چکیده:
امروزه گردشگری در تمامی عرصهها نقش مهمی در توسعة اقتصادی ـ اجتماعی بازی میکند. این مقاله با تأکید بر گردشگری فرهنگی و مذهبی همچنین نقش آن بر کارکردهای اجتماعی دانشجویان به بررسی تأثیر این نوع گردشگری بر سرمایة اجتماعی دانشگاهها در قالب مدل مفهومی پرداخته است. روش بررسی حاضر از نوع توصیفی ـ همبستگی است. جامعة آماری، کلیة دانشجویان شرکتکننده در تورهای گردشگری فرهنگی ـ مذهبی دانشگاه سمنان در سال تحصیلی 1391 و 1390 هستند. در مجموع 175 نفر بهعنوان نمونه با استفاده از جدول کرجسی مورگان تعیین و با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی انتخاب شدند. برای جمعآوری اطلاعات مورد نیاز، از پرسشنامة محققساخته بر اساس ابعاد مدل طراحیشده استفاده شد، تحلیل دادهها نیز به کمک تحلیل عاملی تأییدی انجام پذیرفت. نتایج گویای این مطلب است که گردشگری فرهنگی و مذهبی دانشجویان میتواند با تأثیر بر الگوهای رفتاری، دینداری و تجربههای کسبشدة دانشجویان بر میزان سرمایۀ اجتماعی دانشگاه تأثیر مثبتی داشته باشد.
خلاصه ماشینی:
نتایج گویای این مطلب است که گردشگری فرهنگی و مذهبی دانشجویان میتواند با تأثیر بر الگوهای رفتاری، دینداری و تجربههای کسبشدة دانشجویان بر میزان سرمایۀ اجتماعی دانشگاه تأثیر مثبتی داشته باشد.
در حقیقت این سرمایة اجتماعی است که با ایجاد جوامعی پایدارتر، باثباتتر و استوارتر زمینههای لازم برای توسعة گردشگری را فراهم میکند ((Zhang & etal, 2006: 198-207.
مدل مفهومی روش از آنجا که هدف نوشتار حاضر، تعیین روابط علی میان متغیر تورهای فرهنگی و مذهبی، الگوهای رفتاری، دینداری، میزان تجربه و سرمایة اجتماعی جهت ارائة راهکارهای بهبود سرمایة اجتماعی توسط کارشناسان امر است، لذا بررسی حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوی، گردآوری اطلاعات توصیفی ـ همبستگی و بهطور مشخص مبتنی بر مدلیابی معادلههای ساختاری است.
این آزمون با استفاده از نرمافزار SPSS بر روی انواع گردشگری فرهنگی ـ مذهبی، الگوهای رفتاری، دینداری، میزان تجربه و سرمایة اجتماعی دانشجویان صورت گرفت.
با توجه به انتظار تأثیر مستقیم متغیرهای الگوهای رفتاری، دینداری و تجربة کسبشده بر متغیر وابستة سرمایة اجتماعی و تأثیر غیرمستقیم تورهای گردشگری مذهبی و فرهنگی بر سرمایة اجتماعی، از طریق سه متغیر مذکور، از روش تحلیل مسیر استفاده شده است.
فرضیة چهارم: گردشگری مذهبی ـ فرهنگی از طریق الگوهای رفتاری تأثیر غیرمستقیم و معناداری بر سرمایة اجتماعی دانشجویان دارد.
با توجه به آمارة 47/3 =t برای تأثیر متغیر نوع گردشگری بر الگوهای رفتاری و تأثیر این متغیر بر سرمایة اجتماعی با آمارة 25/4 =t که بزرگتر از مقدار بحرانی (96/1) هستند، این فرضیه پذیرفته میشود.
آسیلنر معتقد است دینداری باعث حس همبستگی بین طرفداران خود شده و باعث همکاری و مشارکت گروهی بین افراد و بهبود سرمایة اجتماعی جامعه میشود (Yeung, 2004: 401-422).