چکیده:
هدف پژوهش حاضر تعیین ضرورت آموزش مهارتهای سواد اطلاعاتی در برنامههای درسی آموزش عالی میباشد. از بین جامعهی دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری ورودیهای 89 و 90 دانشگاه تبریز تعداد 380 نفر نمونه به شیوهی تصادفی طبقهای نسبی انتخاب گردید. در فرایند گرد آوری داده ها از ترجمهی پرسشنامهی استاندارد قابلیتهای سواد اطلاعاتی برای آموزش عالی که توسط انجمن کتابخانههای آمریکا در سال 2000 به تصویب رسیده استفاده شده و برای تحلیل نتایج از آمار توصیفی و آمار استنباطی (آزمون T) استفاده شد. نتایج نشان داد که بین میانگین نمرات کسب شده حاصل از نظرات دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد و دکتری دربارهی سواد اطلاعاتی خود تفاوت معناداری وجود دارد، اما بین میانگین نمرات کسب شده دو گروه آموزشی (علوم انسانی و فنی) تفاوت معناداری مشاهده نگردید. همچنین بین میانگین نمرات کسب شدهی دانشجویان دختر و پسر تفاوت معناداری مشاهده نگردید. براساس یافتهها امکانات، محتوای آموزشی، کمیت و کیفیت عوامل موثر در خود یادگیری عواملی هستند که تفاوت یا عدم تفاوتها از آن ناشی شده است و پیشنهاد میشود در برنامههای درسی آموزش عالی افزایش قابلیتهای سواد اطلاعاتی دانشجویان بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
The main objective of this study is to determine the necessity of presenting informational literacy skills in higher education curriculum. The statistical population selected from all the master and doctoral students in 2010-2011 in Tabriz university. Using ratio random sampling method 380 students were chosen as the sample size. To gather the data a standard questionnaire “informational literacy standard abilities for higher education” was used. Descriptive and inferential statistic including T-test and ANOVA were used to analyse the data. The results showed that there was significant difference on mean scores between master and doctoral students about informational literacy skills. There was not significant difference on mean scores between technical and humanity students and also between the male and female students on the some subject. It is concluded that possibilities، educational content، quality and quantity of effective factors are elements which make differences. It is suggested that “the information literacy standard abilities for higher education curriculum be implemented”.
خلاصه ماشینی:
"سؤال3 : آیا بین سواد اطلاعاتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی به تفکیک دو گروه آموزشی (گروه علوم انسانی و فنی) تفاوت وجود دارد؟ جدول (3): نتایج حاصل از آزمون نظرات دانشجویان تحصیلات تکمیلی دو گروه آموزشی در رابطه با سواد اطلاعاتی خود آزمون لون برای تشخیص برابری واریانسها سطح معنیداری مقدارt درجه آزادی انحراف استاندارد میانگین گروهها استانداردها ردیف sig f 478/0 712/0 122 39/15 71/97 انسانی تشخیص نیاز به اطلاعات 1 026/0 872/0 6/15 97 فنی sig f 132/0 743/0 122 27/17 71/86 انسانی مکانیابی اطلاعات 2 424/0 517/0 86/17 54/87 فنی sig f 374/0 522/1 122 77/18 17/98 انسانی ارزیابی اطلاعات 3 538/0 465/0 75/14 55/102 فنی sig f 283/0 578/1 122 06/8 94/37 انسانی بکارگیری مؤثر و کارامد اطلاعات 4 561/1 214/0 76/7 58/36 فنی sig f 152/0 893/0 122 66/10 26/49 انسانی استفاده قانون مدارانه و اخلاق مدارانه از اطلاعات 5 238/0 627/0 6/10 61/46 فنی این سؤال با استفاده از آزمون t مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است و نتایج به دست آمده نشان میدهد که بین میانگین کسب شده پاسخ دهندگان برای کل پرسشنامه و برای هر یک از استانداردها تفاوت آماری معناداری وجود ندارد.
حاصل سخن این که، پذیرش تحقق جامعهی اطلاعاتی، ضرورت همراه شدن با تحول در عرصه آموزش و پرورش و آموزش عالی الزام مجهز شدن تمام افراد، به خصوص فراگیران به مهارت سواد اطلاعاتی، در راستای رسیدن به هدف یادگیری مادامالعمر برای ادامهی بقاء و زندگی درعصرکنونی، تربیت شهروند جهانی در حکم انسانی که قادر است در نقش فردی مفید و مسئولیتپذیر از عهدهی حل مسائل اطلاعاتی برآید و قدرت جستجو، دستیابی، تجزیه، تحلیل و ترکیب اطلاعات را دارا باشد و این الزام پدید میآید که در اهداف و سیاستهای آموزشی بازنگری صورت گیرد."