Abstract:
فهم دلایل و زمینه های شکل گیری خشونت و تروریسم یکی از حوزه های اصلی روان شناسی سیاسی است. اینکه چگونه اقدامات خشونت بار شکل می گیرد و متاثر از چه دلایلی شاهد تصاعد اقدامات خشونت بار در نیمه اول قرن بیست ویکم هستیم. توجه به مولفه های محرومیت مادی و غیر مادی، همواره به عنوان یکی از مهمترین دلایل ارائه شده برای فهم خشونت سیاسی توسط اندیشمندان سیاسی مطرح شده است. در این مقاله تلاش خواهد کنش های معطوف به خشونت داعش در چارچوب نظریه منازعه واقع گرایانه مورد تحلیل قرار گیرد.
پرسش اصلی این است که زمینه ها و ساختارهای محرومیت مادی و غیرمادی بروز خشونت گروه داعش کدام است و چه ابعادی از محرومیت در گرایش اعضای داعش به خشونت موثر بوده است؟ فرضیه پژوهش حاضر نیز بر این مبناست که خشونت داعش حاصل مجموعه ای از عوامل از قبیل واکنش به تجربه استعمار، بحران هویت، ناکامی- سرخوردگی، تحقیر، تبعیض و جنگجویان خارجی نیز به خصوص کشورهای غربی، حس تبعیض و تحقیر، شهروند درجه دو بودن و فقر، بیان می کنند که موجب رواج خشونت عریان از سوی داعش شده است. با این وجود، بر اساس نظریات محرومیت- پرخاشگری، محرومیت نسبی و تعارض واقع گرایانه می توان از طریق عطف نظر به سه شاخص اصلی بحث را ارائه نمود: ابتدا تاکید بر ناکامی- سرخوردگی به عنوان دلایل جذب شدن به داعش، دوم تاکید بر محرومیت نسبی و عوامل روان شناختی و سوم تعارض بیناگروهی. در مقاله حاضر، به نحوی دقیق و تحلیلی- انتقادی این سه بعد مورد توجه قرار می گیرد.
Machine summary:
"پرسش اصلی این اسـت کـه «زمینـه هـا و سـاختارهای محرومیـت مـادی و غیرمادی بروز خشونت گروه داعش کدام است و چـه ابعـادی از محرومیـت در گرایش اعضای داعش به خشونت ؤم ثر بوده اند؟» فرضیه مقاله حاضر نیز بـر ایـن مبناست که «خشونت داعش ، حاصل مجموعـه ای از عوامـل ازقبیـل واکـنش بـه تجربۀ استعمار، بحران هویت ، ناکامیـسرخوردگی، تحقیر، تبعیض و جنگجویـان خارجی ای (به ویژه کشورهای غربی) که حس تبعیض و تحقیـر، شـهروند درجـه دو بودن ، و فقر را القا میکنند، سبب رواج خشونت عریان از سوی داعـش شـده است .
سـلبورن 1 استدلال می کند که شرایط سیاسیـاقتصادی فعلی در کشـورهای اسـلامی و جامعـه گسترده تر اسلامی، شرایط را برای شکل گیری بیمارگونـه خشـونت فـراهم مـیکنـد (٥٠ :٢٠٠٨ ,Gupta)؛ به عنوان نمونه ، نتایج مصـاحبه هـای انجـام شـده بـا خـانواده هـای اعضایی که از آذربایجان عضو گروه داعش شده اند، نشان میدهد که فقر اقتصـادی، عامل پیوستن به این گروه بوده است (٢٠١٥ ,North Caucasus Csucus).
ک، آتران ، ١٣٩٥: ٤٦-٤٧؛ کریمی ملـه و گرشاسـبی، ١٣٩٤: ١٥٧)؛ یـا بـه عنـوان مثال ، نتایج برخی از مطالعات نشان میدهد که انگیـزه حملـه هـای انتحـاری توسـط مسلمانان ، دفاع از اسلام عنوان شده است (٦٥ :٢٠٠٨ ,Gupta)؛ بنابراین ، باید به عواملی فراتر از عوامل اقتصادی توجه شود تا بتوان دلایل جذب افراد با سطح بالای رفـاه و آموزش ، به گروه های افراطیای مانند داعـش را مشـخص کـرد."