Abstract:
پژوهش حاضر به بررسی میزان وحدت شکلی نشانههای تصریفی فارسی و انگلیسی بر اساس نظریۀ صرف طبیعی پرداخته که نقشی اساسی در تعیین میزان طبیعی بودن زبان دارد. هدف از پژوهش حاضر پاسخ به این پرسش است که وحدت شکلی نشانههای تصریفی اسم، فعل، صفت و قید در مقولات دستوری این دو زبان چگونه قابل تبیین هستند. روش تحقیق به صورت کیفی ـ کمی و توصیفی ـ تحلیلی است. دادهها از دو پیکرۀ فارسی و انگلیسی به روش نمونهگیری تصادفی انتخاب شده و سپس، بر اساس ملاک وحدت شکلی مورد بررسی قرار گرفتهاند. نتایج پژوهش ضمن شناسایی انواع صورتهای دارای وحدت شکلی در هر دو زبان، به لحاظ بسامد نشان میدهند که در پیکرۀ فارسی نشانۀ تصریفی فعلی در 526 مورد و نشانههای صفتساز در 185 مورد وحدت شکلی دارند، اما همۀ نشانههای اسمساز فاقد آن هستند. این در حالی است که در پیکرۀ انگلیسی، نشانۀ تصریفی فعلی در 89 مورد دارای وحدت شکلی است. با وجود این، 172 نشانۀ اسمساز و 23 نشانۀ صفتساز فاقد آن هستند. به طور کلی، هرچه بسامد وحدت شکلی نشانههای تصریفی بیشتر باشد، آنها بینشانترند و هرچه نشانهای کمتر نشانهدار باشد، طبیعیتر است. لذا شناسهها، نشانۀ منفیساز و نشانۀ وجه التزامی در نظام تصریفی فارسی طبیعیتر از نشانههای وجه دعایی، /-ɑd/ گذشتهساز و نشانۀ تصریفی امریساز هستند. به همین ترتیب، نشانههای تصریفی شخص و شمار در زبان انگلیسی طبیعیتر از نشانۀ تصریفی نمود ناقص هستند. شایان توجه است که تمام صورتهای متراکم، صورتهای مکمل و همجوشیها (امتزاجها) نیز به واسطۀ آن که رابطۀ یکبهیک بین صورت و نقش در تصریف آنها رعایت نشده است، از میزان طبیعی بودن نظام تصریفی در هر دو زبان کاستهاند. دستاوردهای تحقیق حاضر میتوانند در حوزۀ ترجمه و مطالعات ترجمه سودمند و مؤثر باشند.
This study investigates the uniformity of Persian and English inflectional affixes based on Natural Morphology Theory to show how the uniformity of inflectional affixes of nouns, verbs, adjectives and adverbs can be explained. The present research has exercised mixed (qual-quan) and descriptive-analytical method. Research data were selected from both Persian and English corpora by the means of a random sampling method; afterward, the data were analyzed according to Dressler and Mayerthaler’s approach considering uniformity. In terms of frequency, the results identified uniformed forms in both languages and indicate that in the Persian corpus, 526 inflectional affixes of verbs, and all affixes of adjectives (185) are uniformed, although inflectional affixes of nouns lack uniformity. While in English corpus, inflectional verb affixes (89) represent uniformity, 172 inflectional noun affixes and 23 adjective affixes lack uniformity. Generally, the more frequency in uniformity of affixes shows they are less marked and more natural. Therefore, tense affix, negation, and subjunctive mood in the inflectional system are more natural than optative mood, past tense affix-ad, and imperative affix. Person and number markers are more natural than imperfect aspect in English. It is worth mentioning that all portmanteau morphs, suppletions and fusion forms reduce the naturalness of both languages due to the fact that there is no one-one relationship between their forms and meanings. The achievements of the current study can be useful in the field of translation studie