چکیده:
کتاب مقامات حمیدی، نمونه خوبی از متونی است که از بطن متون پیشین فرهنگ و ادبیات خویش متولد شده و به فضایی با ابعاد بسیار متنوع تبدیل شده است که در آن انواع نوشتار با هم آمیخته اند و این متن را محل تجمع چندین گونه کرده اند. هدف اصلی در این پژوهش کشف و شناخت انواع روابط متون در مقامات حمیدی است. برای رسیدن به این هدف بر اساس نظریه ترامتنیت ژرار ژنت، 23 مقامه موجود در مقامات حمیدی را تحلیل و بررسی کردیم و به این نتیجه رسیدیم که این کتاب، نمونه کاملی از متون دارای ترامتنیت است که حضور چشمگیرآیات قرآن کریم در جای جای آن و استفاده از اصطلاحات و عبارات و اشعار معروف زبان و ادبیات عربی و تاثیرپذیری از اسلوب مقامه نویسی بدیع الزمان همدانی و حریری، نشانگر مجموعه ای از روابط بینامتنی و صداهای متکثر معنایی موجود در این کتاب است که روابط ترامتنی معتبری را تایید می کند و این ارتباط در جهت ایجاد نظام معنایی این متن، شامل تمامی روابط متون در نظریه ترامتنیت ژرار ژنت است.
خلاصه ماشینی:
براي رسيدن به اين هدف بر اساس نظريۀ ترامتنيت ژرار ژنت ، ٢٣ مقامۀ موجود در مقامات حميدي را تحليل و بررسي کرديم و به اين نتيجه رسيديم که اين کتاب، نمونۀ کاملي از متون داراي ترامتنيت است که حضور چشمگيرآيات قرآن کريم در جاي جاي آن و استفاده از اصطلاحات و عبارات و اشعار معروف زبان و ادبيات عربي و تأثيرپذيري از اسلوب مقامه نويسي بديع الزمان همداني و حريري، نشانگر مجموعه اي از روابط بينامتني و صداهاي متکثر معنايي موجود در اين کتاب است که روابط ترامتني معتبري را تأييد مي کند و اين ارتباط در جهت ايجاد نظام معنايي اين متن ، شامل تمامي روابط متون در نظريۀ ترامتنيت ژرار ژنت است .
پژوهش بر پاية اين فرضيه شکل گرفت که کتاب مقامات حميدي نمونة کاملي از متون داراي ترامتنيت است که خودآگاهانه ، طيف هاي گوناگوني از گفتمانهاي متون عربي ، به ويژه کتابهاي مقامات بديع الزمان همداني و مقامات حريري را بازنگاري کرده است و اين ارتباط در جهت ايجاد نظام 1- ntertextuality 2 JuliaKristeva 3 GerardGenette معنايي اين متن ، شامل تمامي روابط متون در نظرية ترامتنيت ژرار ژنت است .
دليل انتخاب اين مقامه به عنوان نمايندٔە زبرمتن هاي مقامات حميدي اين است که اين مقامه شباهت هاي فراوان با مقامة «Ƿuا̑eک» بديع الزمان همداني دارد و در برخي منابع ترجمة کامل آن معرفي شده است (بلخي ، ١٣٦٥: ١١)؛ ولي ما برآنيم با نشان دادن گشتارهاي مختلف اين زبرمتن ، اثبات کنيم که کار قاضي حميدالدين ترجمه و حتي تقليدپذيري صرف از پيش متن نيست و او با استفاده از هنر سخن پردازي خويش موفق شده است زيرمتني گيراتر و جذابتر را به مخاطبان فارسي زبان ارائه دهد.