چکیده:
ﭘﻴﺸﮕﻴﺮی از ﺗﻜﺮار ﺟﺮم ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰی دﻗﻴﻖ و ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﺟﻬﺖ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻋﻮاﻣﻠﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ در ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﻓﺮد ﻣﺠﺮم ﺑﻪ رﻓﺘﺎر ﺟﻨﺎﻳﻲ ﻣـﺆﺛﺮ اﺳـﺖ. در اﻳـﻦ راﺳـﺘﺎ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬاری ﺑﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺤﻴﻄﻲ، اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻓﺮدی در ﺟﻬﺖ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی از ارﺗﻜـﺎب ﻣﺠـﺪد ﺟﺮم، ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺑﻪﻛﺎر ﺑﺮدن اﺑﺰارﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ ﻣﺎﻫﻴﺖﻫﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻣﻲﺑﺎﺷـﺪ. در ﺣﻘـﻮق ﻛﻴﻔﺮی اﻳﺮان ﺑﺮای ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر در ﻗﺎﻧﻮن اﻗﺪاﻣﺎت ﺗﺄﻣﻴﻨﻲ و ﺗﺮﺑﻴﺘﻲ ﻣﺼﻮب ﺳـﺎل 9331 ه.ش. ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮی از ﺗﻜﺮار ﺟﺮم ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻋﻼوه ﺑﺮ آن در ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ و ﻗﺎﻧﻮن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭼﻬﺎرم و ﭘﻨﺠﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻣﺎدر، ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﭘﻴﺸﮕﻴﺮی از ﺗﻜﺮار ﺟﺮم اﺷﺎره ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ و ﻗﻮاﻧﻴﻦ، آﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎ و ﻟﻮاﻳﺢ ﻣﺘﻌﺪدی در اﻳﻦ ﺧﺼﻮص ﻃﺮح و ﻳﺎ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ رﺳﻴﺪهاﻧﺪ؛ وﻟﻲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺑﻬﺎم و ﻧﻮاﻗﺼﻲ ﻛـﻪ در ﻫـﺮ ﻳـﻚ از اﻳـﻦ ﻗﻮاﻧﻴﻦ وﺟﻮد داﺷﺖ و ﻛﻤﺒﻮدی ﻛﻪ در ﺟﻬﺖ ﻧﻈـﺎرت ﺑـﺮ ﻣﺠﺮﻣـﺎن ﺳـﺎﺑﻘﻪدار در ﺣﻘـﻮق ﻛﻴﻔﺮی اﻳﺮان اﺣﺴﺎس ﻣﻲﺷﺪ، ﻗﺎﻧﻮنﮔﺬار در ﺳﺎل 7831 ﻣﺒﺎدرت ﺑـﻪ ﺗﺼـﻮﻳﺐ ﻣـﺎده 84 ﻣﻜﺮر ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺠﺎزات اﺳﻼﻣﻲ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ؛ ﺑـﻪﻃـﻮریﻛـﻪ در ﺑﺮﺧـﻲ از ﻣـﻮارد، اﻳـﻦ ﻣـﺎده ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺟﻠﻮهای از ﭘﺬﻳﺮش ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺟﻨﺎﻳﻲ رﻳﺴﻚ ﻣﺪار در ﺣﻘﻮق ﻛﻴﻔـﺮی اﻳـﺮان ﺗﻠﻘـﻲ ﻣﻲﮔﺮدد. در ﺣﻘﻮق ﻛﻴﻔﺮی آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺑـﺎﻻ ﺑـﻮدن ﻣﻴـﺰان آﻣـﺎر ﺗﻜـﺮار ﺟـﺮم، ﺳﻴﺎﺳﺖﮔﺬاران ﺟﻨﺎﻳﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺎ اﺣﻴﺎء و اﺻـﻼح ﻗـﺎﻧﻮن اﻣﻨﻴـﺖ و آراﻣـﺶﻫـﺎی ﺧﻴﺎﺑـﺎﻧﻲ ﻣﺼﻮب ﺳﺎل 8691، ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان »ﻗﺎﻧﻮن ارﺗﻘﺎء ﺳـﻼﻣﺖ و اﻣﻨﻴـﺖ اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ« از ﻃﺮﻳـﻖ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮی از ﺗﻜـﺮار ﺟـﺮم در ﺳـﺎل 7002 ﺳـﻌﻲ ﻧﻤﻮدﻧـﺪ ﺿـﻤﻦ ﺑـﻪﻛـﺎرﮔﻴﺮی آﺧـﺮﻳﻦ دﺳﺘﺎوردﻫﺎی ﻋﻠﻤﻲ و ﭘﮋوﻫﺸﻲ در ﭘﻴﺸﮕﻴﺮی از ﺗﻜﺮار ﺟﺮم ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﺑﺰارﻫﺎی ﻣﺘﻌﺪد و ﻣﺘﻨﻮع راﻫﻜﺎرﻫﺎی ﺟﺪﻳﺪی را وارد ﻋﺮﺻﻪ ﻋﻤﻞ و ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨـﺪ؛ ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﺗﻨـﻮع و ﻣﺎﻫﻴﺖ اﻗﺪاﻣﺎت و ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎی ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه در ﺣﻘﻮق ﻛﻴﻔﺮی آﻣﺮﻳﻜﺎ، ﻛـﻪ از دو ﺑﻌـﺪ اﺻﻼﺣﻲ و درﻣﺎﻧﻲ و اﻋﻤﺎل اﻧﻮاع ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎی ﻛﻴﻔﺮی ﺳﺨﺖﮔﻴﺮاﻧﻪ در ﺟﻬـﺖ ﻣﺒـﺎرزه ﺑـﺎ ﺗﻜﺮار ﺟﺮم ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ، ﺑﺮرﺳﻲ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮی از ﺗﻜﺮار ﺟﺮم در ﺣﻘﻮق ﻛﻴﻔﺮی اﻳـﺮان و 8 • ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤﻲ – ﺗﺮوﻳﺠﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﭘﻴﺸﮕﻴﺮی از ﺟﺮم / ﺳﺎل ﭘﻨﺠﻢ، ﺷﻤﺎره ﻫﻔﺪﻫﻢ، زﻣﺴﺘﺎن 9831 اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه آﻣﺮﻳﻜﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﮔﺮدﻳﺪ، ﺗـﺎ اﻧـﻮاع ﺗـﺪاﺑﻴﺮ و اﻗـﺪاﻣﺎت ﭘﺬﻳﺮﻓﺘـﻪ ﺷـﺪه در آن ﻛﺸﻮر، ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ و ﻣﺪﻟﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺳﻴﺎﺳﺖﮔﺬاران ﺟﻨﺎﻳﻲ ﻛﺸﻮر در اﻣﺮ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮی از ﺗﻜﺮار ﺟﺮم ﻗﺮار ﮔﻴﺮد.
خلاصه ماشینی:
" در ﻗﺎﻧﻮن ﻳﺎدﺷﺪه، ﻗﺎﻧﻮنﮔﺬار روشﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ را در ﺟﻬـﺖ ﭘﻴﺸـﮕﻴﺮی از ﺗﻜـﺮار ﺟﺮم و ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی از اداﻣﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺧﻄﺮﻧﺎک، ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع و ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻣﺠﺮﻣـﺎن ﺑـﻪﻛـﺎر ﺑﺮده اﺳﺖ؛ ﺑﻪﻧﺤﻮی ﻛﻪ در ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﻮارد ﻗﺎﻧﻮنﮔﺬار ﺑﺎ ﻧﮕﻬـﺪاری اﻃﻔـﺎل در ﻛـﺎﻧﻮنﻫـﺎی اﺻﻼح و ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻣﺠﺮﻣﺎن، ﻳﺎ اﺷﺘﻐﺎل ﻣﺠﺮﻣﺎن ﻛﻢ ﺧﻄﺮ در ﻛﺎرﮔﺎهﻫﺎی ﻛﺸﺎورزی، ﺳـﻌﻲ در ﺑﺎزﭘﺮوری و ﺑﺎز ﺳﺎزﮔﺎری ﻣﺠﺮﻣﺎن ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ؛ وﻟﻲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ اﻗـﺪامﻫـﺎی اﺻـﻼﺣﻲ و ﺑﺎزﭘﺮوراﻧﻪی ﺻﺮف، ﺑﺮ روی اﺷﺨﺎﺻﻲ ﻛﻪ دارای ﺑﻴﻤﺎریﻫﺎی روﺣﻲ و ﺟﺴﻤﺎﻧﻲ ﺑـﻮده ﻣـﺆﺛﺮ ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﻨﺪ، ﻗﺎﻧﻮنﮔﺬار ﺑﺮای ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی از ﺗﻜﺮار ﺟﺮم ﻣﺠﺮﻣﺎن ﻣﺠﻨﻮن و دﻳﻮاﻧـﻪ، ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﻣﺠﺮﻣﺎن ﻣﻌﺘﺎد ﺑﻪ اﺳﺘﻌﻤﺎل ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر و اﻟﻜﻞ، اﻗﺴﺎم اﻗﺪاﻣﺎت ﺗﺄﻣﻴﻨﻲ و ﺗﺮﺑﻴﺘﻲ درﻣﺎﻧﻲ را ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ ﭼﺮا ﻛﻪ اﺧﺘﻼل ﺳﻠﻮک و ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺿﺪ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ راﺑﻄﻪ ﻗﻮی ﺑﺎ اﺧﺘﻼل ﻣﺼﺮف ﻣﻮاد داﺷﺘﻪ و ﺣﺘﻲ ﻣﻨﺸﺎء ﺑﺴﻴﺎری از ﺑﻴﻤﺎریﻫﺎی رواﻧﻲ، اﻋﺘﻴﺎد ﺑﻪ ﻣـﻮاد ﻣﺨـﺪر و ﭘﻴﺸﮕﻴﺮی از ﺗﻜﺮار ﺟﺮم در ﺣﻘﻮق ﻛﻴﻔﺮی اﻳﺮان و اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه آﻣﺮﻳﻜﺎ • 11 اﻟﻜﻞ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
Farrington-CRIME )46What Works for Children, Offender,p 42 • ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤﻲ – ﺗﺮوﻳﺠﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﭘﻴﺸﮕﻴﺮی از ﺟﺮم / ﺳﺎل ﭘﻨﺠﻢ، ﺷﻤﺎره ﻫﻔﺪﻫﻢ، زﻣﺴﺘﺎن 9831 ﺑﻴﺮون از زﻧﺪان ﺑﻪﺳﺮ ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ، داﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ )ﻧﻈﺎرت ﻣﺠـﺮم ﻣﺤـﻮر(؛ اﻳـﻦ ﻧﻈـﺎرت ﻛـﻪ در ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﻮارد ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﺑﺰارﻫﺎی اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ در راﺳﺘﺎی ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﻣﺠﺮﻣـﺎن ﺻـﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد، در ﺑﻨﺪ 7 ﻣﺎده 101 ﻗﺎﻧﻮن ﭘﻴﺸﮕﻴﺮی از ﺗﻜﺮار ﺟﺮم آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣـﻮرد ﭘـﺬﻳﺮش ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ )ﻧﻈﺎرت اﺑﺰار ﻣﺤﻮر(؛ ﺑﻪﻧﺤﻮی ﻛﻪ در راﺳﺘﺎی اﻳﻦ ﻧﻈﺎرت، ﻣﺠﺮم ﺑﻌﺪ از آزادی ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺎرت داﻳﻢ و ﻣﺴﺘﻤﺮ ﻣﺄﻣﻮرﻳﻦ ﻣﺮاﻗﺒﺘﻲ و ﻧﻈﺎرﺗﻲ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴـﺮد."