Abstract:
ترکیبات«هیدروکربنهای آروماتیک چندحلقهای»از جمله عوامل سرطانزا،جهشزا و آلاینده محیط زیست میباشند که بهطور عمده بر اثر احتراق ناقص سوختهای فسیلی به وجود میآیند.در این میان ترکیب«بنزو (a) پایرین»از خاصیت سرطانزایی بسیار بالایی برخوردار است. در شهر تهران مطالعه برروی این ترکیبات به جهت مصرف فزاینده سوختهای فسیلی توسط خودروها،به عنوان مهمترین منابع آلاینده هوا ضروری به نظر میرسد.برای این کار،13 ترکیب از آنان در 7 ایستگاه(شوش،آزادی،فردوسی،پیروزی(نیروی هوایی)،بهشتی تجریش و سعادتآباد(کاج))مورد بررسی قرار گرفت.برای این کار پس از نمونهبرداری در صبح و عصر(هریک به مدت 8 ساعت)و استخراج نمونهها،کمیت و کیفیت با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگراف شناسایی گردید.نتایج این مطالعه نشان میدهد که غلظت بالایی از این ترکیبات در مناطق مختلف شهر تهران وجود دارد،اما بنزو (a) پایرین در هوای تهران مشاهده نگردید.همچنین غلظت این ترکیبات ارتباط تنگاتنگی با میزان عبور اتومبیلها دارد. حد اکثر غلظت این ترکیبات در صبح و عصر در شرق تهران(پیروزی)مشاهده گردید ng/m3) 4449 و 3078)و حد اقل آن در صبح مربوط به جنوب تهران(شوش) ng/m3) 7010)و در عصر مربوط به شمال تهران(تجریش) ng/m3) 1055)بوده است. با توجه به افزایش و انباشت قابل توجه سایر آلایندهها در عصر و در شرایط عادی شهر تهران،مقایسه این ترکیب نیز بین هوای صبح و عصر در تهران انجام گردید. عدم وجود تفاوت معنیدار در هر ایستگاه بین صبح و عصر میتواند به دلیل تهنشست ترکیبات متصل به ذرات معلق و خروج تدریجی این ذرات از هوا باشد.اما با توجه به نتایج این مطالعه،تفاوت معنیداری در صبح بین جنوب(شوش)و شرق(پیروزی) وجود داشته و در عصر این تفاوت معنیدار نبوده است.علت وجود تفاوت معنیدار را میتوان در وجود تفاوت فاحش در میزان تردد خودروها جستوجو کرد.این مطالعه بخوبی رابطه منطقی بین ترافیک این ترکیبات را نشان داده است.
Machine summary:
"در کشور ایران نیز تاکنون در این زمینه مطالعهای در هوا صورت نپذیرفته و تنها این ترکیبات در نزولات جوی شهر تهران در چند ایستگاه مورد بررسی قرار گرفته است(اسماعیلی ساری،1376).
برای مقایسه ترکیبات PAH بین صبح و عصر در هر ایستگاه از آزمون t استفادهشده،تفاوت معنیداری در سطح اطمینان 95 درصد مشاهده نگردید(05/0< (P نتایج در جدول شماره(2)نشان داده شده است.
جدول شماره(1):میانگین غلظت ترکیبات PAH برای صبح و عصر در هر ایستگاه(برحسب ng/m3 ) (تصویرتصویر) ز*-زیر حد تشخیص(حد تشخیص- ng/m3 20) همبستگی میان غلظت PAH ها و تعداد خودروها در سطح 99%معنیدار میباشد(01/0> P و 6/97% R جدول شماره(2):نتایج آزمون t باری تعیین تفاوت غلظت ترکیبات PAH بین صبح و عصر در هر ایستگاه (تصویرتصویر) بحث و نتیجهگیری با توجه به نتایج به دست آمده،مشاهده میگردد که در تمامی ایستگاهها غلظت این ترکیبات در هوا از حد بسیار بالایی برخوردار میباشد و شهروندان تهرانی با بسیاری از ترکیبات PAH از طریق هوا در تماس میباشند.
جدول شماره(3):نتایج آزمون«تحلیل واریانس یکطرفه» بین ایستگاهها در دو زمان صبح و عصر (تصویرتصویر) جدول شماره(4):نتایج آزمون«توکی»به منظور تعیین جفت ایستگاههای متفاوت از نظر میانگین غلظت PAH در صبح (تصویرتصویر) جدول شماره(5):نتایج آزمون«توکی»به منظور تعیین جفت ایستگاههای متفاوت از نظر میانگین غلظت PAH در عصر (تصویرتصویر) باوجوداین که در شرایط معمولی بسیاری از آلایندههای هوا در تهران،در عصر از غلظت تجمع بیشتری برخوردارند (سازمان کنترل کیفیت هوا)،تفاوت معنیداری در غلظت ترکیبات PAH بین صبح و عصر مشاهده نگردید و هوای تهران از لحاظ وجود این ترکیبات درصبح و عصر در وضعیت تقریبا یکسانی قرار دارد."