چکیده:
مقاله حاضر به بررسی مولفه های اخلاق علمی و شاگردپروری در سیره علمی- آموزشی امام خمینی(ره) می پردازد. روش مورد استفاده در این پژوهش تحلیل اسنادی بوده و در این باره منابع و مراجع موجود و مرتبط با موضوع مورد مطالعه مورد بررسی قرار گرفته اند. یافته ها که حاصل بررسی سه سوال پژوهشی است، نشان می دهد امام خمینی (ره) به تربیت صحیح انسان و کسب عادات و رفتارهای درست و درونی ساختن آنها توجه خاص داشته است و مسئله اساسی در زمینه تعلیم و تربیت را روح و قلب آدمی می داند و معتقد است که اگر قلب آدمی الهی شود، همه کردار، رفتار و نیات او نیز الهی خواهد شد. در این راستا سیره علمی – آموزشی امام می تواند الگوی خوبی برای تعلیم و تعلم باشد. در ادامه مقاله تلاش شده است به مولفه های اخلاق علمی امام مانند نظم و تواضع، احاطه و تسلط علمی، خلاقیت و نوآوری علمی و روحیه انتقاد پذیری اشاره شود. در بخش پایانی نیز مولفه های شاگرد پروری در سه محور تربیت اخلاقی، تربیت سیاسی و تربیت علمی از نگاه امام مورد بحث قرار گرفته است.
خلاصه ماشینی:
با توجه به اهمیت موضوع و خلاء پژوهشی موجود، در این مقاله ابتدا به شرح مبانی تعلیم و تربیت در اسلام با تاکید بر دیدگاه امام خمینی (ره) پرداخته میشود و سپس مؤلفههای اخلاق علمی و شاگردپروری در سیرة علمی – آموزشی امامخمینی(ره) بررسی ميشود.
این جامعه آماری شامل کتابها و مقالاتی در خصوص اندیشه امام در زمينة تعلیم و تربیت، روش تدریس و موضوع شاگردپروری امام است که در این باره خاطرات منتشر شده از سوی دوستان و شاگردان و اطرافیان و یاران ایشان مورد بررسی قرار گرفته است.
ایشان همواره معتقد بود که انسان در ابتدا باید به اصلاح خود بپردازد و تهذیب و تزکیه معلم را دارای اولویت میدانست و همواره معلمان را به ایجاد روحیه امید در شاگردان و پیگیری و استمرار امر تعلیم توسط آنان سفارش میکرد.
امام حتی نسبت به شاگردان خود نیز این گونه بود و برای ایشان مقام و موقعیت اجتماعی فرد اهمیت نداشت.
امام خمینی(ره) همواره در تدریس و تربیت علمی شاگردان خود، اهمیت زیادی به انتقاد و اشکالگیری مباحث میداد و معتقد بود که شنونده باید راجع به مطلب مورد نظر تفحص و تحقیق کند و خود نیز عقیده ای در این خصوص ارائه دهد.
بحث و نتیجهگیری در مطالعه مؤلفههای اخلاق علمی و شاگردپروری در سیره علمی امام خمینی(ره) ابتدا به شناخت اهمیت تعلیم و تربیت و تأثیر آن در زندگی و سرنوشت انسان و جامعه انسانی پرداخته شد و روشن شد که امام همواره بر سیره و روش اسلامی تأکید داشته و آراء و نظرات ایشان حول این مکتب اصیل انسانساز شکل گرفته است.