چکیده:
بررسی تغییر در اجزای تقاضای نهایی بر مصرف آب در بخش های مختلف اقتصادی و بررسی ارتباط بین آن ها از جمله مسائلی است که در این مطالعه بررسی می شود. در این خصوص، از تحلیل داده- ستانده برای بخش های مختلف اقتصاد استان خراسان رضوی استفاده شد که جدول داده – ستانده مورد استفاده، بابهره گیری از روش راس (RAS) به هنگام سازی شد. نتایج نشان داد که افزایش در اجزای تقاضای نهایی باعث افزایش مصرف آب در بخش های مختلف می شود که در این خصوص سهم بخش کشاورزی درخور توجه است. از دیگر نتایج مهم این مطالعه، تاثیرگذاری افزایش صادرات و مصرف خصوصی بر مصرف آب است به گونه ای که افزایش 20 درصدی صادرات و مصرف خصوصی به ترتیب باعث افزایش مصرف آب به میزان 860342 و 712746 هزار مترمکعب می شود. این در حالی است که افزایش مصرف دولتی و سرمایه گذاری باعث افزایش مصرف آب به میزان کمتر از 30 هزار مترمکعب می شود. در این خصوص، سهم بخش کشاورزی در افزایش مصرف آب به ازای افزایش در تقاضای خصوصی و صادرات بالا بوده و به ترتیب 74/95 و 05/98 درصد از کل افزایش مصرف را به خود اختصاص داده است، در حالی که میزان سهم آن در افزایش مصرف آب به ازای افزایش تقاضای دولتی و سرمایه گذاری به ترتیب 34/69 و 41/83 درصد است. نتایج کشش تقاضای آب نسبت به تغییرات در اجزای تقاضای نهایی نشان داد که کشش مصرف آب نسبت به تغییرات در تمام اجزای تقاضای نهایی کمتر از یک بوده و به عبارتی کم کشش است.
خلاصه ماشینی:
در این خصوص آب ، به عنوان یـک کـالای اقتصـادی- اجتمـاعی، از جملـه نهـاده هـای اصلی بخش کشاورزی و همچنین سایر بخش های اقتصادی اسـت کـه بـه عنـوان کمیـاب تـرین عامل تولید محصولات کشـاورزی نـه تنهـا محدودکننـدة فعالیـت هـای کشـاورزی اسـت بلکـه محدود کنندة دیگر فعالیت های اقتصادی و اجتماعی نیز محسوب میشود (شجری و همکاران ، ١٣٨٨).
کشش مستقیم و غیر مستقیم مصرف آب نسبت به تغییرات در اجزای تقاضای نهایی (به تصویر صفحه مراجعه شود) ساخت چوب و محصولات چوبی 0/0000 0/0000 0/0000 0/0001 0/0000 0/0000 0/0000 0/0000 57 (به تصویر صفحه مراجعه شود) (به تصویر صفحه مراجعه شود) نتیجه گیری و پیشنهاد هدف اصلی این مطالعه بررسی تأثیرگذاری تغییرات در اجـزای تقاضـای نهـایی (شـامل تغییرات در مصرف خصوصی، مصرف دولتی، سرمایه گذاری، صـادرات ) بـر مصـرف آب در بخش های مختلف اقتصادی استان خراسان رضوی مـیباشـد.
از آنجـا کـه تغییـرات در اجـزای تقاضای نهایی با کلیه بخش های اقتصادی در ارتباط است ، از جداول داده -سـتانده اسـتان بـرای تحلیل و بررسی میزان تأثیر گذاری آن بر مصرف آب استان استفاده شد که با اسـتفاده از روش راس به روزرسانی گردید.
نتایج نشان میدهد که سیاست های توسـعه صـادرات بیشـترین تـأثیر را بـر مصـرف آب ، به خصوص در بخش کشاورزی دارد که این امر بیشتر به دلیل جایگاه بـالای بخـش کشـاورزی در صادرات استان است .