Abstract:
شعر حجم( حجم گرایی) و شعر انقلاب اسلامی دو جریان معاصر هستند که در دو سوی مناسبات و رخدادهای شعری پنج دهه اخیر ایران قرار دارند. جریان شعر انقلاب داعیه دار و مروج شعر متعهد است و جریان شعر حجم آوانگاردیسم و عدم تعهد شعری را در دوره های مختلف نمایندگی کرده است. تاکنون در گفته ها و برخی نوشته ها نشانه های زیاد و سخن های فراوان و درستی در تقابل گفتمانی این دو جریان دیده شده است. این دو جریان شعری، به اصطلاح رقیب گفتمانی یکدیگرند و عناصر گفتمانی شان در طول سالیان اخیر مدام در حال واسازی عناصر گفتمان رقیب بوده و سعی داشته اند گفتمان رقیب را از میدان به در ببرند.
در این مقاله براساس روش تحلیل گفتمانی «لاکلا» و «موفه» ، تقابل گفتمانی این دو جریان شعری براساس دو متن مهم مرتبط با این دو گفتمان، تحلیل شده است. بیانیۀ شعر حجم و بیانیۀ شعر انقلاب اسلامی( موخرۀ مجموعه شعر «رجعت سرخ ستاره») دو متن مورد بررسی در این مقاله هستند.
Espacementalisme and poetry of Islamic revolution are two contemporary currents in Persian poetry of the last five decades. Espacementalisme represents Avant- garde and lack of commitment in poetry while the revolutionary poetry believes in committed poetry. Much has been written on the rivalry of these two currents that have tried to prove the other wrong in the past years. Their discourses are against each other. From geographical point of view, Damghan plays an important role as it is the birthplace of Yadollah Royaie (leader of Espacementalisme and avant-garde poets) and Ali Molaem Damghani who is famous as leader of poetry of Islamic Revolution poetry current. In this paper, Laclau and Mouffe's views are used to discuss the discourse of manifestos of these two currents.
Machine summary:
در اين مقاله تحليل گفتمان دو جريان شعر انقلاب اسلامي و شعر حجم براساس دو متن مهم و موثر شعر معاصر انجام شده است .
در بعضي از اين تحقيقات ، متن بيانيه ي حجم گرايي نيز ديده ميشود؛ براي مثال ، کتاب در خلوت روشن : بررسي نظريه ها و بيانيه ها در شعر معاصر (از نيما تا امروز) نوشته ي مهدي شادخواست که در سال ١٣٨٤ در تهران به چاپ رسيده است .
آنچه در ادامه ميآيد، نمونه هايي از اين پژوهش ها است : بررسي آثار يدالله رؤيايي با تکيه بر بيانيه ي شعر حجم (ميرشکاک،١٣٨٥)، آشناييزدايي در اشعار يدالله رويايي (نورپيشه قديمي ،١٣٨٢)، ابهام در شعر يدالله رويايي (نجفياکردي، ١٣٩٣)، شعر حجم و خاستگاه هاي اشراقي آن (عمارتي مقدم ،١٣٨٦)، بررسي احوال و آثار يدالله رويايي و شعر حجم (بزرگيموزيرجي، ١٣٨٤)، نقش نظريه هاي ادبي در خلق آثار ادبي با توجه با انديشه ها و سروده هاي يدالله رويايي (رحيمي ، ١٣٩١)، بررسي کنش هاي گفتاري در شعر حجم (مطالعه ي موردي: آثار يدالله رويايي) (دهکرديصفري،١٣٩١) و شعر حجم ، برناردنوئل و يدالله رويايي ١ (طاهايي، ١٩٩٧).
از سکوي سرخ (رويايي، ١٣٥٧)، عبارت از چيست (رويايي،١٣٨٦) و هلاک عقل به وقت انديشيدن (رويايي، ١٣٥٧) که در آن ها، اطلاعات فراواني در مورد حواشي ايجادشده براي جريان شعر حجم ، تحليل گزاره هاي مندرج در متن بيانيه و مباني تفکرات رويايي ديده ميشود.