چکیده:
ﻫﺪف اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ و ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺳﺎزهﻫﺎی ﻣﺆﺛﺮ در ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﺎﻟﻲ از ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺪﻫﻲ در ﺷﺮﻛﺖﻫـﺎیﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه در ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار ﺗﻬﺮان ﻣﻲﺑﺎﺷـﺪ. دوره زﻣـﺎﻧﻲ ﭘـﮋوﻫﺶ، 7831-2831 ﺑـﻮده و 063ﺳﺎل-ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧـﻪ اﻧﺘﺨـﺎب ﺷـﺪه اﺳـﺖ. ﺑـﺮای ﺗﺠﺰﻳـﻪ و ﺗﺤﻠﻴـﻞ دادهﻫـﺎی ﭘـﮋوﻫﺶ در ﺣﺎﻟـﺖﺗﻠﻔﻴﻘﻲ)ﺗﺠﻤﻌﻲ(، از ﻣﺪلﻫﺎی رﮔﺮﺳﻴﻮﻧﻲ ﭼﻨﺪ ﻣﺘﻐﻴﺮه ﺑﺎ اﺛﺮات ﺛﺎﺑﺖ در ﻧـﺮماﻓـﺰار اﻗﺘﺼﺎدﺳـﻨﺠﻲ 6 EViewsاﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ. در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ، اﻫﺮم ﻣﺎﻟﻲ ﻛﻞ ﺑﺪﻫﻲ ﺑﺮ ﻛﻞ داراﻳﻲ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﺘﻐﻴـﺮ واﺑﺴـﺘﻪ و درﺻـﺪﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻧﻬﺎدی ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻞ و از ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎی ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﺟﺬب ﺑﺪﻫﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻮد ﻧﻘﺪی ﺳﻬﺎم،ﺳﻮدآوری، رﻳﺴﻚ ﺗﺠﺎری، ﺳﺎﺧﺘﺎر داراﻳﻲﻫﺎ، ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ، رﺷﺪ و اﻧﺪازه ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻴـﺰ اﺳـﺘﻔﺎده ﺷـﺪه اﺳـﺖ.ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﺟﺬب ﺑﺪﻫﻲ و درﺻﺪ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻧﻬﺎدی راﺑﻄﻪای وﺟﻮد ﻧـﺪارد و ﺑـﺎ وارد ﻛـﺮدنﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎی ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ در ﻣﺪل رﮔﺮﺳﻴﻮﻧﻲ، ﻗﺪرت ﺗﻮﺿﻴﺤﻲ ﻣﺪل از 72% ﺑﻪ 64% اﻓﺰاﻳﺶ ﻣـﻲﻳﺎﺑـﺪ. ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ در ﻃﻲ دوره ﭘﮋوﻫﺶ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫـﺎی ﺳـﻮدآوری، رﻳﺴـﻚ ﺗﺠـﺎری، ﺳـﺎﺧﺘﺎر داراﻳـﻲ،ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ، ﻧﺮخ رﺷﺪ و اﻧﺪازه ﺷﺮﻛﺖ از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﺟﺬب ﺑﺪﻫﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻮدهاﻧﺪ. ﻻزم ﺑﻪ ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪدر ﺑﻴﻦ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺶ، ﻣﺘﻐﻴﺮ رﻳﺴﻚ ﺗﺠﺎری در ﻃﻲ دوره ﭘﮋوﻫﺶ، ﺑﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﺑـﺎﻻ ﺑـﻮدن ﺿـﺮﻳﺐ رﮔﺮﺳﻴﻮﻧﻲ آن در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎ، دارای ﺑﻴﺶﺗﺮﻳﻦ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﺮ روی ﺟﺬب ﺑﺪﻫﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ.
The aim of this research is to introduce of effective factors in financing by liabilities in listed companies in Tehran Stock Exchange. Time period of the research is 2003-2008 and it’s been selected 360 firm-years as sample. To analyze of research data in pooled status were used multiple regression models with fixed effect in econometric software E Views 6. In this research, Debt structure (financial leverage of total liabilities to total assets) was applied as dependent variables and percentage of institutional ownership as independent variable, and it’s used effective control variables on liabilities structure such as dividend pay out ratio, profitability, business risk, assets structure, liquidity, growth rate (market-to-book ratio) and company size, too. Findings show that there isn’t relation between liability absorption and percentage of institutional ownership; however, with entering control variables to regression model, explanatory power of it increases from 27% to 46%. The results too indicate that profitability, business risk, assets structure, liquidity, growth rate and size of firm have been effective factors on liability absorption during research period. It should be mentioned that among research variables, business risk variable has had the highest effect on liability absorption based on its high regression coefficient in comparing to other variables.
خلاصه ماشینی:
ﭘﮋوﻫﺸﻨﺎﻣﻪ ﺣﺴﺎﺑﺪاری ﻣﺎﻟﻲ و ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ، ﺳﺎل ﭼﻬﺎرم، ﺷﻤﺎره ﺳﻴﺰدﻫﻢ، ﺑﻬﺎر 1931 اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻲرﺳﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﺘﻐﻴﺮ درﺻﺪ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻧﻬﺎدی در ﻣﻘﺎﻳﺴـﻪ ﺑـﺎ ﺟـﺬب ﺑـﺪﻫﻲ دارای ﺿﺮﻳﺐ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺑﻴﺸﺘﺮی اﺳﺖ؛ ﻳﻌﻨﻲ در ﺣﺎﻟﺖ ﻛﻠـﻲ ﺑـﻪﻃـﻮر ﻧﺴـﺒﻲ ﺟـﺬب ﺑـﺪﻫﻲ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ درﺻﺪ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻧﻬﺎدی از ﭘﺎﻳﺪاری ﺑﻴﺸـﺘﺮی ﺑﺮﺧـﻮردار اﺳـﺖ، ﺑـﺮ اﻳـﻦ اﺳـﺎس ﻣﻲﺗﻮان ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺟﺬب ﺑﺪﻫﻲ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎی ﻣـﻮرد ﺑﺮرﺳـﻲ در ﻃـﻲ دوره 6 ﺳﺎﻟﻪ ﭘﮋوﻫﺶ، ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﺗﻐﻴﻴﺮات در درﺻﺪ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻧﻬـﺎدی، از ﭘﺎﻳـﺪاری و ﺛﺒـﺎت ﻧﺴـﺒﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮی ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮده اﺳﺖ و ﻟﺬا ﺟﺬب ﺑﺪﻫﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﻋﻼوه ﺑـﺮ درﺻـﺪ ﻣﺎﻟﻜﻴـﺖ ﻧﻬﺎدی ﺗﺤـﺖ ﺗـﺄﺛﻴﺮ ﻋﻮاﻣـﻞ دﻳﮕـﺮی ﺑﺎﺷـﺪ ﻛـﻪ در اﻳـﻦ ﭘـﮋوﻫﺶ ﺑـﻪﻋﻨـﻮان ﻣﺘﻐﻴﺮﻫـﺎی ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ)ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﻌﻴﻴﻦﻛﻨﻨﺪه ﺟﺬب ﺑﺪﻫﻲ( اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ.
ﭘﮋوﻫﺸﻨﺎﻣﻪ ﺣﺴﺎﺑﺪاری ﻣﺎﻟﻲ و ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ، ﺳﺎل ﭼﻬﺎرم، ﺷﻤﺎره ﺳﻴﺰدﻫﻢ، ﺑﻬﺎر 1931 ﺟﺪول 2- آزﻣﻮن ﭘﺎﻳﺎﻳﻲ)اﻳﺴﺘﺎﻳﻲ( ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎ در ﻃﻲ دوره ﭘﮋوﻫﺶ)آزﻣﻮن رﻳﺸﻪ واﺣﺪ ﺗﻠﻔﻴﻘﻲ( ﻣﻘﺪار آﻣﺎره اﺣﺘﻤﺎل آﻣﺎره ﻣﻘﺪار آﻣﺎره آﻣﺎرهﻫﺎ اﺣﺘﻤﺎل آﻣﺎره اﻳﻢ، اﻳﻢ، ﭘﺴﺮان و ﻟﻮﻳﻦ، ﻟﻴﻦ و ﻟﻮﻳﻦ، ﻟﻴﻦ و ﭘﺴﺮان و ﺷﻴﻦ ﺷﻴﻦ ﭼﻮ ﭼﻮ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎ ﺟﺬب ﺑﺪﻫﻲ )(LEV 0000/0 39/92- 0000/0 24/97- درﺻﺪ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻧﻬﺎدی 0000/0 98732- 0000/0 89152- )(PIO ﻧﺴﺒﺖ ﭘﺮداﺧﺖ ﺳﻮد 5910/0 60/2- 0000/0 9/91- ﻧﻘﺪی)(DPO ﺳﻮدآوری )(ROE 0000/0 17/3- 0000/0 62/42- رﻳﺴﻚ ﺗﺠﺎری)(BR 0000/0 39/21- 0000/0 75/82- ﺳﺎﺧﺘﺎر داراﻳﻲﻫﺎ )(TANG 0000/0 53/11- 0000/0 22/24- ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ )(LIQ 0000/0 24/42- 0000/0 48/882- ﻧﺮخ رﺷﺪ )(MB 0000/0 82/01- 0000/0 53/23- اﻧﺪازه ﺷﺮﻛﺖ )(SIZE 0000/0 97/9- 0000/0 86/62- *ﻣﻨﺒﻊ: ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ 9-3- ﻣﺪلﻫﺎی رﮔﺮﺳﻴﻮﻧﻲ اﺛﺮ درﺻﺪ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻧﻬﺎدی ﺑﺮ روی ﺟﺬب ﺑـﺪﻫﻲ در ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻠﻔﻴﻘﻲ ﻣﺪلﻫﺎی رﮔﺮﺳﻴﻮﻧﻲ اﺛﺮ درﺻﺪ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻧﻬﺎدی ﺑﺮ روی ﺟﺬب ﺑﺪﻫﻲ در ﺟﺪاول 3 ﺗـﺎ 6 اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ.