کلّی، سه رویکرد طراحی در بافت تاریخی در اسناد سازمانهای بین المللی مطرح شده است.