چکیده:
هدف مطالعه حاضر بررسی ساخت واجی گویش آبادهای (از گویشهای استان فارس) است. برای این منظور، از گویشوران سالخورده و مناسب برای مطالعه (با حداقل چهار دندان پیشین بالایی) و مقیم آباده مصاحبههایی انجام و یادداشتها و مطالب ضبطشده بررسی شدهاست. در این پژوهش، سوالاتی درباره همخوانها و واکههای موجود در گویش آبادهای و فرایندهای واجی و ساختمان هجا مطرح و پاسخ گفته شده است. در گویش آبادهای، همانند فارسی معیار، 23 همخوان و 8 واکه وجود دارد و آهنگ جمله و الگوی تکیه در این گویش همانند فارسی معیار است. تعدادی فرایند واجی نیز میتوان یافت که در متفاوتکردن واژههای آبادهای از دیگر گویشها نقش دارند. برخی از این فرایندها عبارتاند از: همگونی و ناهمگونی، همخوانی، افزایش، حذف، قلب و ابدال.
The present study examines the phonological structure of Abade dialect Spoken in Abadeh, Fars Province. For this purpose, some elderly native speakers were interviewed and the notes and recorded materials were studied and analyzed carefully. As such, some questions regarding consonants and vowels of Abade dialect, phonological processes, and syllable structure were proposed and answered.
The findings reveal that there exist 23 consonants and 8 vowels in Abade dialect, which are the same as those of standard Farsi and so, are the intonation and the stress patterns of this dialect. There can be found some phonological processes in this dialect that make many words different from other dialects. Some of these processes are assimilation, dissimilation, epenthesis, deletion, metathesis, and sound alternation.
خلاصه ماشینی:
گويش آباده اي تاکنون، به صورتيکه در اين پژوهش بررسي شده ، مطالعه نشده و پژوهش حاضر براي کمک به شناخت دستگاه واجي اين گويش انجام گرفته است .
٣. روش پژوهش اين پژوهش با گردآوري تعداد بسياري واژه و عبارت و جمله از گويش آباده اي و با کمک گويشوران منطقه انجام گرفته است .
پس از تحليل واژه ها و عبارات، واجهاي اين گويش استخراج و طبقه بندي شده و سپس ، قواعد واجي حاکم بر آنها بررسي شده است .
در گويش آباده اي ، مانند فارسي معيار، ۲۳ همخوان وجود دارد که در زير براساس محل توليد دسته بندي و بررسي شده اند.
کناريها همخوان لثوي واکدار /١/: بررسي واج شناختي گويش آباده اي ١٣ آغاز واژه : [ou١] (لب )، [im١] (آبزيرکاه ) ميان واژه : [koe١] (آشيانۀ مرغ و خروس)، [kouse١] (کرفس ) پايان واژه : [kæ١] (گاز)، [mæi١١] (ولرم) جفت کمينه : (به تصویر صفحه مراجعه شود) ۷.
مثال: نقطه نخطه نقشه نخشه در اين دو مثال در گويش آباده اي، واج واکدار /q/ در اثر همگوني پسرو واک خود را از دست داده است .
*. Fromkin, Rodman, Hyams ۴.
نتيجه با بررسي تحليل هاي انجامشده ميتوان گفت که در گويش آباده اي، همانند فارسي معيار، ۲۳ همخوان و ۸ واکه وجود دارد که از اين ۸ واکه ، ۶ واکه سـاده و ۲ واکـه مرکـب اسـت .
ساخت واجي و عناصر زبرزنجيري در گويش آباده اي همانند فارسي معيار است .