خلاصة:
از دیر باز حتی از زمان حیات پیامبر گرامی(ص) توسل براولیاء الهی وتبرک به آثار آنان همواره بین مسلمانان مرسوم بوده و کسی اشکال نکرده است و فقها آن را از مستحبات مهم دانسته اند. با وجود این، اخیرا برخی با نگرش سطحی به متون دینی و جمود بر ظاهر برخی عبارت ها این اعمال را نادرست دانسته و شرک نامیده اند.مقاله حاضر با بررسی موضوع و توضیح مفهوم دقیق و کاربرد درست واژه های توسل، توحید، شرک و عبادت و با ملاحظه دقیق تر آیات مربوط و روایات نقل شده، درستی عمل مستمر مسلمانان در توسل به اولیاء الهی و زیارت قبور آنان را مورد تاکید قرار داده و نشان داده است که چنین کارهایی نه تنها با توحید منافی نیست، بلکه امری مجاز و مستحبی است و اشکال فوق در نگاه خوشبینانه ناشی از فهم غیر دقیق متون دینی ظاهر بینان است. علاوه براین، تاکید شده است که ارتباط با اولیاء و توسل به آنان، به عنوان اینکه آنان الگوی مورد توصیه دین در مسیر توحید و نشانه های راه اند، بلکه خودشان راه مستقیم در یگانه پرستی اند، به عنوان ضمانت سلامت ایمان توحیدی قرار داده شده است تا نسلهای متوالی مسلمانان در اعصار مختلف به وسیله این ارتباط و قرار گرفتن در راه مستقیم و با اختیار داشتن علائم راه، مسیر درست توحید گرایی را گم نکنند.
ملخص الجهاز:
"(سهارانپوری/86) اهل بیت پیامبر(ص) به عنوان وسیله برای راه توحید حال که توسل براولیاء مجاز بلکه مستحب است و از طرفی روش قرآن از نظر تربیتی و منحرف نشدن از مسیر درست الهی این است که باید همواره با اولیاء الهی مرتبط بود، از اینجا سر این مسئله روشن میشود که چرا اهل بیت(ع) در احادیث، وسیله، مسلک، حبل و یا سفینه و امثال آن نامیده شدهاند: 1ـ علی(ع) در تفسیر آیه «و ابتغوا الیه الوسیله» فرمودند: «انا وسیلته» من وسیله خدا هستم.
1 خلاصه کلام اینکه تردید و ایجاد شبهه در صحت و جواز توسل بر اولیاء الهی و تبرک جستن از آثار آنان ناشی از کم توجهی و سطحی نگری است و حقیقت امر در توسل و تبرک و امثال آنها،آن است که فرد توسل شده به عنوان راه و علامت و نشانه درست توحید، مورد توجه قرار میگیرد و شخص متوسل با قرار دادن خود در چنین مسیر، با اطمینان خاطر و بدون کوچکترین نگرانی خود را در مسیر درست میداند و در واقع با الگو قرار دادن افراد مقرب الهی مسیر توحیدی خود را از تمام انحرافها مصون میدارد و از اینجاست که قرآن کریم برای پیمودن چنین مسیری علاوه بر معرفی الگو،تحصیل وسیله را سفارش میکند و این نشانگر آن است که افراد نمیتوانند مسیر ایمان توحیدی و خدا پرستی را بدون الگو و یا وسیله لازم،به سلامت بپیمایند ."