Abstract:
قرآن کریم بهعنوان آخرین کتاب آسمانی و کاملترین منبع در تبیین حقایق دین اسلام، دارای لایههای باطنی متعددی است که موجب جاودانگی و جهانشمولی آن است. روایات وارده در کتب فریقین بیانگر لایههای باطنی برای قرآن است و خداوند متعال در آیه هفتم سوره آلعمران، راه دستیابی به تأویل و معانی باطنی قرآن را مراجعه به راسخان در علم بیان نموده، اما اختلاف دیدگاه در میان اندیشمندان علوم قرآنی در آگاهی راسخان در علم به تأویل قرآن و نیز اختلاف در مصادیق راسخان در علم، منجر به شبهاتی شده است. ذهبی از نویسندگان معاصر اهلسنت بر دیدگاه شیعه مبنی بر علم تمام قرآن بر امامان(ع) و تأویل آیات بر اهلبیت(ع) انتقاد نموده است؛ در این راستا، این پژوهش در جهت اثبات علم معصومان(ع) به تأویل قرآن به روش توصیفی-تحلیلی، دلالت آیه هفتم سوره آلعمران و روایات فریقین در باب راسخان در علم و مصادیق آن را بررسی و اثبات نموده است. یافتههای حاصل پژوهش بیانگر این است که طبق تصریح روایات صحیح فریقین، تنها پیامبراکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) عالمان به تأویل قرآن و راسخان حقیقی قرآن هستند؛ اما این به معنای نفی علم غیر معصومان نیست، بلکه رسوخ در علم مراتبی دارد و مرتبه عالیه آن در رسولخدا(ص) و ائمه هدى(ع) تحقق یافته است.
The Holy Quran as the last divine book and the most complete reference in expressing the truth of the religion of Islam, which has different layers of meaning that has caused its immortality. The narrations in the books of the sects indicate different layers of meaning in the Qur'an, and God Almighty in the seventh verse of Surah Al-Imran, the method and method of achieving the interpretation and esoteric meanings of the Qur'an has been referred to firmly in science, but the difference of opinion in Doubts have arisen among Qur'anic thinkers about the firm knowledge of the interpretation of the Qur'an, as well as the differences between scholars in the firm examples of science. And has interpreted the verses on the Ahl al-Bayt (AS); For this reason, in order to prove the knowledge of the Infallibles (AS) to interpret the Qur'an by descriptive-analytical method, the seventh verse of Surah Al-Imran and the narrations of the sects on the firmament in science and its examples have been studied and proved. The data of the research indicate that according to the authentic narrations of the two sects, only the Holy Prophet (PBUH) and the Imams (AS) are the scholars who interpret the Qur'an, and they are the only firm believers in the Qur'an; But this does not mean denying the knowledge of non-infallibles, but it has a penetration in hierarchical knowledge and its highest level has been realized in the Messenger of God (PBUH) and the Imams of Huda (AS(.
Machine summary:
(ابن قتيبه ، ١٤٢٣ق : ٦٦-٦٧؛ طبرسي، ١٦٠/١٣٧٧:١؛ شريف لاهيجي،١٣٧٣ش : ٢٩٨/١؛ نيشابوري، ١٤١٦ق : ١١٠/٢؛ قمي، ١٣٦٧ش : ٩٦/١ و ١٥٢/٢؛ مشهدي قمي، ١٣٦٨ش :١٩٨/٢؛ مکارم شيرازي، ١٣٧٤ش : ٤٤١/٢؛ عروسي حويزي، ١٤١٥ق : ١٤٢/١؛ حسيني شيرازي، ١٤٢٤ق : ٥٣/١؛ سبزواري نجفي، ١٤٠٦ق : ١٣/٢؛ حسني ابوالمکارم ، ١٣٨١ش : ٤٠؛ زمخشري، ١٤٠٧ق : ٣٣٨/١؛ موسوي سبزواري، ١٤٠٩ق : ٤٠/٤) از آنجاييکه خداوند کتابش را براي هدايت انسان ها آورده است ، جايز نيست که بخشي از آن براي هيچ کسي قابل فهم نباشد و اگر راسخون در علم به تأويل متشابهات عالم نباشند، منجر به تأويلات نادرست مفسدان در دين ميشود و نيز آيات متشابه بدون فايده ميشود.
(حقيبروسوي، بيتا: ٤٤/٢-٤٥؛ ثعلبي نيشابوري، ١٤٢٢ق : ٨٥/٣؛ ابن ابيحاتم ، ١٤١٩ق : ٦٦٧/٢؛ زمخشري، ١٤٠٧ق : ٣٦٨/١-٣٦٩؛ قرطبي،١٣٦٤ش : ١٠٤/٤؛ - آلوسي، ١٤١٥ق : ١٨٢/٢؛ طبري، ١٤١٢ق : ٢١٢/٣؛ سيوطي، ١٤٠٤ق :٣٨/١؛ بيضاوي، ١٤١٨ق : ٢٠/٢؛ حبري کوفي، ١٤٠٨ق : ٢٤٨؛ بيضاوي، ١٤١٨ق : ٢٠/٢-٢١) ازجمله سيوطي ذيل روايتي از صحيح مسلم و سنن ترمذي از قول سعد بن ابيوقاص چنين آورده است : وقتي اين آيه نازل شد، رسول اکرم (ص )، حضرت علي(ع ) و حضرت فاطمه (س ) و امام حسن و امام حسين (ع ) را به عنوان اهل خود فرا خواند.