Abstract:
جنگ روانی باتوجه به پیشرفت چشمگیر که درحوزه های مختلف زندگی بخصوص درعرصه فناوری اطلاعات وروابط اجتماعی بوجوآمده ، در عصرحاضر به مهمترین ابزاری درجهت تامین مصالح نظام های استکباری تبدیل شده است. جنگ روانی گرچه از نگاه پیشینه قدمت به تاریخ جنگ های بشردارد ، در عصرحاضرازجهت ابعاد ، قلمرو حضور ونفوذ ونیز پیچیدگی، تفاوت بسیاری با گذشته پیداکرده است.
در عصرحاضر با توجه به شرایط پیچیده در عرصه ارتباطات بشری ، جنگ روانی ازاهمیت بالای برخوردارگردیده وازاین رودرقالب های مختلف صورت می گیرد. وبا توجه به اهمیت این موضوع در شرایط فعلی وازسوی استفاده دشمنان اسلام ازاین شیوه برای درهم شکستن پایداری واستحکام جامعه ی اسلامی، نوشته حاضر با توجه به این دغدغه در پی آن است تا با استفاده از برخی متون فقهی وروایی به مصادیق واحکام جنگ روانی از منظر فقه عامه بپردازد ، وابعاد آن از این منظر مورد کنکاش وبررسی قرار گرفته است.
یافته های این تحقیق نشان می دهد که جنگ روانی به عنوان تلاش نظام داربرای تقویت روحیه نیروهای اسلام واز سوی تضعیف وتخریب روحیه دشمن اسلام بخصو ص در عرصه ی جنگ مورد توجه فقها وراویان مذاهب اهل سنت قرار گرفته و ریشه در باورهای دینی دارد.
Machine summary:
(بخاری، 1420هـ ـ1999م، جلد2، ص 903) بررسی نگاه بخاری به این موضوع بر پایه بابها و بخشهایی که بخاری در کتاب صحیح خود تدوین نموده چند نتیجه را میتوان بدست آورد: اول) نگاه او به جنگ روانی، همان است که در منابع شیعی نیز همچون سنتی پایدار از گذشته بوده و همچنان برقرار است یعنی جنگ روانی به عنوان زیر مجموعه ای از بحث گسترده ی جهاد مطرح است که مصادیق آن در گذشته در افعال و کردارهایی چون ترکیب سپاه(آمادگی و چالاکی و سرعت عمل و تحرک و تراکم فعالیت هاومانند اینها) وبرخی رویه ها و روندها ( مانند رجزخوانی و ابزارهای بیانی و بهره گیری از نمادها) خود را نشان داده ودراین چارچوب مورد داوری و نظریه پردازی قرار می گرفته است.
گفتنی است که این موارد اغلب در جنگ های غیر اسلامی به خاطر ایجاد رعب وهراس در دل حریف مورد استفاده قرار می گیرد جدای از کتاب های حدیثی، در سیاست نامه های اهل سنت نیز مباحثی مرتبط یا نزدیک به جنگ روانی دیده می شود.
اینگونه جنگ با استفاده از شرایط مکانی وزمانی اهداف خاص خودرا دنبال می کندکه ازمهمترین آن هاتضعیف اعتماد به نفس حریف ،ایجاد ترس ، دلهره گی ونیز ایجاد دودستگی در بین افراد جامعه هدف است تاباسست کردن باورهای فرهنگی وروانی کشورهدف،درنظام سیاسی واجتماعی آن بی ثباتی ایجاد کندکه دراین راستابدون توجه به معیارهای انسان دوستانه وشئون اخلاقی،باابزار هاوشیوه های مختلف انجام می پذیردوامادرحوزه معارف اسلام،جنگ ومقابله بادشمن درچارچوب وحدود شرع بایدباشدبرخی ازصاحب نظران اهل سنت دراین مورد اظهارنظر کرده وآن را در برخی ازمواردبه خاطرمصالح شرع جایزدانسته اند.