Abstract:
همکاری مجرمانه و کمک به مجرم واجد یک معنای عام و کلی است و شامل جرایم متعددی
میشود. این موضوع در زمان معاصر جایگاه بزرگی را به خود اختصاص داده است.همکاری و
مساعدت درجرم میتواند دوصورت داشته باشد اول به گونه ای که فرد بامساعدت کنندگان باهم
عنصرمادی جرم را تشکیل می دهند که به تمام آنان شرکا گفته می شود .دوم به گونه ایی است
که فرد به تنهایی عنصرمادی جرم را انجام میدهد اما دیگران شخص فاعل را درانجام آن کمک می
نماید که عمل این افراد درفقه اسلامی تحت عنوان "اعانه براثم "آمده است. یکی از قواعد مهم
فقهی نیز قاعده اعانة بر اثم وعدوان است که در اکثر ابواب فقه، در کلیه معاملات )عقود و ایقاعات(،
در عبادات و نیز اعتقادات جاری است، حتی در عقود جدید که ادله و شرایط عامی وجود داشته
باشد، به این قاعده تمسک میکنیم.دراین مقاله پس از بررسی معنای این قاعده مهم فقهی به بیان
مدارک ومستندات قاعده ومواردی از استفاده این قاعده پرداختم.
Machine summary:
بنا بر اين مراد از اعانت بر اثم ، ياري کردن است بر گناه ، يعني گناهي که از مباشر صادر ميشود و حال اين معاونت با ايجاد همۀ مقدمات يا بعضي از مقدمات فعل حرامي است که شخص گناهکار انجام ميدهد.
مي توان دراين موارد نيز به حرمت افعال ازجهت اعانۀ براثم قائل شد همانطور که در آيات وروايات و بحکم عقل ثابت شده است ازين جهت که عنوان متجري وگناهکار براو صدق مي کند زيرا او اين افعال را به قصد کمک انجام داد با علم به اينکه کمک به اثم مي کند،و قطع يا اطمينان به صدور حرام داشت يا دليل ديگري ازوقوع حرام براي او وجودداشت .
نتيجه اينکه کمک و اعانه برکاري چه نيکي باشد و چه اثم و گناه باشد عبارت است از ايجاد و فراهم کردن مقدمات کاريست که از ديگري صادر مي شود وزماني که صادر نشدچه بدليل رجوع از قصد انجام فعل باشد و چه له دليل مانعي باشد معني ندارد که عنوان کمک و معاونت بر فعلي که انجام نشده است صدق کند.
. [١٩] آنچه در عنوان قاعده آمده «اعانت » است و مفهوم اعانت اين است که يک نفر مباشر و فاعل ، و ديگري به عنوان کمک و ياري دهنده در بعضي از مقدمات فعل باشد؛ درست همان که در حقوق جديد، معاونت در جرم مي گويند.