Abstract:
پذیرش وجود لایه های معرفتی برتر و لوازم آن، اهمیت جایگاه اسرار در رسیدن به فهم دقیق از معارف دینی را جلوه گر می سازد. نگاشته حاضر میکوشد با رویکردی توصیفی–تحلیلی و با استفاده از داده های کتابخانه ای، پس از بررسی معناشناختی سر و اشاره به خاستگاه آن در اسلام، دلایل استفاده پیشوایان شیعه از اسرار را بیان دارد؛ سپس به اهمیت واکاوی مسئله سر و انتقال بخشی از اسرار موجود در میان مجموعه معارف اهل بیت (ع) می پردازد؛ همچنین زوایای ایجابی و سلبی اسرار و افشای آن را نمایان می سازد تا با اثبات لایه های متناظر آموزه های شیعی، به پیامدهای آن مروری داشته باشد.
Machine summary:
افـزون بـر ايـن ، بـه گونـۀ خاص تـر ميتـوان بـه دانـش »الـف بـاب « اشـاره داشـت کـه امـام صـادق ع آن را جـزء اسـرار انتقـال يافتـه از رسـول خـداص بـه امـام علي ع خوانـده اسـت ؛ حـارث بـن مغيـره از امـام نقـل ميکنـد کـه پـس از خاکسـپاري رسـول خـداص ، خليفـۀ اول و دوم از امـام علي ع تبييـن برخي رازهاي لحظات پاياني زندگاني رسـول خـدا را درخواسـت کردنـد کـه از جملـۀ آنهـا خلوتـي بـود کـه در سـاع ات پايانـي حيـات حضـرت بـا امـام علي ع انجـام گرفـت ؛ امـام در پاسـخ بـه چيسـتي محتـواي ايـن گفتگـو، آن را دانـش و اسـرار نبـوي دانسـتند کـه در اختيـار آنـان قـرار داده نخواهـد شـد: (رجوع شود به تصویر صفحه) بـر اسـاس گـزارش اصبـغ بـن نباتـه انديشـۀ بهره منـدي امـام علي ع از اسـرار رسـول خـداص تـا سـالياني بعـد )در دورٔە حضـور حضـرت در کوفـه ( نيـز در ميـان اصحـاب و تابعـان اسـتمرار يافتـه اسـت .
انتقـال وسـيع معـارف سـري بـه اصحـاب پـرده بـر مـي دارد؛ هر چند جابـر در ايـن گزارش بـه صراحـت از توقـف ايـن معـارف در گنجينـۀ دانـش خويـش و منتقـل نشـدن آنهـا بـه ديگـران سـخن ميگويـد: (رجوع شود به تصویر صفحه) يکـي ديگـر از نمونه هـاي انتقال معارف برتر و پوشـيده اسـت که فزونـي آن چه را دريافت کـرده اسـت اين گونـه بيـان مـي دارد: »و الله لـو حدثـت بـکل مـا سـمعته مـن أبـي عبد الله ع لانتفخـت ذکـور الرجـال علي الخشـب .