چکیده:
عید فطر یکی از بزرگ ترین اعیاد اسلامی است که پس از پایان یک ماه امساک و سر بر آستان الهی ساییدن و عبادت میآید. در این مقاله پاره ای از آداب و رسوم و مناسک عید فطر که دارای ویژگی مستقل در همه نقاط ایران اسلامی است نظیر رویت هلال ماه شوال ، خیرات برای اموات ، ختم قرآن و پرداخت فطریه ، الوداع خوانی در شب عید فطر، نان ها و غذاهای روز عید فطر و ... ارائه شده است .
خلاصه ماشینی:
(خبرگزاري جمهوري اسلامي، آذرماه ١٣٨٢ : ١١) ب ) احياء در شب عيد فطر با توجه به مستندات گزارش هاي گنجينه واحد فرهنگ مردم در استان هاي آذربايجان غربي، اردبيل ، خراسان رضوي، سمنان ، گيلان ، اصفهان ، فارس ، قم و يزد شب عيد فطر به منظور برپايي مراسم احياء مردم پس از غروب آخرين روز ماه رمضان غسل ميکردند و سپس تا اذان صبح در مسجد ميماندند و به خواندن نمازهاي واجب و مستحبي ميپرداختند و بسيار استغفرالله ميگفتند و براي حاجت روايي و سلامتي و سربلندي تمامي مسلمانان و خودشان دعا ميکردند.
(ضرغامي، مشهد، ١٣٨٦) تحليل استقبال از عيد فطر: کارکرد آشکار رسم خانه تکاني تميزي و نظافت فردي و اجتماعي است و کارکرد پنهان آن مشارکت در آيين استقبال از عيد و هدف آن آمادگي افراد در بزرگداشت اين روز مبارک است و اعمالي مانند خريد لوازم و البسه نو، شيريني و ميوه براي مهمانان ، حنا بستن ، عود دود کردن همگي اعمال شاديآفرين هستند و عاملي به شمار ميروند در کاهش اضطراب ها، دلتنگيها و غم ها که سبب تقويت آرامش روحي ميشود.
وداع با ماه رمضان : در آخرين روز ماه رمضان و شب عيد فطر هر يک از مراسم ختم قرآن ، احيا و الوداع خواني رفتاري نهادينه شده است و براي رسيدن به فيض معنوي و پاداش الهي اين رسوم به واسطه کارکرد مثبت شان از گذشته تا به امروز استمرار داشته است و چون اين کنش ها برخاسته از نهاد دين است باعث حفظ انسجام و يگانگي نظام اجتماعي ميشود.