چکیده:
هدف از این پژوهش، بررسی نقش اینترنت در جنبش اجتماعی اخیر مصر است که سرانجام در ژانویه 2011 موجب سرنگونی دولت حسنی مبارک شد. در سالهای اخیر، فناوریهای جدید ارتباطی بهویژه رسانههای اجتماعی اینترنتی به منابعی مهم برای بسیج اقدام جمعی و سازماندهی جنبشهای اجتماعی در سراسر جهان تبدیلشدهاند. جنبشهای اخیر در خاورمیانه عربی و شمال آفریقا با بهرهگیری از فناوریهای جدید ارتباطی، شکلی جدید از انقلاب، جنبش و بسیج مردمی را در این منطقه بهنمایشگذاشت و مردم در این کشورها خواستار احیای حقوق خود شدند. آنچه در این جنبشها پررنگتر و تاثیرگذارتر از همه دیدهمیشد، رسانهها و بهخصوص اینترنت و شبکههای اجتماعی آن است، زیرا از بدو شروع اعتراضها نقش مهمی را در این جنبشها ایفا کردند و از یک سو موجب آگاهیبخشی به مردم و ازسویدیگر با داشتن قابلیتهای مختلف، سبب سرعتبخشی به اعتراضها و گسترش آن در سطح منطقه شدند. عقیده بر این است که شبکههای بزرگ رسانههای اجتماعی مانند فیسبوک، توییتر و وبلاگهای شخصی بهعنوان کانالهایی قدرتمند ظاهر شدند که به مردم مصر در عبور از سانسور دولتی، گسترش مفاهیم اصلاحات سیاسی، بسیج شهروندان برای شرکت در فعالیتهای سیاسی بهعنوان منبعی مهم برای اقدام جمعی و سازماندهی جنبش یاریرسانند
خلاصه ماشینی:
عقیده بر این است که شبکههای بزرگ رسانههای اجتماعی مانند فیسبوک، توییتر و وبلاگهای شخصی بهعنوان کانالهایی قدرتمند ظاهر شدند که به مردم مصر در عبور از سانسور دولتی، گسترش مفاهیم اصلاحات سیاسی، بسیج شهروندان برای شرکت در فعالیتهای سیاسی بهعنوان منبعی مهم برای اقدام جمعی و سازماندهی جنبش یاریرسانند .
در دهه اخیر، جنبشهایی جدید که اغلب از جوانان مصری تشکیلمیشد، بهوجودآمد، بهویژه از سال 2008 جنبشی به نام 6 آوریل شکلگرفت که اینترنت، مهمترین وسیله ارتباطی آنها بود و از این طریق، نارضایتیهای خود را اعلاممیکردند؛ بر این اساس در این پژوهش، سعی بر این بوده تا نقش مهم اینترنت را با وجود دلایل مختلف اجتماعی، اقتصادی و سیاسی که زمینه اعتراضها را بهوجودآورد، در جنبش اجتماعی اخیر مصر که موجب سرنگونی حسنی مبارک شد، مورد بررسی قراردهیم.
در این خصوص، پرسشهایی که مطرح میشوند عبارتاند از: 1- مهمترین قابلیتها یا ظرفیتهای اینترنت کداماند و این ظرفیتها تا چه میزان بر جنبش اجتماعی اخیر مصر که به سقوط مبارک انجامید، تأثیر داشته؟ 2- سهم رهبران، فعالان سیاسی و مدنی وجوانان چه وابسته به جریانهای سیاسی و چه خارج از آن در جنبش اخیر مصر با توجه به قابلیتهای مورد استفاده اینترنت تا چه اندازه بودهاست؟ تا چه حد، فعالان مصری از شبکههای رسانههای اجتماعی مانند فیسبوک، توییتر، یوتیوب و وبلاگها بهعنوان ابزارهایی برای سازماندهی و ایجاد آگاهی بسیج سیاسی در این جنبش استفادهکردند؟ در پاسخ به پرسشهای یادشده، فرضیههای تحقیق بهصورت زیر سامانمییابند: اینترنت از قابلیتهایی مانند وبسایتها، گروهای خبری، پست الکترونیک و پتانسیل بالای شبکهسازی، بهرهمند است که در جنبش اجتماعی اخیر مصر، میزان استفاده از این قابلیتها بالابود و بهعنوان عاملی مهم در آگاهسازی و ارتباطدهی میان معترضان و گسترش اعتراضها در مصر عملکرد.