چکیده:
بیع متقابل نفتی ایران به لحاظ حقوقی نوعی قرارداد خرید خدمت پیمانکاری است که به موجب آن طرف خارجی انجام عملیات توسعه یا بازیافت یک میدان نفتی یا گازی را با هزینه و سرمایه خود برعهده میگیرد. در مقابل شرکت ملی نفت تعهد میکند تمام هزینه های طرف خارجی را با بهرة مشخص و طی اقساط برابر و الزاما از طریق نفت یا گاز حاصل از همان حوزة عملیاتی به او بازپرداخت نماید. پیمان منشور انرژی به عنوان کامل ترین معاهدة بین المللی در زمینه موضوعات مربوط به انرژی دارای دو گونه مقررات است : یکی مقررات نرم و دیگری مقررات سخت . با توجه به عضویت ناظر ایران و امکان سنجی پیوستن به این پیمان ، بررسی ماهیت بیع متقابل از این جهت مورد بحث است که آیا این قرارداد با ماهیت ویژة خود در حقوق ایران ، با مقررات سخت و الزام آور پیمان مغایرت دارد یا خیر.
خلاصه ماشینی:
صحرانورد دکتری حقوق خصوصی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران (تاریخ دریافت : ١٣٨٩/١١/٢ - تاریخ تصویب :١٣٩١/٩/٨) چکیده بیع متقابل نفتی ایران به لحاظ حقوقی نوعی قرارداد خرید خدمت پیمانکاری است که به موجب آن طرف خارجی انجام عملیات توسعه یا بازیافت یک میدان نفتی یا گازی را با هزینه و سرمایۀ خود برعهده میگیرد.
دوم ، اعمال تصدی که در قلمرو نفت و گاز خود به دو روش انجام می شود: یکی مقاطعه یا پیمانکاری (contracting) که به موجب آن شخص حقیقی یا حقوقی (مقاطعه کار یا پیمانکار) انجام عمل یا اعمالی را در مقابل بهای مقاطعه کاری یا دستمزد برای مقاطعه دهنده یا کارفرما انجام می دهد و در این حالت مقاطعه دهنده (دولت ) هیچ امتیاز خاصی را به مقاطعه کار نمی دهد و مقاطعه کار فقط از طریق مشارکت در مناقصه و یا مزایده و رقابت کردن با سایر داوطلبان و برنده شدن می تواند طرف معامله با دولت قرارگیرد (مانند قراردادهای نفتی خرید خدمت موضوع قانون نفت ١٣٥٣ ایران ).
در نظام حقوق نفتی کشور ما بیع متقابل دارای ماهیت قرارداد خصوصی و مشمول مادة ١٠ قانون مدنی ایران است و صرفا به دلیل موضوع آن (استخراج منابع زیرزمینی متعلق به حاکمیت ملی ) طرف خارجی با ارادة خود برخی از الزامات و شرایط خاص را در این خصوص آگاهانه میپذیرد.