Abstract:
شرایط جدید نظام بینالملل باعث شده است مولفههای جدیدی در ساختارهای رسمی بینالملل نقش ایفا کنند و کشورها برای تامین منافع ملی خود ابزارها و راههای جدیدی را بهکار گیرند که مهمترین آنها را میتوان بهرهگیری از «قدرت نرم» دانست. در قدرت نرم، تاثیرگذاری در دیگران بهصورت غیرمستقیم و کمهزینه است. جمهوری اسلامی ایران با توجه به موقعیت حساس راهبردی و ژئوپلیتیک خود ناگزیر است ضمن توجه و تقویت جنبههای مختلف قدرت سخت (توان نظامی و اقتصادی)، به تقویت ابعاد قدرت نرم خود نیز بپردازد. ایران زمانی میتواند از قدرت نرم خود بهره برده و به تقویت قدرت ملی خود دست یابد که راهبرد و نیز ارزشهای مطلوب خود را بهگونهای ارائه دهد که در دو بعد ملی و فراملی، از مولفههای تولید قدرت خود نهایت بهرهبرداری را به عمل آورد. پژوهش حاضر تلاش دارد با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی جایگاه تولید علم را در هندسه جهانی قدرت، از منظر مقام معظم رهبری شناسایی کند. نتایج تحقیق نشان میدهد که مولفه تولید علم میتواند بهمثابه یک موتور محرک در تقویت قدرت ملی ایران در بعد سختافزاری و نرمافزاری عمل کند.
The new conditions of the international system have caused new components
to play a role in the official international structures and countries to use new
tools and ways to secure their national interests, the most important of which
can be considered the use of "soft power". In soft power, influencing others
is indirect and low-cost. Considering its sensitive strategic and geopolitical
position, the Islamic Republic of Iran has to pay attention to and strengthen
various aspects of hard power (military and economic power), and
strengthen its soft power dimensions as well. Iran can take advantage of its
soft power and achieve the strengthening of its national power when it
presents its strategy and desirable values in such a way that it makes
maximum use of the components of its power production in both national
and transnational dimensions. The current research tries to identify the
position of science production in the global geometry of power, from the
perspective of the Supreme Leader, with a descriptive-analytical approach.
The results of the research show that the component of science production
can act as a driving engine in strengthening Iran's national power in terms of
hardware and software.
Machine summary:
جایگاه تولید علم در «قدرت نرم» از منظر مقام معظم رهبری محمد کمالی گوکی 1 تاریخ دریافت: 05/03/1402 تاریخپذیرش نهایی: 02/05/1402 چکیده شرایط جدید نظام بینالملل باعث شده است مؤلفههای جدیدی در ساختارهای رسمی بینالملل نقش ایفا کنند و کشورها برای تأمین منافع ملی خود ابزارها و راههای جدیدی را بهکار گیرند که مهمترین آنها را میتوان بهرهگیری از «قدرت نرم» دانست.
کشورهای غرب آسیا رویکرد قدرت نظامی و فیزیکی را برای توانمند کردن خود اتخاذ کردهاند، جمهوری اسلامی میتواند با پرداختن به تولید علم در راستای قدرت نرم، در آینده جایگاه بالایی را هم در سطح منطقه و هم در جهان داشته باشد.
اما دسته سوم مقالات که به موضوع این تحقیق کمی نزدیک هستند، به تشریح مؤلفههای قدرت نرم در جمهوری اسلامی پرداختهاند، از جمله: مقاله «مؤلفههای قدرت نرم انقلاب اسلامی» از احمد متقیزاده، «رویارویی فرهنگی و قدرت نرم در مناسبات جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریكا» از احسان شاکری خوئی، «آسیبشناسی جایگاه و نقش قدرت نرم فرهنگی و اجتماعی انقلاب اسلامی ایران» از سیدعلی مرتضوی، «تجزیهوتحلیل ویژگیها، مبانی و مؤلفههای قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران» از حسین هرسیچ و در نهایت، «نقش دانشگاه در تولید و توسعه قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران» از نصرالله حیدری که نزدیکترین مقاله به موضوع این تحقیق است و سعی دارد ضمن تبیین مفاهیم قدرت نرم، به تبارشناسی «دانشگاه» بهعنوان یکی از سازمانهای مهم و تأثیرگذار در حوزه قدرت نرم بپردازد.
تولید علم در حوزه اندیشه سیاسی میتواند مدل نظام سیاسی را به سایر کشورها منتقل کند و این خود تولیدکننده نوعی قدرت برای جمهوری اسلامی است.