Abstract:
هدف: هدف این پژوهش، بررسی موفقیت عناصر بهکاررفته در طرح جلد در بازنمایی محتوای اطلاعات تخصصی کتابهای علم اطلاعات و دانششناسی در ایران است.
روش: این پژوهش از نوع کاربردی است که با روش تحلیل محتوا و نشانهشناسی انجام شده است. جامعة آماری این پژوهش شامل کلیة کتابهای علم اطلاعات و دانششناسی مطابق سرفصل دروس وزارت علوم است که 135 عنوان از آنها با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی انتخاب شدهاند. ابزار گردآوری دادهها در این پژوهش سیاهه وارسی و پرسشنامة محققساخته است و برای تجزیهوتحلیل دادهها از نرم افزار اس.پی.اس.اس و اکسل استفاده شده است.
یافتهها: یافتهها نشان داد که شیوة بازنمایی انتزاعی و سبک تصویرسازی مهمترین شیوه و سبک بازنمایی محتوا در کتب علم اطلاعات و دانششناسی هستند. همچنین در میان ناشران، انتشارات سمت از شیوة تصرف در واقعیت برای بازنمایی محتوای کتابهای خود استفاده کرده است و ردة موضوعی کتابداری نیز از شیوة تصرف در واقعیت برای بازنمایی محتوا استفاده کرده است. علاوهبراین، از دیدگاه متخصصان علم اطلاعات و دانششناسی شیوة بازنمایی انتزاعی بیشترین شیوة بهکاررفته بهمنظور بازنمایی محتوا در طرح جلد کتابهای علم اطلاعات و دانششناسی است. در میان ناشران، انتشارات کتابخانة ملی از سبک ترکیبی بازنمایی تصویرسازی و تایپوگرافی برای بازنمایی محتوا در طرح جلد کتب خود استفاده کرده است. کتابهای منتشرشده با موضوع کتابخانهها و مراکز اطلاعرسانی از سبک تصویرسازی برای بازنمایی محتوا استفاده کردهاند. همچنین براساس نظر طراحان جلد، سبک بازنمایی تصویرسازی، بهمنزلة بیشترین سبک بازنمایی محتوا، در طرح جلد کتابهای علم اطلاعات و دانششناسی استفاده شده است.
نتیجهگیری: نتایج نشان داد که استفادة مؤثر از شیوه و سبک بازنمایی درست نقش مهمی در بیان محتوای مناسب و بهکارگیری نشانههای تصویری و زبانی در کتابهای علم اطلاعات و دانششناسی دارند. همچنین نتایج نشان داد که شیوة بازنمایی محتوا در کتابهای علم اطلاعات و دانششناسی مطلوب نیست؛ بنابراین متخصصان طراحان جلد کتابهای علم اطلاعات و دانششناسی باید از شیوهها و سبکهای بازنمایی مناسب اطلاعات برای طراحی جلد کتابهای خود استفاده کنند.
Purpose: This study aims to investigate the success of the elements used in the cover design to represent the content of academic books in the field of information science books in Iran. Methods: A content analysis method was used to complete this applied research. By reviewing scientific resources in the field of semiotics, the representative indicators were selected based on the Joly analysis method. The population consisted of all books mentioned in the Iranian Ministry of Science curriculum for the field of information science. In total, 135 samples were selected using a random sampling method and according to visual symptoms. Then, along with Jolie Indicators, a questionnaire was designed and answered by120 academic experts in the fields of information science and book design. A checklist was built to collect the views about the covers. Data were analyzed using SPSS and Excel software. The views of experts regarding the success rate of representation of the collected design content were measured based on Jolie's analysis indicators. Findings: The findings showed that abstract representation and illustrations are the most important method and style of content representation in the studied information science books. Samt Publications has used the method of capturing reality to represent the content of the books, and the subject category of librarianship has also used the method of capturing reality to represent the content. In addition, from the point of view of experts in information science, the abstract representation method is the most used method to represent content in the cover design of the selected books. Among the publishers, Iran National Library has used the combined style of illustration and typography to represent the content in the cover design of their books. The books published on the subject of libraries and information centers have used the illustration style to represent the content. Also, according to the cover designers, the illustration style has been used as the most content representation style in the cover design of Information & knowledge science books. Conclusion: The results showed that the effective use of the right representation method and style play an important role in expressing the appropriate content and using visual and linguistic signs in Information & knowledge science books. The results showed that the method of representing the content in Information & knowledge science books is not desirable, so the experts who design the covers of information science and epistemology books should use appropriate information representation methods and styles to design the covers of their books.
Machine summary:
یافته ها: شیوة بازنمایی انتزاعی و سبک تصویرسازی مهم ترین شیوه و سبک بازنمایی محتوا در کتب علم اطلاعات و دانش شناسی یافته شد ، انتشارات سمت از شیوة تصرف در واقعیت برای بازنمایی محتوای کتاب های خود استفاده کرده است .
از چه سبکی برای بازنمایی اطلاعات در طرح جلد کتاب های علم اطلاعات و دانش شناسی براساس مدل تحلیل ژولی استفاده شده است ؟ پیشینۀ پژوهش جستجوی پژوهشگران در پیشینه علمی نشان داد که تاکنون پژوهشی در زمینه طرح جلد کتاب های علم اطلاعات و دانش شناسی بر اساس مطالعات نشانه شناسی انجام نشده است ؛ اما مرور پیشینه ها نشان داد که در پژوهش های مرتبط ، کاظمی (١٣٩٠)، منصوری (١٣٩٥)، حمزه مصطفوی (١٣٩٤)، سوهایزی سوهایمی (٢٠١٩)، روهمانیا (٢٠١٤) به بررسی گرافیکی طراحی جلد بر اساس شاخص های نشانه شناسی نظیر شیوه های بیانی و بازنمایی، سبک های بازنمایی و شمایل بکار رفته در طرح جلد پرداخته اند و میزان بکارگیری هر یک از شاخص ها را در نمونه های مورد نظر بررسی کرده اند، نتایج نشان داد در راستای بازنمایی محتوا در ژانر ادبیاتی و داستانی از شمایل فیگوراتیو و سبک تصویرسازی استفاده شده است و در کتب گروه سنی بزرگسالان از شیوه بیانی مفهومی و شیوه بازنمایی واقع گرایانه و سبک تصویرسازی استفاده شده است .
بررسی یافته ها برای پاسخ به پرسش اول نشان داد که شیوة بازنمایی رایج در طرح جلد کتاب های علم اطلاعات و دانش شناسی به ترتیب انتزاعی، تصرف در واقعیت و واقع گرایانه بوده است و با توجه به این مسئله که محتوای این منابع از نوع علمی است شیوة انتزاعی مناسب بازنمایی محتوای تخصصی این منابع نیست .
طبق نتایج به دست آمده در طرح جلد کتاب های علم اطلاعات و دانش شناسی از شیوة بازنمایی انتزاعی و سبک بازنمایی تصویرسازی برای بیان محتوا استفاده شده است .
Visual Illustration and Photography on Islamic Book Cover Designs: A Semiotic Analysis.