Abstract:
ﻃﺐ ﻋﺎﻣﻪ و اﺻﻮل و ﻓﻠﺴﻔﮥ آن ﯾﮑﯽ از ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﻬﻢ در ﻓﺮﻫﻨﮓ و ادﺑﯿﺎت ﻋﺎﻣﮥ اﯾﺮاﻧﯿﺎن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮرﺳﯽ آن ﺑﺨﺶﻫﺎی ﭘﻨﻬﺎن ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻋﺎﻣﻪ را ﺑﺎزﺗﺎب ﻣﯽدﻫﺪ. در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺗﻼش ﺷﺪ اﺳﺖ ﺑﺎ ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺑﺮ آداب و رﺳﻮم ﻣﻨﻄﻘﮥ ﻻرﺳﺘﺎن آﯾﯿﻦﻫﺎی زاﯾﺶ در اﯾﻦ ﺧﻄﻪ، از ﺟﻮاﻧﺐ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮرﺳﯽ و ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺿﻤﻦ آﺷﮑﺎرﺷﺪن و ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻋﻘﺎﯾﺪ و ﺑﺎورﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻃﺐ ﻋﺎﻣﻪ، ﺑﯿﻨﺶ و ﺟﻬﺎنﺑﯿﻨﯽ ﻋﺎﻣﯿﺎﻧﮥ ﻣﺮدم ﻧﯿﺰ ﺑﯿﺎن ﺷﻮد. ﻫﺮﯾﮏ از آﯾﯿﻦﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ زاﯾﻤﺎن، ﺗﻮﻟﺪ و ﻧﺎمﮔﺬاری ﺑﻪﻧﻮﻋﯽ ﻣﻮﺿﻮع ﮔﺬار ﯾﺎ ﺗﺸﺮف را ﻧﯿﺰ ﺗﺪاﻋﯽ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ. درواﻗﻊ، ﺑﺎ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﮔﺬاردن ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ و ﭘﺎﮔﺸﻮدن ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﮥ ﺟﺪﯾﺪ در زﻧﺪﮔﯽ، ﺷﺎﻫﺪ ﻫﻮﯾﺖﯾﺎﺑﯽ ﺗﺎزهای ﻫﺴﺘﯿﻢ ﮐﻪ روﻧﺪ اﺟﺘﻤﺎعﭘﺬﯾﺮی اﻧﺴﺎن را ﺷﮑﻞ ﻣﯽدﻫﺪ. در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺮدمﺷﻨﺎﺧﺘﯽ اﻋﺘﻘﺎدات ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﺎروری، ﺑﺎرداری و زاﯾﻤﺎن و ﺳﻨﺖ ﻫﺎی آﯾﯿﻨﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻮﻟﺪ ﻧﻮزاد در ﻣﻨﻄﻘﮥ ﻻرﺳﺘﺎن در ﻗﺎﻟﺐ ﻧﻈﺮﯾﮥ ﺗﺸﺮف ون ﺟﻨﭗ ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻣﺮدمﺷﻨﺎﺳﯽ اﻋﺘﻘﺎدات ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ زاﯾﺶ و ﺗﻮﻟﺪ و آداب و ﻣﻨﺎﺳﮏ ﭘﺎﯾﺪارﮐﻨﻨﺪة آن، ﻣﺎ را ﺑﺎ ﺑﺨﺶﻫﺎی ﻣﻬﻤﯽ از ﺣﯿﺎت ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﻫﺮ ﻓﺮد در روﻧﺪ ﺟﺎﻣﻌﻪﭘﺬﯾﺮی آﺷﻨﺎ ﻣﯽﮐﻨﺪ. ﺑﺮ اﺳﺎس اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ، ﻣﺎ ﺑﺎ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ اﺳﺘﺤﺎﻟﮥ ﻓﺮد در ﺟﺮﯾﺎن ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ وﻗﺎﯾﻊ زﻧﺪﮔﯽاش آﺷﻨﺎ ﻣﯽﺷﻮﯾﻢ و روﻧﺪ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽﺷﺪن ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺴﺘﯽ و ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻫﻤﭽﻮن زاﯾﺶ و ﺗﻮﻟﺪ را واﮐﺎوی ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ. از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﮥ روﻧﺪ ﻣﺪرﻧﯿﺘﻪ ﺑﺴﯿﺎری از ﺑﺎورﻫﺎی ﺳﻨﺘﯽ و آداب و ﻣﻨﺎﺳﮏ آنﻫﺎ رو ﺑﻪ زوال و ﺧﺎﻣﻮﺷﯽ اﺳﺖ، ﺑﺎزﻧﻤﺎﯾﯽ اﯾﻦ آﯾﯿﻦﻫﺎ ﺟﻬﺖ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﮔﺬﺷﺘﮥ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﻣﺮدم ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ اﯾﺮان ﺿﺮوری اﺳﺖ.
Public medicine and it’s principle and philosophy is one of the important subjects in culture and literature of Iranian which investigating that، reflects the invisible parts of public culture. In this study، while focusing on the customs and traditions of Larestan region، it is tried to investigate and study the childbearing’s customs in different aspects in this area to reveal and identify the ideas and beliefs of public medicine within explaining the perception and worldview of public.
Any customs related to childbearing، birth and naming somehow convey the subject of transition or entering to a new degree، too. In fact، by passing any stage and going to a new stage of life، we witness finding a new identity which forms the process of sociality of human. Anthropology of beliefs related to childbearing، birth and the stabilizer customs and traditions of that، make us familiar with the important parts of cultural life of an individual in the process of sociality.
This study tries to proceed to this important case by using the field data in Larestan region. Since، by developing the modernizing process، most of their traditional beliefs، customs and traditions are declining، exhibiting of these customs is necessary in order to recognize the cultural past of people in different parts of Iran.
Machine summary:
"به همین جهت میتوان مراسم زایمان و آیین های زایش و تولد و نام گذاری را در شمار ««آیین های گذار» یا «تشرف » در نظر آورد؛ زیرا هر کدام از این سنت ها و مراسم تحول عمیقی در هستی و ذات انسان ایجاد میکنند و او را از ساحتی غریزی به ساحتی فرهنگی و معنوی سوق میدهند.
از آنجا که آیین تشرف دارای سه مرحلۀ آیینی جداشدن ، جداییگزینی یا گذار، و باز پیوستن است (ون جنپ ، ١٩٧٥)، در اعمال و مناسک مربوط به زایش و تولد نوزاد در ایران این مراحل را میتوان مشاهده کرد.
به عبارت دیگر، محتوای آیین ها و پیام هایی که از اجرای هریک از سنت ها و مناسک دریافت میشوند، این امر را آشکار میکنند که هر فرد صرفا با اجرای برخی آیین ها و سنت هاست که میتواند در هستی غریزی و زیستی خود بمیرد و با پشت سرگذاردن اوضاع و انجام رفتارها و رعایت محرماتی به مرحله ای دیگر - که «هستی یا حیات فرهنگی» نام دارد - تشرف یابد.
اصولا به کار نبردن نام اصلی و نامیدن نوزاد با عنوان همزاد و پرهیز از بیان نام و نسب اصلی تا قبل از پشت سر نهادن تمامی مناسک تشرف گونه ، یکی از باورها و عادت های دیرین در ایران است ؛ زیرا دانستن نام یک شخص ، راه ورود به درون او و نقطۀ آسیب رسانی اش را آشکار میسازد و زمینه را برای صدمه زدن توسط دیوها و شیاطین شرور آماده میکند (آساتاریان ١٠، ٢٠٠١: ١٤٩-١٥١)."