Abstract:
تحلیل گفتمان، رویکردی بینارشتهای در حوزههای زبانشناسی، معناشناسی، ادبیات، روابط فرهنگی، حوزههای بینالملل و برخی رشتههای دیگر است. این رویکرد، چگونگی تبلور و شکلگیری معنا و پیام را در پیوند با عوامل درونزبانی و برونزبانی تحلیل و ارزیابی میکند. گفتمانها به سبب استفاده از زبان و قدرت زبانی، به نوعی زبان روابط قدرت هستند و معانی و مضامین همسو و مشترک که در زبان متبلور است نیز از جلوههای بارز قدرت فرهنگی محسوب میشود. از اینرو هدف از نگارش این مقاله، تشریح معنامبنایانه و تحلیل گفتمانی معانی و مشاهیر مشترک در قالب طرحوارههای ذهنی با استفاده از روش اسنادی و با رویکرد توصیفی- تحلیلی در جهت ارتقای سطح روابط فرهنگی است. مهمترین یافتههای این پژوهش در حوزة تمدنی مشترک (غیر همزبان) مضمونها، طرحوارههای ذهنی و بهویژه عرفانی بین مشاهیر مشترک ایران و ترکمنستان است. طرحوارههای عرفانی، اخلاقی و... برای ایران و ازبکستان نیز نمود دارد که میتواند با اقبال عمومی همراه شود. مضامین و طرحوارههای ذهنی- حماسی شاهنامه و مضامین پارهای از منظومههای عاشقانه یا حتی مضامین اشعار عمر خیام نیز که بیشتر با استقبال محققان گرجی مواجه شده است، میتواند نقشی بیبدیل در عرصۀ گسترش روابط فرهنگی با کشورهای غیر همزبان حوزۀ تمدنی ایجاد کند.
discourse analysis is an interdisciplinary approach in the fields of linguistics, semantics, literature, cultural relations, and international fields which analyzes and evaluates how meaning and message are crystallized and formed in relation to intra-lingual and extra-lingual factors. discourses are a kind of language of power relations due to the use of language and linguistic power. since coherent and common meanings and themes (semantics-based) that are crystallized in language are also prominent manifestations of cultural power; the authors of this article sought to explain it on the basis of semantics and discourse analysis in the development of cultural relations. the most important findings of this study indicate that in the approaches of semantic discourse analysis based on common celebrities in the field of common (non-linguistic) civilization, themes, mental and especially mystical schemes between common iranian and turkmen celebrities are evident. it also has mystical and moral schemas for iran and uzbekistan, which can be of interest for the public. the themes and mental schemas of the shahnameh and the themes of some of the love poems or even the themes of omar khayyam's poems, which have been most welcomed by georgian scholars, can be considered in writing persian language textbooks in georgia to provide deep cultural ties with friendly countries in the field of common civilization.
Machine summary:
مضامين و طرحواره هاي ذهني- حماسـي شـاهنامه و مضـامين پارهاي از منظومه هاي عاشقانه يا حتي مضامين اشعار عمر خيام نيـز کـه بيشـتر بـا استقبال محققان گرجي مواجه شده اسـت ، مـيتوانـد نقشـي بـيبـديل در عرصـۀ گسترش روابط فرهنگي با کشورهاي غير هم زبان حوزة تمدني ايجاد کند.
بنابراين از يکسو با توجه به نقشي که اين فرايند در افـزايش تعـداد زبـانآمـوزان و آشنايان به فرهنگ يک کشور و در نتيجه قدرت فرهنگي ايفا ميکند و ازسوي ديگـر بـه سبب آنکه خود، نوع مهـم و تأثيرگـذاري از گفتمـان قـدرت در جهـان امـروز محسـوب ميشود، پرسش پژوهش اين است کـه : گفتمـان معنامبنـايي آمـوزش زبـان فارسـي در کشورهاي ترکمنستان، ازبکستان و گرجستان، چگونه موجبات گسترش روابط فرهنگـي را فراهم ميآورد؟ فرض ما بر اين است که تحليل گفتمان معنامبنايي آموزش زبان و ادبيات با اسـتفاده از ابزار زبان و ادبيات فارسي در دستگاه ديپلماسي فرهنگي خواهـد توانسـت زمينـۀ برقـراري روابط عميق فرهنگي بين ايران و کشـورهاي حـوزة تمـدني مشـترک ماننـد ترکمنسـتان، ازبکستان و گرجستان را از طريق معرفـي مشـاهير و تبيـين مضـامين مشـترک در قالـب طرحوارههاي ذهني فراهم آورد.
در باب اين عارف نامي قرون چهـارم و پـنجم هجري قمري و شناخت پيش ذهنيت فکري او براي دسـتيابي بـه طـرحواره هـاي ذهنـي مشترک بين دو کشور ايـران و ترکمنسـتان، بايـد متـذکر شـد کـه آرامگـاه او در ١٣٠ کيلومتري جنوب شرقي پايتخت ترکمنستان و همجوار با مرز جمهـوري اسـلامي ايـران واقع شده است .