چکیده:
هویت مکانی، تابعی از کارکرد فضاها وساختارهای مکانی است. هویت های مکانی برانگیزاننده احساس تعلق مکانی متفاوت هستند که متناسب با فرهنگ سیاسی ساکنان آن محدده خالق کنش های سیاسی متفاوت به شمار می روند. حوزه نفوذ مکان ها تابعی از وزن مکانی و موقعیت راهبردی آنهاست. از این منظر کنش گران سیاسی با حضور در مکان های خاص به قدرت نمایی و سهم خواهی می-پردازند. مناطق 6 و 11 تهران به واسطه وجود مراکز مختلف سیاسی، آموزشی در مقیاس ملی و بین المللی و پیوند شرق و غرب تهران طی چند دهه گذشته کارویژه سیاسی خاصی به محدوده میدان و خیابان انقلاب داده اند. این ویژگی ها محدوده یاد شده را آوردگاه نیروها و جریان های سیاسی مختلف قرار داده است. پژوهش حاضر با بهره گیری از یافته های میدانی دیگر پژوهش های انجام شده به نتیجه رسید که فضا، ساختار و کارکردهای مکانی محدوده میدان و خیابان انقلاب القاء کننده آن شکل از هویت مکانی برای جریان های سیاسی است که دیگر محدوده ها توان تامین آرمان ها و مطالبات آنها را ندارند.
خلاصه ماشینی:
نقش هویت مکانی در بروز کنش سیاسی مطالعه موردی : میدان و خیابان انقلاب شهر تهران دریافت مقاله : ١٣٨٩/١١/١١ پذیرش مقاله : ١٣٩٠/٢/١٥ صفحات : ١٦٧-١٥١ 1 مراد کاویانی راد: استادیار جغرافیای سیاسی دانشکده علوم جغرافیایی دانشگاه تربیت معلم تهران Email:kaviani75@yahoo.
شهر تهران طی دو سده اخیر در جایگاه پایتخت دویست ساله ایران گرانیگاه قدرت و تعامل فضایی در دو سطح ملی و فراملی بوده و در جهت دهی به روندها و تحولات سیاسی ، اجتماعی ، فرهنگی و اقتصادی کشور وزن ژئوپلیتیک بالایی داشته است .
قدرت سیاسی می تواند در فضایی که اشغال می کند بازنمایی شود(تانکیس ، ١٣٨٨: ٩٢) بازیگران عرصه سیاست متناسب با اهداف ، آرمان و منافعی که متصور هستند معمولا مکان های خاصی در شهرها(ی مهم ) به ویژه پایتخت را کانون حضور طرفداران خود قرار می دهند که در آنجا با طرح مطالبات شان به قدرت نمایی یا سهم خواهی می پردازند.
در این میان ، جغرافیای سیاسی شهر به بررسی کارکرد نهادها، سازمان ها و جنبش های اجتماعی در شکل گیری مناسبات فضایی شهر می پردازد(geog//http: .
edu//http:) و مناسبات قدرت در شکل بخشی به هویت مکانی شهرها نقش جدی دارند و هویت های ایجاد شده مقوله دسترسی به فضا، منابع ، فرایندهای سیاسی اجتماعی را تحت تأثیر قرار می دهند.
این ویژگی ها به میدان و خیابان انقلاب وزن مکانی و موقعیت راهبردی خاصی بخشیده است به گونه ای که محدودههای یاد شده طی دهه های اخیر عرصه تحولات کالبدی، سیاسی و فضایی مؤثر در سطح ملی و فراملی بوده است .