Abstract:
نقش و میزان استفاده از ابزارهای اقتصادی ازجمله کمک اقتصادی، در سیاست خارجی قدرت های بزرگ در چند دهه اخیر رو به رشد بوده است. ایالات متحده در دوران پس از جنگ جهانی دوم، به بزرگ ترین اعطاکننده کمک های اقتصادی تبدیل شد و برای جلوگیری از گسترش کمونیسم اقدام به اعطای کمک های اقتصادی به بسیاری از کشورها در مناطق مختلف جهان نمود. گرچه، ایالات متحده سابقه طولانی تری در اعطای کمک های اقتصادی داشته، امّا سایر قدرت های بزرگ ازجمله قدرت های نوظهوری همچون چین در طی چند دهه اخیر رشد قابل توجّهی در اعطای این کمک ها داشته اند و به رقبای مهمّ ایالات متحده در اعطای این کمک ها تبدیل شده اند. برجستهشدن نقش کمک های اقتصادی و استفاده مکرر ایالات متحده و چین از آن سبب شده تا ارزیابی تطبیقی کمک های اقتصادی این دو کشور به عنوان دو کنشگر بسیار مهم سیاست بین الملل اهمیت یابد. در این راستا، پرسش اصلی نوشتار پیش رو این است که سیاست کمک اقتصادی ایالات متحده و چین چه مشابهت ها و تفاوت هایی دارند؟ یافته های مقایسه سیاست کمک اقتصادی چین و ایالات متحده نشان می دهد چین و ایالات متحده باوجود تفاوت ها در روش ها و ساختارهای اعطای کمک، هر دو از سیاست کمک اقتصادی برای رشد نفوذ و دستیابی به اهداف اقتصادی، سیاسی و ژئوپلتیک خود در مناطق و کشورهای مختلف جهان استفاده می کنند. با این وجود، سیاست کمک اقتصادی ایالات متحده ازنظر سازوکار اعطا کمک شفاف تر از چین است. همچنین، چین با استفاده از مفاهیم کمک به جهان جنوب به این کمک ها اعتبار می بخشد و این در حالی است که کمک های اقتصادی ایالات متحده با استفاده از مفاهیمی همچون حمایت از اقتصادهای بازارمحور، کمک به حکمرانی دموکراتیک و حمایت از حقوق بشر مشروعیت داده می شود. پژوهش حاضر با استفاده از روش مقایسه ای انجام شده است.
In recent decades, the role of economic instruments, including economic aid, has been growing in the foreign policy of major powers. In the post-World War II era, the United States became the largest donor of economic aid, and in order to prevent the spread of communism, it gave economic aid to many countries in different regions of the world. Although, the United States has a long history of providing economic aid to other countries, China is also becoming a major donor in recent years. China tries to promote its status as a major power in granting economic aid. The comparative study of the economic aid policy of China and the United States is significant because these two countries play an important role in the international. In this regard, the main question of this research is what are the differences and similarities between the economic aid policy of China and the United States? The findings of the comparison of the economic aid of China and the United States showed that despite the differences in the methods and structures of aid, China and the United States both use the economic aid to grow their influence and achieve their economic, political and geopolitical goals in the regions. However, the US economic aid policy is more transparent than China in terms of the aid granting mechanism. Also, China legitimizes these aids by using the concepts of aid to the global south, while the economic aid of the United States legitimizes it by using concepts such as supporting market-oriented economies, helping democratic governance, and protecting human rights. The method of data collection is secondary sources – the library sources - and the method of the data analysis is comparative.
Machine summary:
گرچـه ايـالات متحـده نخستين دولتي بود که در قالب طرح مارشال نخسـتين بـار شـکل نـوين کمـک اقتصـادي را به کار بست و کماکان بزرگ ترين اعطاکننده کمک هاي خارجي است ، ولي ساير قـدرت هـاي بزرگ و به ويژه قدرت هاي نوظهوري نظير چين نيز از اين ابزار، به عنوان يـک ابـزار مهـم در سياست خارجي خود بهره ميگيرند.
چين و ايالات متحده براي اعطاي اين کمـک هـا دلايل متعدد سياسي، امنيتي، اقتصادي و هنجاري دارند که سبب ميشود نحـوه اعطـاي ايـن کمک ها، شرايط دريافت کنندگان و ميزان کمک هاي اعطايي آن ها به رغـم برخـي شـباهت هـا باهم تفاوت هايي داشته باشد.
در اين راستا، پرسش اصلي اين پژوهش مطرح ميشـود کـه سياسـت کمـک اقتصـادي ايالات متحده و چين داراي چه مشابهت ها و چه تفـاوت هـايي اسـت ؟ يافتـه هـاي مقايسـه سياست کمک اقتصادي چين و ايالات متحده نشان ميدهد چين و ايـالات متحـده بـه رغـم تفاوت ها در روش ها و ساختارهاي اعطاي کمک ، هر دو از سياست کمـک اقتصـادي بـراي رشد نفوذ و دستيابي به اهداف اقتصادي، سياسي و ژئوپلتيک خـود در منـاطق و کشـورهاي مختلف جهان استفاده ميکنند.
درحقيقت ، در اين مقاله افزون بر بيان مؤلفه هاي سياست کمک اقتصـادي چـين و ايالات متحده ، هدف اصلي مقاله تمرکز به وجوه تمايز و تشابه سياسـت کمـک اقتصـادي دو کشور از حيث دريافت کنندگان ، سازوکار اعطاي کمک و نحوه مشروعيت بخشي بـه ايـن کمک ها است .