Abstract:
تشکیل رسوبات لسی، یکی از مهمترین پیامدهای تغییرات اقلیمی است. توالی رسوبات لس/خاک دیرین یکی از بهترین آرشیوهای طبیعی یرای ثبت تغییرات اقلیم میباشد. از این قابلیت رسوبات لسی، برای بازسازی تغییرات اقلیمی کواترنر و تغییر و تحول ژئومورفولوژیکی میتوان استفاده کرد. در این تحقیق برای بازسازی آب و هوای کواترنر پسین منطقه آزادشهر برش لسی نوده انتخاب شد. این برش دارای 7/23 متر ستبرا میباشد. در مجموع تعداد 237 نمونه از کل برش با فاصله 10 سانتیمتری جهت آنالیزهای مغناطیسی و ژئوشیمی انتخاب و برداشت شد. پذیرفتاری مغناطیسی تمامی نمونهها اندازهگیری شده و بر اساس نتایج به دست آمده از این اندازهگیری، 70 نمونه برای آنالیز ژئوشیمی انتخاب شدند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که میزان پذیرفتاری مغناطیسی با توالی لس-خاک دیرینه ارتباط مستقیم داشته و با تشکیل رسوبات لسی پذیرفتاری مغناطیسی کاهش و با تشکیل لایههای خاک دیرینه افزایش یافته است. بدین ترتیب لسها و خاکهای دیرین مطالعه شده به ترتیب در دورههای یخچالی و بین یخچالی و در شرایط آب و هوایی متفاوت تشکیل شدهاند. همچنین تغییرات نسبت اکسید کلسیم به اکسید آلومینیوم ((CaO/Al2O3 هم راستا با خصوصیات تشکیل خاک، دامنه زیاد تغییرپذیری را نشان میدهد. بنابراین نسبت عناصر ذکر شده میتواند در بازسازی آب و هوای گذشته کواترنر مورد استفاده قرار گیرد.
Machine summary:
بر اين اساس اصـلي تـرين ويژگـي ايـن اسـت ، کـه قابليـت پـذيرفتاري مغناطيسي و در نتيجه مغناطيسي شدگي در خاک هاي ديرينه ، بسيار قويتر از لايه هاي لـس مـي باشـد، بـه طوريکـه در واکنش به يک ميدان مغناطيسي فعال (که به شکل پذيرفتاري مغناطيسي در لايه ها ثبت شده است )، مقدار پذيرفتاري مغناطيسي لايه هاي خاک ديرينه به طور معمول ٢ تا ٥ برابر بيشتر از مقدار پذيرفتاري مغناطيسي لايه هاي لس هستند (١٤٠ ,٢٠١١ ,Maher)، زيرا فرآيند تشکيل خاک ها در شرايط آب و هوايي گرم و مرطوب (شرايط توليـد خـاک هـاي ديرينه )، موجب افزايش توليد کاني هاي فري مغناطيسي با مقدار قابليت پذيرفتاري مغناطيسـي بـالا و در نتيجـه ، سـبب افزايش قابليت پذيرفتاري مغناطيسي در خاک هاي ديرينه (خاک فسيل هاي قرمز رنگ )، در مقايسه با نهشته هاي لس ( رسوبگذاري در طي ادوار سرد و خشک ) است (٢٤٤ ,١٩٧٧ ,.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل ٧ : تغييرات نسبت اکسيد سديم به اکسيد الومينيوم و نسبت اکسيد کلسيم به اکسيد الومينيوم در برابر پذيرفتاري مغناطيسي برش رسوبي نوده شرايط آب و هوايي مرطوب مقادير نسبت هاي TiO٢/Na٢ و KO٢/Na٢ در توالي هاي لس /خـاک ديرينـه را پـايين آورده و بيانگر کاهش رطوبت در محيط است .
, 2013, High-resolution record of the environmental response to climatic variations during the Last Interglacial Glacial cycle in Central Europe: the loess-palaeosol sequence of Dolní V_estonice (Czech Republic), Quaternary Science Reviews, 67, PP 17-38.