Abstract:
خداوند حکیم انسان را برای رسیدن به کمال و سعادت آفریده است. از شمار مسائلی که دربارة کمال انسان مطرح میشود، عوامل موثر در آن است. یکی از عواملی که میتواند در کمال انسان نقش ایفا کند صبر اوست. این مقاله نقش ایجابی و بازدارندگی صبر در کمال رفتاری انسان را با هدف زمینهسازی نیل انسانها به کمال بررسی میکند. روش گردآوری اطلاعات، فیشبرداری و پردازش آن بهروش توصیفی و تحلیل و تفسیر موضوعی روشمند خواهد بود. حاصل تحقیق آن است که صبر در انسان موجب برخی از رفتارهای کمالی وی میشود. این رفتارها عبارتند از: صلة ارحام، اقامۀ نماز، انفاق و اعتدال در آن، دفع خطاهای خود و دیگران، تواضع، فروتنی و رفتار مسالمتآمیز با جاهلان، شبزندهداری، اجتناب از شرک، عدم ارتکاب زنا و پرهیز از امور باطل و بیهوده.
Man has been created by God the All-Wise to achieve perfection and happiness. Factors effective in human perfection are among the issues raised in this regard. Patience is one of these factors. The present article examines the positive and inhibitory role of patience and how it paves the way for humans to achieve perfection. The method of data collection is note-taking and analysis through descriptive, analytical method and methodical thematic interpretation. The result of the research shows that patience causes some perfect behaviors in man, including maintaining good family kinshipو performing prayers, giving to charity in moderation, preventing one's own and others' mistakes, having humility, modesty and peaceful behavior with the ignorant, maintaining night vigils, avoiding polytheism, not committing adultery and abstaining from false and useless actions.
Machine summary:
خداوند متعال در پايان آية 24 سورة «رعد»، تمام کارهاي خردمندان را به صبر آنها نسبت ميدهد؛ يعني اگر آنها صلة رحم کردند بهواسطة صبرشان بوده است؛ زيرا خداوند وعدة بهشت را در مقابل صبر آنها در دنيا به آنها ميدهد و ميفرمايد: «سَلامٌ عَلَيْكُمْ بِما صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ»، و بهرهمندي بهشت نشانه کمال نهايي انسان است: «فَمَن زُحْزِحَ عَنِ النَّارِ وَأُدْخِلَ الْجَنَّةَ فَقَدْ فَازَ» (آلعمران: 185).
در آيات ديگري نيز به اين امر اشاره شده و زمينهساز اين عمل، صبر انسان بيان شده است؛ خداوند متعال در قرآن کريم ميفرمايد: «وَ الَّذينَ صَبَرُوا ابْتِغاءَ وَجْهِ رَبِّهِمْ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ أَنْفَقُوا مِمَّا رَزَقْناهُمْ سِرًّا وَ عَلانِيَةً...
همچنين در دو سورة «رعد و انسان»، وقتي به آنها وعده داده ميشود که در مقابل انفاق، وعدة بهشت داده ميشوند؛ اين کار آنها را به صبرشان نسبت ميدهد؛ مثلاً در سورة «رعد» خداوند ميفرمايد: «سَلامٌ عَلَيْكُمْ بِما صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ» (رعد: 24)؛ يا همچنين در سورة «انسان» ميفرمايد: «وَ جَزاهُمْ بِما صَبَرُوا جَنَّةً وَ حَريراً» (انسان: 12)؛ پس صبر زمينهساز انفاق در اين افراد است.
با توجه به اين آيات شريفه، عبادت در شب، نشان از کمال انسان دارد؛ زيرا خداوند در مقابل آن، وعدة بهشت داده است و ميفرمايد: «أُوْلئِكَ يُجْزَوْنَ الْغُرْفَةَ بِما صَبَرُوا وَ يُلَقَّوْنَ فيها تَحِيَّةً وَ سَلاماً» (فرقان: 75)؛ و شخصي که وارد بهشت شود، آنهم غرفة بهشت که جايگاه عالي در بهشت است؛ نشان از کمال نهايي او دارد.