چکیده:
اعتقاد به خدا، اساسیترین مسئله حیات آدمی است ؛ از این رو، شناخت و معرفت خداوند، بالاترین و برترین شناخت ها به شمار میآید که عمده اتفاق نظر اندیشمندان در این باره ، راه فطرت اســت . هدف از این نوشــتار، مقایســه دیدگاه متفکر معاصر، استاد مطهری و نظریات مکتب تفکیک در باب خداشناســی فطری است و به روش توصیفی- تحلیلی بیان میدارد که منشــا اختلاف ، تفاوت تحلیل آنها از معنای فطرت است ؛ استاد مطهری معرفت فطری خداوند را از مقوله قوه و استعداد میداند که انسان آن را از آغاز آفرینش در ذات خود به صورت بالقوه دارد، هرچند هرگز بالفعل نشــود؛ ولی اهل تفکیک آن را از مقوله معرفت پیشــینی میدانند که فعل خداست و خدا خودش را قبل از آفرینش در عالمی دیگر به انسان شناسانده است و انسان ها باید در این عالم ، به معرفت هایی که در عوالم پیشین داشته اند، متذکر شوند.
خلاصه ماشینی:
هدف از اين نوشــتار، مقايســه ديدگاه متفکر معاصر، استاد مطهري و نظريات مکتب تفکيک در باب خداشناســي فطري است و به روش توصيفي- تحليلي بيان ميدارد که منشــأ اختلاف ، تفاوت تحليل آنها از معناي فطرت است ؛ استاد مطهري معرفت فطري خداوند را از مقوله قوه و استعداد ميداند که انسان آن را از آغاز آفرينش در ذات خود به صورت بالقوه دارد، هرچند هرگز بالفعل نشــود؛ ولي اهل تفکيک آن را از مقوله معرفت پيشــيني ميدانند که فعل خداست و خدا خودش را قبل از آفرينش در عالمي ديگر به انسان شناسانده است و انسان ها بايد در اين عالم ، به معرفت هايي که در عوالم پيشين داشته اند، متذکر شوند.
com طرح مسئله آيا خداشناســي جزء فطرت و سرشت انساني است ؟ اگر شناخت خدا از معارف فطري اســت ، آيا دليل و برهان خداشناسي مي تواند در کنار برهان هاي ديگر قرار گيرد؟ اصولا ادله ديني امکان معرفت ذهني و تصوري ذات خدا را نفي کرده اند، اما شناخت اسماء و صفات الاهي از طريق سير آفاقي و انفسي ممکن است .
(66-67 :1389 از نظر پيروان تفکيک ، فطرت ، بديهيات اوليه و بديهيات ثانويه (قياساتها معها) از نوع تماشاگه راز، پژوهش نامه انديشه هاي استاد مرتضي مطهري قضاياي قريب به بديهي نيست ؛ زيرا همه اينها معلوم به علم حقيقي اند و ربطي به فطرت در باب خداشناســي ندارند و نيز از نوع علم حضوري معلول از علت نيســت ؛ زيرا علم حضوري يا حصولي به خداوند و معلوم واقع شــدن او بدون تعريف الاهي (خودش را بر بندگانش ) محال است (ملکي ميانجي ، ١٣٧٨: ١٣١).