چکیده:
صلح حدیبیه یکی از راهبردی ترین تصمیمات پیامبر اعظم| در مقطعی حساس و نقطه عطفی در تاریخ اسلام است. این واقعه سرنوشت ساز در طول تاریخ،کانون توجه مورخین و سیره نویسان بوده و از دیدگاه های مختلف، مورد تحلیل قرار گرفته است. در این پژوهش تبیینی، با رویکردی کیفی ـ کمی و برپایه قاعده «تلازم عقل و شرع» با استفاده از مدل علمی «سوات»، به تحلیل علمی استراتژی پیامبر اعظم| در صلح حدیبیه پرداخته شده است. براساس نتایج این پژوهش، در چارچوب اصول علمی مدیریت استراتژیک، صلح حدیبیه به عنوان یک تصمیم راهبردی، کاملا منطبق بر تحلیل های علمی و بهترین انتخاب در شرایط خود بوده است. مدل سوات به کمک تحلیل شرایط درونی و برونی جامعه اسلامی، نتایج شگرف صلح حدیبیه را در پیشرفت اسلام و تغییر وضعیت جامعه اسلامی به صورت علمی، به تصویر کشیده و دوراندیشی پیامبر اعظم| را به عنوان رهبر مدبر جامعه اسلامی از دیدگاه خود ثابت می نماید.
خلاصه ماشینی:
هدف از پژوهش حاضر، یافتن پاسخ مناسب این سؤال است که براساس اصول علمی مدیریت استراتژیک، چرا پیامبر اعظم| در تقابل با مشرکین سرسخت و مستکبر قریش در واقعه حدیبیه استراتژی صلح را برگزیدند؟ آیا از نظر تحلیلهای استراتژیک و علمی، این تصمیم راهبردی بهترین انتخاب در شرایط خود بوده است؟ و در نهایت، در راستای الگوبرداری دینی، چه درسهای اعتقادی از این واقعه در تطابق با شرایط مشابه میتوان استخراج نمود؟ این مقاله براساس اهداف خود، یک پژوهش تبیینی بوده و برپایه قاعده «تلازم عقل و شرع» از مدل علمی «سوات» در خصوص طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ج 18، ص 379.
3 اما سؤال اصلی آن است که پیامبر| از نظر مدیریت تحول و اصول علمی تصمیمگیری استراتژیک، چرا در تقابل با مشرکین مستکبر قریش در آن مقطع، استراتژی صلح را برگزیدند؟ آیا از نظر تحلیلهای استراتژیک و علمی و در چارچوب یک تفکر دینی، این تصمیم راهبردی بهترین انتخاب در شرایط خود بوده که تا این حد پیامبر| جهت اجرای آن مصمم بود و همه اعتراضات را بهجان خرید؟ در ادامه براساس تحلیل علمی سوات به بررسی مدیریت تحول و استراتژی تصمیمسازی پیامبر| در این واقعه میپردازیم.
بنابراین، براساس مدل «سوات» و به کمک اسناد و منابع متقدم تاریخی و مدارک معتبر مربوط به تاریخ صدر اسلام و با استفاده از آیات قرآن و تفاسیر شیعی، کلیات شرایط جامعه اسلامی، از نظر عوامل داخلی (قوتها و ضعفها) و عوامل خارجی (فرصتها و تهدیدها) مورد تحلیل قرار گرفته و به کمک این تحلیلها و براساس مدل سوات، تصمیم راهبردی پیامبر اعظم| مورد ارزیابی علمی قرار میگیرد.