چکیده:
در یک طبقه بندی کلی میتوان گفت انسانها دارای نیازهای مادی یا «نیازهایاولیه» و نیازهای معنوی و یا «نیازهای ثانویه» می باشند، اما آنچه که باید همواره مد نظرقرار گیرد، عدم استقلال و به واقع وابستگی متقابل این دو سطح نیاز به یکدیگر می باشد.بدین معنی که در بسیاری از انسانها اگر نیازهای اساسی برآورده نشده باشند، نیل به خواسته ها و نیازهای سطوح بالاتر که به نوعی موجب خودشکوفایی و پرورش روحی،روانی و اجتماعی انسان ها می شود بسیار سخت خواهد بود. نابرابری های اجتماعی از آنجا که دسترسی گروه های وسیعی از شهروندان را به نیازهای اولیه محدود میسازد، هموارهعامل مهمی در عدم دستیابی انسان ها به حقوق پایه انسانی و اجتماعی خود بوده است.مطالعات نشان داده اند که شرایط زیست در دوران نخست کودکی نقش چشمگیری درشکل گیری شخصیت آینده انسانها دارد و میزان انطباق اجتماعی، توان بهره برداری از استعدادهای ذاتی، پیشرفت علمی و موفقیت انسانی را تعیین میکند. در این مقاله نقش و اثر نابرابری های اجتماعی در حوزه سلامت بر دستیابی بیماران به حقوق اولیه خود در برخورداری از خدمات سلامت ضروری و مورد نیاز، مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.
خلاصه ماشینی:
"). رشد تکنولوژی پزشکی،گسترش نفوذ و حاکمیت کمپانیهای بزرگ دارو و تجهیزات پزشکی، نیازهای القایی1 عرضهگنندگان خدمات پزشکی، شکست بازار خدمات سالمت، افزایش شکافهای طبقاتی و تمرکز امکانات و درآمدها در شهرهای بزرگ، پیدایش مشاغل برتر و پردرآمد و محرومیت رو به افزایش 62 / فصلنامه اخالق پزشکی سال چهارم، شماره سیزده، پاییز 1389 گروههای نابرخوردار، چالشهای اساسی در بازار ارائه و بهرهمندی از خدمات ضروری سالمت را ایجاد کردهاند که نتیجه آن عدم دستیابی بسیاری از افراد به حقوق اساسی مادی و اجتماعی خود در دریافت خدمت سالمت و محرومماندن از درمانهای ضروری گردیده است.
76 / فصلنامه اخالق پزشکی سال چهارم، شماره سیزده، پاییز 1389 شکل 2: رابطه طبقه اجتماعی و مرگومیر حقوق بیماران در دسترسی به خدمات مطلوب و اثر نابرابریهای اجتماعی منبع: سالمت و عوامل تعیینکننده آن (با تأکید بر نقش نظامهای سالمت)، ص 05.
). 66 / فصلنامه اخالق پزشکی سال چهارم، شماره سیزده، پاییز 1389 منشور حقوق بیمار در اکثر کشورهای مورد بررسی0 (88/88 درصد کشورها) حق دسترسی به مراقبتهای بهداشتی و درمانی را برای بیمار قائل شده است و فقط در این میان در منشور حقوق بیمار ایران چنین حقی به چشم نمیخورد.
). زینب واعط مهدوی، محمدرضا واعظ مهدوی 26 / فصلنامه اخالق پزشکی سال چهارم، شماره سیزده، پاییز 1389 نتیجهگیری نابرخورداری از امکانات درمانی و بهداشتی و نابرابریهای اجتماعی، فقرا را در دستیابی به نعمت سالمت با مشکل مواجه ساخته، عواملی از قبیل سطح پایین سواد مادران، وضعیت و کیفیت تغذیه به خصوص در دوران کودکی، شانس کم واکسیناسیون کودکان، وضعیت و شرایط بد بهداشت، مزمنشدن بیماریهای ساده در نتیجه عدم مراجعه به پزشک و..."