Abstract:
همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی، احزاب و گروه های متعددی با ایدیولوژی های متفاوت، فعالیت خود را آغاز کردند. حزب رنجبران ازجمله احزابی بود که با ایتلاف 9 سازمان و گروه مایوییستی که مهم ترین آنها سازمان انقلابی حزب توده بود، در دی ماه سال 1358 تاسیس شد. این حزب به دلیل شناخت نادرست از جامعه ایران در عمر کوتاه خود، مواضع ضد و نقیضی اتخاذ کرد. سیاست حزب رنجبران با دفاع تاکتیکی از انقلاب آغاز و به مبارزه مسلحانه با جمهوری اسلامی ختم شد. حزب در سه منطقه گرگان، فارس و کردستان دست به مبارزه مسلحانه زد که در هر سه جبهه شکست خورد و پس از مدت کوتاهی در داخل کشور از هم فروپاشید. در این نوشتار، عملکرد این حزب در مدت فعالیت در داخل کشور، بررسی و تحلیل می شود.
Machine summary:
٣. انقلاب اسلامي و تأسيس حزب رنجبران در نيمه نخست سال ١٣٥٧ چند نفر از اعضاي سازمان انقلابي مانند علي واحدي ، هوشنگ اميرپور و خسرو سجادي براي پيوستن به موج انقلاب و تلاش در جهت تغيير اوضاع ايران به کشور بازگشتند؛ رضواني ، ايرج کشکولي و عطا کشکولي پس از چند ماه به اين نتيجه رسيدند که آنها هم به کشور بازگردند.
حزب رنجبران اگرچه از منتقدان حزب توده بود ولي در عمل مانند اين حزب استدلال کردند که در اين مرحله از انقلاب براي پيروزي انقلاب سوسياليستي بايد با بورژوازي ملي که نيروهاي اسلامي نماينده آن بودند براي مبارزه ائتلاف کرد (شوکت ، ١٣٨٦: ٢٣١) به طور کلي با تحليل محتواي روزنامه رنجبران از تاريخ دي ماه ١٣٥٨ تا بهمن ١٣٥٩ مي توان مواضع حزب رنجبران را در موارد ذيل خلاصه کرد: ١.
» آنها از جمهوري اسلامي خواستند که براي مبارزين افغان سلاح ارسال کنند (روزنامه رنجبر، شماره ٥٩ مورخ ١١ خرداد ١٣٥٩) حزب رنجبران از اين مسأله غافل بود که دخالت مستقيم ايران در مسأله افغانستان مي توانست ايران را درگير جنگي تمام عيار کند.
در اين جلسات حزب رنجبران در مورد اوضاع داخلي ايران به اين نتيجه رسيد که تضاد ميان جناح هاي مختلف حکومت به مرحله حادي رسيده است و در اين ميان احتمال پيروزي بني صدر بيشتر از جناح مقابل است ، بنابراين بايد از بني صدر حمايت و با حامي اصلي بني صدر يعني مجاهدين خلق براي مقابله با حزب جمهوري اسلامي متحد شد.