چکیده:
نقش عمل (پراکسیس) انسان در ساختن وی سابقه دیرینه در اندیشه بشری داشته و در اندیشه اسلامی اصول فلسفی و تفسیری زیر نقشه راه اثبات آن است: اتحاد نفس و بدن (روح جسمانیه الحدوث و روحانیه البقاء)، ترکیب اتحادی قوه و فعل در نفس انسان، علم و عمل هم جوهرند و هم انسان ساز، عملکرد انسان نمودار شخصیت وی است، تجسم عمل یا تجسد عمل (ان العمل نفس الجزاء)، عمل از منظر قرآن دارای هویت باطنی است، و استمرار عمل در نسل آینده. این موارد از جمله اصولی اند که بر مبنای آنها به بررسی تطبیقی موضوع پرداخته شده و در پایان نتایج بحث حسن ختام مقاله است.
خلاصه ماشینی:
اتحاد عمل و عامل در انديشه ديني سيداسحاق حسيني کوهساري استاديار پرديس فارابي دانشگاه تهران (تاريخ دريافت : ١٣٩١/٩/٢٨؛ تاريخ تصويب : ١٣٩٢/٣/٢١) چکيده نقش عمل (پراکسيس ) انسان در ساختن وي سابقه ديرينه در انديشه بشري داشته و در انديشه اسلامي اصول فلسـفي و تفسيري زير نقشه راه اثبات آن است : اتحاد نفس و بدن (روح جسمانيه الحدوث و روحانيه البقاء)، ترکيب اتحادي قـوه و فعل در نفس انسان ، علم و عمل هم جوهرند و هم انسان ساز، عملکرد انسان نمودار شخصيت وي است ، تجسم عمل يا تجسد عمل (أن العمل نفس الجزاء)، عمل از منظر قرآن داراي هويت باطني است ، و استمرار عمل در نسل آينده .
اين فلسفه قدرت را جايگزين ايمان به پندار ميسازد و همراه بـا هگل بيانگر اين اعتقاد ميشود که «هستي حقيقي انسان در وهله نخست عمل اوست » و در اين عقيده به باصفاترين انديشمند آلماني نيز ميپيوندد کـه بـا واژگـون کـردن ايـن سـخن مشهور: «در آغاز فعل بود» يعني روح بود و کلام که نمايانگر آن است ، چنين اعـلام داشـته است : در آغاز عمل بود.
مؤيـد ايـن معنـا هـم قرائـت قاريـاني اسـت کـه کلمه «عمل » را به صورت فعل ماضي قرائت کرده و گفته اند: معنايش اين است که اين پسر تو در سابق عمل ناشايست مرتکب شده است .
اساس بحث از خود بيگانگي در اسلام اين اسـت کـه انسـان بـر اسـاس فطـرت الهـي موجودي است مطلق جو و خداجو که اگر به خواسته خود نرسد، دچار خلأ معنوي شده و به انواع رنج ها دچار خواهد شد.