Abstract:
پژوهش حاضر درصدد بررسی تعصب و پیامدهای آن از منظر آیات و روایات با تاکید بر جامعه افغانستان است. با توجه به سوالات مورد نظر در این تحقیق، کار جمعآوری اطلاعات به روش توصیفی تحلیلی و بر اساس جمع آوری اسنادی انجام شده است. بامطالعه پیشینه و ادبیات این موضوع مشخص شد که در کشور ما هیچ پژوهشی به مقوله تعصب از منظر آیات و روایات انجام نشده است. طی این تحقیق معلوم شد، که تعصب سبب اصلی جنگهای داخلی و مذهبی، قومی و نژادی، بیعدالتی، انتحار و انفجار، بیسوادی و خودخواهی، انحصارطلبی، زورگویی، قدرتطلبی، عدم پیشرفت و ترقی، صدها ناهنجاریهای دیگر اجتماعی و سیاسی بوده است. در این مقاله سعی داریم، با مبنا قراردادن آیات و روایات به تعریف و بررسی تعصب، عوامل و پیامدهایی آن، راههایی درمان آن، _ که جامع افغانستان از آن رنج میبرد، بپردازیم.
Machine summary:
پژوهش پیش رو یک تحقیق اسنادی است، که به تعصب و عوامل آن، پیامدهای تعصب از دیدگاه آیات و روایات با تأکید بر جامعه افغانستان پرداخته است، که معنای لغوی و اصطلاحی تعصب، اقسام تعصب بررسی شده؛ آن گاه بعد علل و عوامل تعصب مانند: جهل و خرافات، تکبر و انحصارطلبی، مراکز آموزشی سنتی، ادارات دولتی و محیط کار، رهبران متعصب مذهبی، و قومگرایی وغیره بحث شده؛ پیامدهای تعصب مثل: کفر و از دست دادن ایمان، عذاب اُخروی، ملحق شدن با اَعراب جاهلی، تضاد با علوم روز، جنگهای مذهبی و قومی، مهاجرتهای اجباری وغیره بیانشده؛ راههایی درمان تعصب مانند: مبارزه با جهل و خرافات، تحصیل علم و دانش، از بین بردن زمینههای تعصب، تسلیم در برابر حق وغیره توضیح داده شده است.
پس تعصب یک روش کسبی است، اما اینکه در جامعه افغانستان چرا تعصبات قومی و زبانی و مذهبی وغیره اینقدر شدت عمل اختیار کرده، علل و عوامل مختلف دارد، ولی ما در این پژوهش بارزترین عواملی را که باعث ایجاد و تشدید احساسات در کشور ما شده است بیان مینماییم: 3-1.
شخصیت زدگی برخی اشخاص و گروه ها در جامعه افغانستان عامل دیگری تعصب شخصیت زدگی و تقلید کورکورانه است، گاه شخصی در نظر انسان چنان قداست پیدا میکند که گفتار و رفتار او از دایره نقد خارج میشود هرچند ازنظر علمی و اخلاقی در سطح پایینی قرار داشته باشد و همین امر سبب میشود که عدهای چشم و گوش بسته به دنبال او راه بیفتند و به خاطر او جان و مال خود را از دست بدهند، بدون آن که در محتوای سخنان و رفتار او کمترین اندیشهای نمایند!