Abstract:
درچندسال گذشته بهدلیل فشارهای اجتماعی،فرهنگی ورقابتی میزان علاقه سازمانها به کارآفرینی سازمانی افزایش یافته است. عوامل مختلفی مانند ساختار سازمانی میتواندبرکارآفرینی سازمانی تاثیر شگرفی داشته باشد. ساختار مکانیکی به شکل منفی با نوآوری کارآفرینی سازمانی همبستگی دارد وساختار ارگانیک به توانمندسازی مدیران و کارکنان منجر شده، باعث میشود آنها خطرهای حاصل از تغییر استراتژیک را پذیرا باشند و سازمان دارای گرایشهای کارآفرینانه شود. ساختار سازمانی بهعنوان یکی از پیشبران اصلی کارآفرینی سازمانی مطرح است. پژوهش حاضر با هدف ارائه الگویی مطلوب در زمینه ارتباط بین ساختار سازمانی ابعاد گرایشهای کارآفرینانه سازمانی در سازمان تربیت بدنی انجام شده است. متغیر پیشبین در این پژوهش ساختار سازمانی با طیف ارگانیک - مکانیک و متغیرهای ملاک ابعاد گرایشهای کارآفرینانه سازمانی است که 5 بعد نوآوری، خطرپذیری، استقلال طلبی، رقابت تهاجمی و پیشتازی در بازار را در بر میگیرد. علاوه بر متغیرهای فوق، متغیرهای تعدیلکننده ویژگیهای جمعیتشناختی نیز مد نظر واقع شده است. نمونه آماری تحقیق شامل 202 نفر از کارکنان سازمان تربیت بدنی است. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه ویژگیهای جمعیتشناختی و دو پرسشنامه ساختار سازمانی با پایایی 95/0 وگرایش کارآفرینانه سازمانی با پایایی 0/99 بود. برای بررسی روایی ابزار پژوهش از تحلیل عاملی استفاده شد. بهمنظور تحلیلدادهها و پاسخ به سوالهای پژوهش از مدلهای آماری t تک گروهی (بهمنظور بررسی دیدگاه نمونههای تحقیق)، برای ارتباط بین متغیرها از رگرسیون تک و چندمتغیری و برای طراحی مدل از نرمافزارLISREL استفاده شده است. یافتههای تحقیق نشان میدهد ساختار سازمانی در سازمان تربیت بدنی به شدت مکانیکی است و همچنین گرایشهای کارآفرینانه در سطحی پایینتر از حد متوسط است. بین ساختار سازمانی با گرایشهای کارآفرینانه سازمانی ارتباطی مثبت و معنیداردر سطح 01/0> α مشاهده میشود. نتایج پژوهش نشان میدهد سازمان تربیت بدنی در وضعیت غیرکارآفرینانه قرار دارد؛ بنابراین پیشنهاد میشود این سازمان در روند برنامهریزیهای راهبردی خود به مولفههای کارآفرینی سازمانی از جمله ساختار سازمانی توجه کند.
Machine summary:
در بررسی ارتباط بین ساختار سازمانی با ابعاد گرایشهای کارآفرینانه سازمانی نتایج زیر بهدست آمده است: جدول 3.
در بررسی تحلیل عاملی گرایشهای کارآفرینانه و ساختار سازمانی نتایج زیر بهدست آمده است: جدول 4.
نتایج آزمون بارتلت و کیسر – مییر و اوکلین پیش فرض گرایشهای کارآفرینانه ساختار سازمانی مقدار کیسر – مییر و اوکلین (کفایت حجم نمونه) 967/0 908/0 آزمون کرویت بارتلت مجذور کای 573/19582 558/2954 درجۀ آزادی 820 45 سطح معنیداری 001/0 001/0 نتایج جدول فوق نشان میدهد تمامی پیشفرضهای مورد نیاز و مربوط به استفاده از روش تحلیل عاملی رعایت شده است.
بحث و نتیجهگیری نتایج تحقیق نشان میدهد سازمان تربیت بدنی از حیث ساختار سازمانی در طیف ارگانیک – مکانیک به سمت مکانیک گرایش دارد و گرایشهای کارآفرینانه در سطحی پایینتر از حد مورد انتظار است.
در این تحقیق عوامل مختلف درونسازمانی و برونسازمانی مطالعه و تأثیر آنها بر وضعیت کارآفرینی سازمانهای مورد نظر بررسی شده است.
نتایج تحقیقات صابونچی (1388) و سلیمانی (1386) نیز نشان داده است ساختار سازمانهای مورد بررسی مکانیکی بوده است و نتایج تحقیقات زیودار (1387)، وکیلی (1387)، رحیمی (1383)، رضا زاده (1382) نیز نشان داد بین ساختار سازمانی و کارآفرینی سازمانی ارتباط معنیدار وجود دارد (18- 13).
نتایج این تحقیق نشان میدهد ساختار سازمانی با گرایشهای کارآفرینانه ارتباط دارد (20،19).
بهعنوان نتیجهگیری کلی میتوان گفت سازمان تربیت بدنی از حیث متغیرهای مورد بررسی در این تحقیق سازمانی غیرکارآفرین است و در روند برنامهریزیهای استراتژیکی سازمان باید به مؤلفههای کارآفرینی سازمانی از جمله ساختار سازمانی توجه کند.
3. Sathe, Corporate entrepreneurship: top managers and new business creation; 2003.